Tijdens onze tweede AI-reis door China werd opnieuw duidelijk: innovatie is hier geen reeks losse projecten, maar een systeem. Waar wij in Europa vaak denken in pilots, trajecten en businesscases, wordt in China innovatie vanaf het begin ingebed in schaal, energie, markt en samenleving. Het resultaat is een ritme en tempo dat voor ons soms bijna onwerkelijk voelt.
Dat zie je meteen terug bij Huawei. Hun campus in Shanghai – 160 hectare groot, met een eigen tram en plek voor 30.000 onderzoekers – is niet alleen een R&D-locatie, maar een fysieke uitdrukking van hun overtuiging dat schaal de basisvoorwaarde voor succes is. Overdag heerst er stilte en concentratie, alsof de wereld even stil staat, om vervolgens tijdens de pauze te transformeren in een bruisende gemeenschap. Het laat zien dat innovatie hier niet alleen technologisch, maar ook sociaal en collectief wordt georganiseerd.
Livestream-studio's
Een heel ander beeld gaven de livestream-studio's, waar iedere dag duizenden producten in razend tempo de markt op gaan. In een paar uur worden wel honderd producten verkocht, vaak in spotjes van slechts enkele seconden. Dat is marketing 'Chinese stijl'. Kleine variaties worden meteen getest, en wat aanslaat wordt direct opgeschaald. Voor ons voelt dit als een extreme vorm van marketing en entertainment ineen, voor China is het routine. Waar wij maanden besteden aan de voorbereiding van een pilot, testen zij live in de markt en leren onderweg.
Bij XtalPi zagen we eenzelfde verwevenheid van disciplines. Dit bedrijf gebruikt AI om miljoenen moleculen te simuleren en zo sneller medicijnen en materialen te ontwikkelen. Waar in Europa farmacie, technologie en data vaak gescheiden werelden zijn, lopen die hier naadloos in elkaar over. Innovatie lijkt zo geen toevallige uitkomst, maar een logisch gevolg van de manier waarop het systeem is ingericht.
De cruciale vraag in China is niet ‘werkt dit morgen?’, maar ‘verandert dit overmorgen de samenleving?’
Job van den Berg The Automation Group / AI.nl
Sinovation Capital
Die systemische benadering kwam ook terug bij Sinovation Capital, een van China's invloedrijkste Venture Capital firms. Daar draait het niet primair om bewezen businessmodellen, maar om ondernemers die een scherp gevoel hebben voor de maatschappelijke vraagstukken van morgen. Innovatie wordt hier niet enkel economisch gezien, maar ook sociaal. De cruciale vraag is hier niet 'werkt dit morgen?', maar 'verandert dit overmorgen de samenleving?'' Alles wat ontwikkeld wordt, wordt geplaatst in die bredere context van maatschappelijke transformatie en lange termijn.
Die houding zie je ook bij internationale bedrijven die in China opereren. Audi bijvoorbeeld kiest er niet voor bestaande modellen aan te passen, maar lanceert een compleet nieuw, exclusief premium EV-merk, specifiek voor de Chinese markt. Die markt groeit naar verwachting met 230 procent tot 2030, en in plaats van voorzichtig mee te bewegen, kiest Audi in China voor een radicale sprong naar voren.
Robot Mall
En tenslotte Xiaomi en de Robot Mall, waar humanoïde robots niet in labs of demoruimtes staan, maar gewoon in winkels. Ze begroeten klanten, rekenen producten af en verlenen service alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Voor ons zou dit nog een pilot zijn, voor China is het dinsdagmiddag.
Al deze voorbeelden samen laten een patroon zien. In China komt innovatie vóór regulering, experiment vóór twijfel, schaal vóór voorzichtigheid. En uiteindelijk geldt dat het beste product de enige echte licentie is om te winnen.
Voor Europa betekent dit niet dat we onze zorgvuldigheid of waarden moeten loslaten. Wel vraagt het om een kritische blik op onze reflex om alles klein, gecontroleerd en stap voor stap te doen. Wat China ons laat zien, is dat snelheid en schaal geen luxe zijn, maar noodzakelijke voorwaarden om impact te maken.
Wat Nederlandse bedrijven kunnen leren van China's AI-aanpak
Durf nieuwe proposities te lanceren. Zoals Audi China een compleet nieuw merk bouwt, in plaats van bestaande modellen aan te passen.
Maak technologie tastbaar. Zoals XREAL AI pas echt bruikbaar maakt door het te koppelen aan AR. Ook in Nederland moeten we AI minder als abstractie zien, en meer als interface voor dagelijks gebruik.
Normaliseer het experiment. Waar wij spreken over pilots, laat Xiaomi zien dat robots gewoon op de vloer moeten staan. Test in de praktijk, niet alleen op papier.
Organiseer schaal vanaf het begin. Huawei bewijst dat groot denken niet het resultaat is, maar het vertrekpunt. Vraag niet alleen of iets werkt, maar ook hoe het opgeschaald kan worden zodra het werkt.
De les van deze reis is daarom eenvoudig én confronterend: wij zien innovatie vaak als een project, in China is het een ecosysteem. En wie innovatie als ecosysteem organiseert, maakt doorbraken niet toevallig — maar onvermijdelijk.
Lees ook: Remy Gieling: 'Waarom Europa in het tijdperk van AI nú moet leren van China'
In september reisden Job van den Berg en zijn compagnon Remy Gieling met John Lin en een groep ondernemers en investeerders naar China (Beijing, Hangzhou en Shanghai), waar ze een twintigtal bedrijven bezochten. Deze jaarlijkse 'AI Experience'-reis organiseert ai.nl in samenwerking met Endeit Capital en Shift Happens.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox, ook over AI, ook over technologie. Schrijf je hier nu gratis in:
