Dominant gedrag en polariseren zijn wereldwijd aan een comeback bezig. De herverkiezing van Donald Trump als president van de VS, iets meer dan een jaar geleden, is een aardige illustratie. Daar kun je van alles van vinden, je kunt je eraan ergeren en je kunt er heimelijk of openlijk je afschuw over uiten. Dat zal er alleen niets aan veranderen. En belangrijker: als jij zelf met een hork, een feeks of een bullebak te maken hebt, schiet je er ook vrij weinig mee op om je in je eigen gelijk te wentelen.
Soms ontkom je er niet aan. Die dominante persoon is er nu eenmaal. Het is misschien je leidinggevende, een collega in het MT of iemand met wie je zaken moet doen. Kortom, je hebt er maar mee te dealen. In de omgang met zo'n dominante persoon is het zaak om na te denken over een aanpak die gaat werken.
Wat dat betreft kunnen we allemaal veel leren van drie wereldleiders die dit jaar te maken kregen met Donald Trump. En die alle drie, ieder op hun eigen manier, lieten zien hoe je de spanning uit de lucht haalt en een bullebak effectief kunt neutraliseren.
1. Een brug van woorden bouwen
Van alle brutaliteiten die Trump in de aanloop naar zijn herverkiezing de wereld instuurde, was die aan het adres van grote buurman Canada misschien wel de meest intimiderende. Het maakte een sterk anti-USA-sentiment los onder de Canadese bevolking, en dat leverde een flinke bijdrage aan de winst van Mark Carney van de Liberal Party in de verkiezingen.
Als net benoemde minister-president ging Carney vervolgens voor het eerst op bezoek bij Trump in het Witte Huis. En daar deed hij iets briljants. Hij bouwde namelijk een brug van woorden. Dat ging als volgt:
Carney: „Well, if I may. As you know from real estate, there are some places that are never for sale."
Trump: „That's true."
Carney: „We're sitting in one right now (the Oval Office). And you know, Buckingham Palace that you visited as well."
Trump: „That's true."
Carney: „And having met with the owners of Canada over the course of the campaign last several months, it's not for sale. Won't be for sale, ever. But the opportunity is in the partnership and what we can build together. And we have done that in the past."
Voor het oog van de camera's bouwde Carney zo een brug van woorden. Tegelijkertijd zette hij zijn buurman schaakmat, met argumenten die zijn gesprekspartner onmogelijk kon tegenspreken.
Lees ook: Wen er maar aan, je hebt een voorbeeldfunctie als CEO
2. Voorbereiding, voorbereiding, voorbereiding
Toen Friedrich Merz in mei van dit jaar de nieuwe bondskanselier van Duitsland werd, wist hij dat een bezoek aan Washington niet ver weg was. Voordat Merz in het vliegtuig stapte, deed hij iets dat ik iedereen kan aanbevelen die een moeilijk zakelijk gesprek moet voeren: hij was wekenlang bezig met een minutieuze voorbereiding. Zo vroeg hij tal van regeringsleiders naar hun persoonlijke ervaringen met Trump, in het bijzonder Volodymyr Zelensky, de Oekraïense president met wie het in de Oval Office zo theatraal misging.
Je moet je op hem instellen en hem tegemoetkomen
Friedrich Merz
In de aanloop naar zijn bezoek belde Merz ook enkele keren met Trump, om alvast iets van een band te creëren. Zo hadden ze het over de benoeming van een Amerikaanse paus. Het is small talk, benadrukte Merz later. „Het is belangrijk dat je niet te lang praat, dat je hem ook laat praten. Je moet je op hem instellen en hem tegemoetkomen. En tegelijk moeten we ons niet kleiner maken dan we zijn."
Toen het bezoek uiteindelijk daar was, koos Merz op basis van zijn grondige voorbereiding voor een behoedzame aanpak. In een veertig minuten durende persconferentie in het Witte Huis, was hij welgeteld drie minuten aan het woord. In die korte tijd gaf hij vooral complimenten aan Trump en de VS.
Merz kwam na afloop ook met een serieuze boodschap. Hoewel je je volgens hem moet aanpassen aan Trumps stijl, mag Europa zich niet wegcijferen. „Ook een flinke dosis zelfvertrouwen mag niet ontbreken. We zijn geen bedelaars."
3. Bezuinig niet op complimenten
Carney en Merz gingen niet voor de lol op de koffie bij Trump. Hun relatie, en daarmee hun communicatie, heeft een doel. En dat doel vraagt om de inzet van de juiste middelen.
Wat veel mensen niet (willen) zien, is dat we het hier in essentie hebben over doelcommunicatie. In de inleiding van mijn boek Communicator leg ik uit wat het verschil is tussen huis-, tuin- en keukencommunicatie (hoe wij allemaal aan de ontbijttafel communiceren) en doelcommunicatie. In doelcommunicatie gelden andere regels, geschreven en ongeschreven. Doelcommunicatie is 'a different ball game'.
Iemand die de regels van dit spel ook goed kent, is Mark Rutte. Zo hield hij in de Nederlandse politiek jarenlang de kikkers van zijn kabinetten in de kruiwagen. En hoe lastig dat is, hebben we de afgelopen twee jaar allemaal kunnen zien.
Tegenwoordig zet Rutte zijn fingerspitzengefühl in bij de NAVO. Die alliantie kan niet zonder de VS, en de secretaris-generaal schroomt daarom niet om zichzelf weg te cijferen en de Amerikaanse president te pas en te onpas met complimenten te overladen. Daar kan je van alles van vinden, maar het werkt. Trump kwam dit jaar keurig naar de NAVO-top in Den Haag, er viel geen onvertogen woord en het doel van die ontmoeting (populair gezegd: de boel bij elkaar houden) is met vlag en wimpel geslaagd.
Heb jij ook te maken met een bullebak? Doe dan je voordeel, zou ik zeggen, met de drie tips in deze column. Als ze werken voor wereldleiders als Carney, Merz en Rutte, waarom zouden ze dan niet voor jou werken?
Lees ook: Rob Huisman: 'Het echte probleem van Frits van Eerd is niet deze rechtszaak'
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
