CEO Hank Meijer leeft The American Dream: Twents familiebedrijf is miljardenimperium in VS

Dit is het onbekende én filmwaardige verhaal van een Twents familiebedrijf in Amerika. Van een concern met een jaaromzet, vergelijkbaar met die van Albert Heijn, van 21 miljard dollar. Van een van de rijkste families van de Verenigde Staten. En dat allemaal met een dikke, amper bekende link naar Hengelo, aldus het AD.

Hoe opa Meijer het Amerika-avontuur aanging

Het verhaal begint bij de Stork-textielfabriek, begin 20ste eeuw. Daar werkt 'opa Meijer' – Hendrik – zich als tiener het snot voor de ogen. Tien uur per dag, zes dagen per week. De klappen van de schietspoel dreunen in zijn hoofd, thuis is het onrustig door ouders die te veel drinken, en uitzicht op een beter leven is er nauwelijks.

En dus pakt hij in 1907 de boot naar Amerika. Zijn verloofde Gezina blijft achter in Twente, in de hoop dat hij ooit vaste grond onder de voeten vindt. Dat duurt jaren. Hendrik leeft een tijd van appels, zwerft door het land en hopt van baan naar baan – tot Gezina hem een brief stuurt die je gerust een liefdesultimatum kunt noemen: zoek een stabiele baan, of het is over.

Hendrik uit Hengelo wordt kapper in Greenville. De kapperszaak groeit uit tot een kruidenierswinkel. Die wordt een supermarkt. En die groeit uit tot… nou ja, tot wat Meijer (Maaier op z'n Amerikaans) nu is: bijna 300 gigantische supercenters en 70.000 medewerkers, verdeeld over vijf staten. Honderdduizenden Amerikanen shoppen er zich suf: van dagelijkse boodschappen tot sokken tot opblaasbare jacuzzi's.

Familiebedrijf Meijer: imperium met Twentse wortels

Het is hun handelsmerk: de Meijers gelden als wereldwijde pionier van het 'one stop shopping'-concept. Alles onder één dak in een hypermarkt, zoals we het nu noemen. Kleinzoon Hank Meijer, inmiddels 73 en chairman van het familiebedrijf, vertelt er bijna Twents-nuchter over. „Met minder was ik ook tevreden geweest", zegt hij tijdens het gesprek met deze site.

Hank bewaart in een bedrijfsarchief nog altijd dozen vol brieven die zijn opa en oma tussen 1907 en 1912 naar elkaar schreven, de jaren dat ze gescheiden leefden. „Mijn oma bewaarde álles. Daardoor hebben we nu een goudmijn aan verhalen", vertelt hij.

Die brieven vormen de basis voor de nieuwe NTR-serie Landverhuizers, waarin de makers van Andere Tijden het Meijer-verhaal tot leven brengen. „Ik vind het verfrissend dat de documentaire niet alleen over geld en groei gaat, maar ook over familiebanden, migratie, moed."

Uw opa begon als Twentse textielarbeider en besloot de sprong te wagen. Denkt u weleens: zonder hem was ik hier niet geweest?

„Absoluut. Mijn vader, die het bedrijf verder uitbouwde, zei altijd: het had zó anders kunnen lopen. Er waren veel 'defining moments', ook tijdens de Grote Depressie in de Verenigde Staten. Mijn vader zei: ik had ook heel gelukkig kunnen zijn als geschiedenisleraar. Dat geldt voor mij ook. Rijkdom is mooi, maar het is niet alles."

Forbes schat uw persoonlijke vermogen op 7 miljard dollar, mede omdat het bedrijf 100 procent in familiehanden is. Daarmee zou u in de Nederlandse Quote 500 maar liefst op plek 3 staan.

„Oh god, echt waar? That's scary. Het is ons goed gegaan, maar zó rijk voel ik me niet. Onze familie-aandelen zitten in een trust. Ik bezit ze niet direct. Ik kan er niet bij. Die Forbes-cijfers moet ik altijd uitleggen."

Bent u ooit terug geweest in Hengelo?

„Ja, maar niet meer sinds mijn twintiger jaren. Dat is inmiddels ruim 50 jaar geleden. Ik was er ooit met mijn ouders en we zochten bij kasteel Twickel in Delden naar een boom waarin mijn opa en oma hun initialen hadden gekerfd. We vonden hem! Dat was een prachtig moment."

Uw opa overleed in 1964, toen het familiebedrijf nog relatief klein was. Wat zou opa Hendrik van dit alles gevonden hebben?

„Hij zou zijn ogen niet geloven. Maar hij wist ook: succes is nooit vanzelfsprekend. Hij verloor bijna alles in de crisis van de jaren 30. Die nuchtere houding, maar ook het avontuurlijke, hebben wij nog steeds. En we hopen ook dat het in de familie blijft. Ik heb vijf kinderen, mijn beide broers hebben ook een dochter."

Komt er ooit een Meijer-store in Hengelo?

(Lacht) „Nee, daar hebben we nooit serieus over nagedacht. We zitten alleen in het Amerikaanse Midwest. Zelfs Pennsylvania voelt al als ver weg. Een klein museumpje bij de oude Stork-fabriek? Dat klinkt eigenlijk best mooi."

Hank Meijer: miljardair met journalistieke roots

Hank Meijer doet zijn verhaal in het Engels, maar kan ook 'een klein beetje' Nederlands, waarvoor hij zelfs twee weken onderdook bij de nonnen in Vught.

Hij is hartelijk als een typische Amerikaan, maar geen klassieke miljardair. Hank begon als journalist, schrijft boeken en proeft wekelijks wat er leeft in de samenleving aan een stamtafel in zijn thuisstad Grand Rapids. Een tafel vol bevriende mannen - de meeste uit Nederlandse emigratiegezinnen.

Over president Ford: 'Voor ons was hij gewoon Jerry, de lokale congresman'

Zijn familie had jarenlang een warme band met Gerald Ford, de 38ste president van de VS, die net als Meijer in Michigan opgroeide. „Voor ons was hij gewoon Jerry, de lokale congresman. Hij liep mee in optochten, kwam op buurtfeesten… Hij hoorde er gewoon bij."

Toen Ford onverwacht vicepresident en later president werd, volgde Hank dat als jonge journalist. Zijn allereerste artikel? „Een rondje bellen met lokale politici om hun reactie op Fords benoeming op te tekenen." Later interviewde hij Ford persoonlijk. Zijn vader was zelfs kistdrager bij de staatsbegrafenis.

Ondanks zijn 73 jaar blijft Hank, die eigenlijk net als zijn opa Hendrik heet, voorlopig de baas van Meijer. Zijn jongste kinderen – een tweeling van 17 – houden hem jong, zegt hij. „Ik kan nu niet stoppen. Ik moet hen laten zien wat het betekent om ergens vol voor te gaan."

Of hij zich ook een beetje Tukker voelt? „Ik ben in eerste instantie Amerikaan. Maar ook een beetje Nederlands. En een beetje Duits." Zijn moeder kwam uit een dorpje bij Marburg. „Wij zijn kinderen van migratie. Van verandering. Van lef."

The American Dream met een Twentse knipoog? Hank lacht. „Ja, misschien wel. Maar het had ook anders kunnen lopen. En dat was ook goed geweest."

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in: