Onlangs deed ze weer een typisch 'Nabioellinaatje': als directeur van de centrale bank verhoogde ze de rente met 200 procentpunt tot 21 procent. Een record sinds maart 2022, toen de toezichthouder de rente tijdelijk opschroefde tot 20 procent om de kelderende roebel te stutten. Het Russische ministerie van Financiën vindt dat dit rentebeleid de economie kapotmaakt. Maar voor Nabioellina geldt maar één de ding: de hoge inflatie moet omlaag. Daarvoor staat ze.En ze is voor de duvel niet bang, weet het AD.
Wie is Nabioellina?
De nu 60-jarige Elvira komt ter wereld in de Zuid-Russische stad Oefa in een Tataars arbeidersgezin. Ondanks de eenvoudige omstandigheden stimuleren haar ouders haar en haar broer veel te lezen en goed hun best te doen op school. Elvira is een vlijtige leerling die met vlag en wimpel haar examen haalt. Hetzelfde geldt voor haar studie economie aan de Staatsuniversiteit in Moskou. Ze smult nog altijd van cijfers. Over Nabioellina's privéleven is weinig bekend, anders dan dat haar echtgenoot directeur was van de prestigieuze Hogere School voor de Economie in Moskou en dat ze een zoon heeft. Ze wil er niet over uitweiden, alleen over de cijfers praten.
Ongebruikelijk: een vrouw als hoogste bankier van Rusland
Na een groot aantal min of meer hoge functies, onder meer als viceminister van economie onder president Boris Jeltsin in de jaren 90, wordt Nabioellina door president Vladimir Poetin uiteindelijk in 2013 benoemd in de functie die ze nu al elf jaar vult. Haar aanstelling is voor velen een regelrechte sensatie; een vrouw in de positie van hoogste bankier van Rusland is uiterst ongebruikelijk. Het zou de in 2022 overleden Russische ultranationalist en erkend vrouwenhater Vladimir Zjirinovski hebben verleid tot de uitspraak: ,,Wijven hebben niks te zoeken in de macro-economie.''
Maar met de stille en ietwat 'nerdy' Nabioellina heeft Poetin voor een sublieme financier gekozen die weet wat het Russische bedrijfsleven nodig heeft. Door haar genialiteit en leiderschapskwaliteiten houdt ze zich moeiteloos staande in het mannenbolwerk. Haar kennis en professionaliteit staan buiten kijf, vriend en vijand loven haar erom. Vanaf haar aantreden heeft ze haar land met harde hand uit meerdere financieel-economische crises getrokken.cCollega-econoom en oud-minister Jevgeni Jasin van economie zei het ooit typerend: ,,Elvira houdt er niet van om toespraken in het openbaar voor te lezen, maar als ze het moet doen, doet ze het zo goed mogelijk'." ,,Ondanks haar bescheidenheid en terughoudendheid, smelten mannen bij dat aanzicht.''
In 2014, na de Russische annexatie van de Krim, redt Nabioellina de economie door behendig de rente te verhogen en hervormingen door te voeren. Door haar toedoen ontwikkelt Rusland zijn eigen betalingssysteem, saneert de financiële toezichthouder wankelende banken en bouwt het land enorme reserves op. De outlets Euromoney en The Banker eren Naiboellina achtereenvolgens in 2015 en 2017 als centrale bankdirecteur van het jaar. In 2018 prijst het toenmalige hoofd van het IMF, Christine Lagarde, haar als de vrouw die 'centrale banken kan laten zingen' (de twee delen een liefde voor opera).
Van gematigd naar handlanger-Poetin
Maar sinds de bloedige Russische invasie in Oekraïne, is Elvira Nabioellina ook de top-technocraat die de oorlogsmachine van Poetin draaiende houdt. Ze werd altijd beschouwd als een matigende invloed op de president. Inmiddels is ze zijn stille handlanger, die erin is geslaagd de effecten te verzachten van de ongekende westerse sancties die de financiële middelen van het Kremlin moeten opzuigen en de oorlog tegen Oekraïne ten einde brengen.
Even leek Nabioellina zich tegen de vernietiging in het buurland te keren en met gecodeerde boodschappen dat kenbaar te maken via haar kleding. Sommigen zagen in de zwarte jurken die ze vlak na de invasie droeg een hint van haar onvrede. Ze zou zelfs hebben willen aftreden, maar Poetin weigerde haar ontslag. Nu werkt ze onverstoorbaar verder. En dus speelt ze sindsdien een belangrijke rol in het faciliteren van het massale bloedvergieten. Terwijl het Westen probeert Rusland uit de financiële sector te weren en de toegang tot geld en technologie die het nodig heeft voor zijn brute oorlog te blokkeren, weet Nabioellina de strafmaatregelen te pareren, nieuwe geldkranen te openen en de economie te stabiliseren. Het IMF voorspelde eerder dit jaar dat de Russische economie in 2024 met 2,2 procent zal groeien.
Toenemende onvrede over beleid-Nabioellina
In 2025 zal de bankdirecteur zich voor nieuwe uitdagingen gesteld zien. Strengere sancties, een voortgaande braindrain van intelligente, talentvolle mensen, een tekort aan arbeidskrachten, volatiliteit op de grondstoffenmarkten, een wankele roebel en een oplopende inflatie leidden in Rusland tot oplopende kosten. Als trouwe voetsoldaat van Poetin zal Nabioellina de economie moeten stutten, het banksysteem versterken en de schatkist gevuld houden. Maar er is toenemende onvrede over haar beleid: ze krijgt steeds meer kritiek van sommigen in Poetins entourage en in Russische commentaren, die haar verwijten te falen in het laag houden van de inflatie en de roebel hoog.
Mogelijk zijn het slechts pogingen om de schuld voor de problemen van Rusland af te schuiven op iemand anders dan Vladimir Poetin. Maar mogelijk is het ook een teken dat Nabioellina's dagen daadwerkelijk zijn geteld.
Bron: AD
