,,Er is ondertussen al heel wat onderzoek uitgevoerd naar de effecten van cafeïne op onze cognitieve en motorische activiteiten", vertelt professor Patrick Cras, afdelingshoofd neurologie bij het Universitair Ziekenhuis Antwerpen op AD.nl. ,,Cafeïne is een stimulerende stof met effect op het orthosympathische zenuwstelsel, dat reactietijden verbetert en het lichaam uit rusttoestand haalt: dat weten we dus al langer dan vandaag."
Koffiedrinken en cafeïne
Voor een nieuw onderzoek maakten Portugese wetenschappers onderscheid tussen het effect van koffiedrinken enerzijds en cafeïne anderzijds. De onderzoekers verdeelden de deelnemers in twee groepen. De ene groep kreeg supplementen met cafeïne toegediend, de andere kreeg cafeïne via een kop koffie. Zogeheten functionele MRI-scans lieten vervolgens zien dat voor beide groepen het actieve deel van het brein geactiveerd werd. Een opmerkelijk verschil toonde zich echter aan in de hersengebieden, waaronder de prefrontale cortex, die gelinkt zijn aan het werkgeheugen, cognitieve controle en doelgericht handelen. Die werden alleen zichtbaar bij de koffiedrinkers, terwijl beide groepen cafeïne binnenkregen.
Voedingswetenschapper Ellen Kampman legt uit waarom koffie juist wel goed voor je kan zijn in deze Werkplaats van de Universiteit van Nederland:
Placebo-effecten
Met andere woorden: de psychische ervaring van koffiedrinken zorgt ervoor dat je productiever, doelgerichter en alerter aan het werk kan gaan, niet alleen de cafeïne, want de groep die cafeïne in supplementvorm kreeg, had dit niet. ,,Met name de toename van de connectiviteit in het frontale executieve netwerk, mogelijk verantwoordelijk voor het effect van koffie op de alertheid en het probleemoplossend vermogen, lijkt niet alleen veroorzaakt te zijn door de cafeïne, maar tevens door andere substanties in de koffie", voegt professor Cras daaraan toe.
Mensen hebben structuur nodig om aan hun dag te beginnen, het zetten van koffie hoort daar zeker bij
Professor Patrick Cras
Placebo-effecten zoals deze zijn wijdverspreid. ,,Mensen hebben structuur nodig om aan hun dag te beginnen, het zetten van koffie hoort daar zeker bij", vervolgt professor Cras. Hij vergelijkt het met sporters die energiegels nemen. ,,Cafeïne heeft bewezen in heel beperkte mate sportprestaties te verbeteren. Evengoed zal die gel, wanneer je je moe begint te voelen en er één inneemt, een placebo-effect hebben."
Werkt decaf dan evengoed als 'echte' koffie?
Zorgt cafeïnevrije koffie dan ook voor meer productiviteit, als blijkt dat de psychologische verwachting van een kopje koffie voor impact zorgt? ,,Dat zou ik wel durven stellen", aldus Cras. ,,Cafeïnevrije koffie kan, net als een kop thee, werken. Resultaten kunnen overigens beïnvloed zijn door culturele factoren. Koffiedrinken leeft in sommige culturen nu eenmaal meer dan in andere." De conclusie van het onderzoek is volgens Cras dat cafeïne mooi is meegenomen bij het drinken van een kop koffie, maar niet noodzakelijk is voor alle psychische voordelen die we er denken uit te halen. ,,Je zal je dus ook nog kunnen concentreren zonder die cafeïne, al neemt dat niet weg dat die kop koffie je een goed humeur en gevoel kan geven zo vroeg op de ochtend."
