Onze taal is als een rijk gedekte buffettafel, met tal van verfijnde mogelijkheden om communicatie kleur te geven. Maar wat doen we met de garnituur van jeukwoorden en kantoortuinkreten die armoedig en ongeloofwaardig overkomen? Bestuursadviseur Rob Huisman noemt er zes die je maar beter kunt vermijden in het nieuwe jaar.
1. En eerlijk?
Laten we beginnen met de snelste stijger van 2025 onder de zakelijke modewoorden, afkomstig van mensen die te pas en te onpas 'nou, eerlijk gezegd…' er tussendoor gooien. Je kunt bijna geen post op social media lezen of hij komt langs, die stomvervelende retorische vraag: 'En eerlijk?'
Mijn advies: stop er vandaag nog mee. Doe niet net alsof je een goddelijk inzicht hebt ontvangen en nu plotseling goudeerlijk bent. Want daarmee zeg je in wezen dat je de rest van de tijd dus helemaal niet eerlijk bent.
Hoe vaker je het woord 'eerlijk' gebruikt, hoe meer mensen gaan doorkrijgen dat het een gladde verkoperstruc is die je toepast. En eerlijk? Die heb jij toch niet nodig!
Hallucineren. Van Dale koos het als Woord van het Jaar omdat het er in het tijdperk van AI een nieuwe betekenis bij heeft gekregen. Maar: wat is het BusinessWoord van het Jaar? Stuur jouw BusinessWoord van het Jaar naar de redactie van BusinessWise.
2. Authentiek
Inmiddels is 'authentiek' een moderne klassieker. Een jeukwoord dat dezelfde positieve klank heeft als 'ambachtelijk' op de verpakking van voedingsmiddelen. Klinkt goed, zegt weinig tot niets.
Authenticiteit in de oorspronkelijke betekenis draait om geloofwaardigheid en betrouwbaarheid. Niets mis mee, zou je denken. Maar in het moderne taalgebruik wordt 'authentiek' steeds meer gekoppeld aan individueel welzijn, in plaats van aan je eigen functioneren in relatie tot anderen. Psycholoog Mark Leary, hoogleraar aan Duke University, plaatst er grote vraagtekens bij. De overtuiging van een vast waardenpatroon en een authentiek zelf is een subjectief iets, zegt hij.
Zo hebben we allemaal de neiging om positieve gedragingen van onszelf of anderen als authentiek te bestempelen, terwijl we dat bij negatief gedrag plotsklaps ontkennen. Waarom zou dat zijn?
Was Hans Wijers niet gewoon heel authentiek in zijn opmerkingen over de VVD en haar leider? Tsja, vermoedelijk wel. Het was alleen het soort authenticiteit waarmee je je eigen glazen ingooit. Het kostte hem zijn kop als informateur. Mijn suggestie: probeer niet de hele dag om in de volle lengte en breedte jezelf te zijn. Streef liever naar betrouwbaarheid en sta eens stil bij je geloofwaardigheid.
Lees ook: Wen er maar aan, je hebt een voorbeeldfunctie als CEO
3. Transparantie
Arjen Lubach had het afgelopen seizoen een briljant item over Magister. Als je kinderen op de middelbare school hebt, hoef ik je niet uit leggen wat dat is. Voor alle anderen: Magister is een app waarin middelbare scholieren hun rooster, cijfers en andere schoolinformatie kunnen vinden. Maar zij niet alleen. Die info is ook, heel transparant, voor de ouders en verzorgers te zien. En daar begint het gelazer.
Magister roept inmiddels steeds meer weerstand en ergernis op, want transparantie is in theorie een wonderschoon iets, maar in de praktijk van alledag een bron van onrust, miscommunicatie en onnodige stress. De Big Brother-geest van George Orwell (lees zijn boek 1984) is met Magister uit de fles. Kijk vooral even naar de uitleg van Lubach.
In zakelijke omgevingen werkt het net zo: transparantie maakt vaak meer kapot dan je lief is. De intenties zijn meestal goed, maar de uitwerking is contraproductief. Ik noem dat het 'transparantie-fata morgana'. Transparantie wekt de illusie van openheid, maar het is veelal een luchtspiegeling die mensen op het verkeerde been zet.
4. 'Ik hoor wat je zegt'
Deze semi-geruststellende kreet is misschien wel de meest verraderlijke van de zes die ik hier behandel. Horen staat namelijk niet gelijk aan luisteren. Net zoals zien niet hetzelfde is als kijken. Horen gaat over de functionaliteit van je oren. Bij een audicien kan je een hoortest doen. Maar of je oren het goed doen zegt weinig tot niets over de vraag of je ook bereid bent om te luisteren. Dat laatste is iets totaal anders.
Zeg dus liever niet tegen mensen dat je hoort wat ze zeggen. Want dat is in wezen een kort medisch bulletin: ja, mijn oren doen het en ik heb geregistreerd wat er is gezegd. Een zinloze boodschap. Laat je gesprekspartner liever merken dat je luistert, om te beginnen door goede vragen te stellen, oprechte aandacht te geven en nieuwsgierig te zijn.
5. 'Met alle respect'
Een stoffig en hardnekkig blijvertje in het kantoorjargon, die ik helaas nog regelmatig hoor langskomen. Deze respectvolle woorden zijn vandaag de dag meestal een schijnheilige voorzet om daarna iets ongemakkelijks, vervelends of ronduit beledigends te kunnen zeggen. Als je een 'met alle respect' leest of hoort, trekken de meesten van ons al intuïtief hun mentale stoelriemen aan voor wat daarna gaat komen.
Respect geef je het beste zonder het hardop te benoemen. En ja, soms ben je het met iemand oneens. Of zie je dingen anders. Maar een harde noot kraken of een kritische vraag stellen kan ook prima zonder dit soort holle frasen.
6. Crisis? Welke crisis?
Voordat je drie keer met je ogen knippert is een probleem tegenwoordig een crisis. Zo gaan we inmiddels met elkaar gebukt onder een woningcrisis, klimaatcrisis, stikstofcrisis, asielcrisis, energiecrisis, zorgcrisis, een vertrouwenscrisis (in onder meer politiek, media en overheid) en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Ik snap de behoefte om de urgentie van een bepaald onderwerp te benadrukken, maar het kan onmogelijk waar zijn dat we vandaag meer crises hebben dan ooit tevoren. De inflatie van het woord 'crisis' is simpelweg door het plafond gegaan. Misschien kunnen we die opgeklopte stemming in 2026 een halt toeroepen. Laten we een probleem gewoon weer een probleem noemen.
Lees ook: Deze bestuursadviseur weet 3 manieren om met 'een bullebak als Trump' om te gaan
Uit eigen ervaring – ik heb als bestuursadviseur meer crises van binnenuit meegemaakt dan me lief is – kan ik zeggen dat complexe situaties er niet bij gediend zijn door de hele tijd te spreken van een crisis. Rust en kalmte zijn (ook dan) veel waardevoller. Dat wens ik alle lezers van BusinessWise dan ook in ruime mate toe voor het nieuwe jaar.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
