De Duitse economie is voor het tweede jaar op rij gekrompen. De grootste economie van Europa heeft te maken met een combinatie van structurele uitdagingen, waaronder stijgende energiekosten, lagere exportcijfers en een fors afnemende vraag in de industrie. Dit nieuws is niet alleen significant voor Duitsland, maar ook voor de rest van Europa. Als traditioneel economisch zwaargewicht is Duitsland vaak een graadmeter voor de bredere Europese economie.
Opkomst van agentic AI
Naast deze economische realiteit komt er een technologische transitie op gang die een nog onvoorziene impact heeft: de opkomst van agentic AI. Deze technologieën, die taken automatiseren die nu nog door miljoenen mensen achter een toetsenbord worden uitgevoerd, dreigen het economische landschap verder te veranderen. Voorspellingen zijn dat deze systemen de komende jaren tot 80 procent van de cognitieve processen in organisaties kunnen overnemen, met grote gevolgen voor de baanzekerheid van kenniswerkers. Terwijl andere regio's, zoals de VS en China, fors investeren in de benodigde digitale infrastructuur en middelen om deze revolutie te omarmen, worstelt Europa met een gebrek aan daadkracht.
Europa, en specifiek Nederland, blijft hopeloos achter
Remy Gieling
Zo investeert alleen Microsoft het komende jaar al zo'n 40 miljard dollar in datacenters, die cruciaal zijn voor het trainen en draaien van AI-modellen. In China wordt grootschalig geïnvesteerd in technologie en infrastructuur, gedreven door de ambitie om een wereldleider in AI te worden. Europa, en specifiek Nederland, blijft daarentegen hopeloos achter. Hoewel er discussies zijn over investeringen in compute-infrastructuur, zijn bedragen zoals 300 miljoen euro in bijvoorbeeld de nationale compute-capaciteit bescheiden in vergelijking met wat nodig is om concurrerend te blijven. Dit verschil in schaal toont een structureel probleem: de traagheid van het nemen van investeringsbesluiten.
LEES OOK Wordt IT de nieuwe HR-afdeling, zoals Jensen Huang (NVIDIA) beweert?
Het China van toen is het Europa van nu
De situatie roept sterke parallellen op met de industriële revolutie. In de 18e en vroege 19e eeuw was China een van de meest welvarende economieën ter wereld. Het land kende een overvloed aan arbeidskrachten, een stabiele maatschappij en een goed functionerende economie. Maar juist dit economische comfort werd China uiteindelijk fataal. Er was simpelweg geen dringende noodzaak om te innoveren, omdat de traditionele methoden voldoende waren om het bestaande niveau van welvaart te behouden. Terwijl Europa, gedreven door schaarste en concurrentie, grootschalig industrialiseerde en daarmee zijn productiecapaciteit exponentieel uitbreidde, bleef China vasthouden aan zijn traditionele, arbeidsintensieve economie. Het gevolg was dat het land zijn economische en geopolitieke positie verloor aan Europese naties die wel durfden te innoveren.
LEES OOK 'AI-agents zijn geen hype maar een kantelpunt'
Investeren in technologie en innovatie: urgentie ontbreekt
Vandaag de dag zien we een vergelijkbare situatie in Europa. Hoewel de economische groei bescheiden is en de arbeidsmarkt nog altijd relatief krap, ontbreekt de urgentie om grootschalig te investeren in technologie en innovatie. Er is werk, de economie draait redelijk, en veel bedrijven houden vast aan bekende processen en structuren. We zien dat elders in de wereld – met name in de VS en China – enorme vooruitgang wordt geboekt, maar omdat Europa op dit moment geen acute pijn voelt, ontbreekt de druk om echt te veranderen. Dit patroon is zorgwekkend, want zoals de geschiedenis ons leert: you need to innovate when you can, not when you need.
Agentic AI belooft enorme efficiëntiewinsten, maar legt ook bloot dat veel routinematig werk overbodig wordt
Remy Gieling
De economische situatie in Duitsland benadrukt de kwetsbaarheid van Europa in deze transitie. Traditioneel was Duitsland een van de meest efficiënte en innovatieve industriële economieën ter wereld. De huidige uitdagingen, zoals hogere productiekosten en een afnemende concurrentiepositie, laten zien dat zelfs sterke economieën moeite hebben om zich aan te passen. Banenverlies in de Europese fabrieken wordt nu versterkt door de impact op reguliere kantoorbanen. Agentic AI belooft enorme efficiëntiewinsten, maar legt ook bloot dat veel routinematig werk overbodig wordt. Dit creëert een skill gap die zonder ingrijpende actie moeilijk te overbruggen zal zijn.
De waarschuwing uit het verleden is helder
De economische en technologische uitdagingen waarmee Europa wordt geconfronteerd, vragen om een daadkrachtige en gecoördineerde aanpak. Om relevant te blijven in de wereldwijde economie, moet Europa zich richten op:
1. Infrastructuur voor AI: Investeren in datacenters en computationele capaciteit is essentieel om bedrijven toegang te geven tot geavanceerde AI-modellen.
2. Onderwijs en omscholing: de arbeidsmarkt moet worden voorbereid op de veranderingen die agentic AI met zich meebrengt, met een focus op digitale vaardigheden.
3. Versnelling van adoptie: bedrijven moeten technologieën zoals agentic AI sneller integreren in hun processen.
4. Samenwerking tussen landen en sectoren: een gezamenlijke aanpak binnen Europa kan de schaal en impact vergroten van deze noodzakelijke transformatie.
LEES OOK Google en Techleap waarschuwen: Nederland loopt achter in AI-race
Technologische innovaties, zoals agentic AI, gaan het wereldwijde economische landschap opnieuw vormgeven
De waarschuwing uit het verleden is helder. Toen de industriële revolutie eenmaal in volle gang was, bevond China zich in een bijna onoverbrugbare achterstandspositie. Het land verloor niet alleen zijn economische superioriteit, maar werd ook gedwongen tot oneerlijke handelsverdragen en zag cruciale gebieden, zoals Hongkong, in buitenlandse handen vallen. Pas veel later kon China deze achterstand enigszins inhalen door grootschalige hervormingen en massale investeringen in technologie. Europa dreigt nu hetzelfde pad te bewandelen. We bevinden ons in een situatie waarin technologische innovaties, zoals agentic AI, het wereldwijde economische landschap opnieuw vormgeven, en we staan op het punt deze trein te missen en speelbal te worden van andere mogendheden.
Europa heeft nog steeds een sterke basis om op voort te bouwen, maar de klok staat op vijf voor twaalf. Zonder grootschalige en gerichte investeringen in AI, infrastructuur en talentontwikkeling zal de regio niet in staat zijn om te concurreren met de VS en China, die zich wel op volle snelheid ontwikkelen.
Unieke kans om leidende rol te spelen in AI-revolutie
De landen en bedrijven die nu investeren in technologie en infrastructuur, leggen de basis voor economisch leiderschap in de toekomst. Net zoals Europa ooit de industriële revolutie gebruikte om wereldmacht te worden, hebben we nu een unieke kans om een leidende rol te spelen in de AI-revolutie. Maar die kans is tijdelijk. Het verleden leert ons dat wie te laat komt, de hoogste prijs betaalt. Europa moet nu handelen om zijn plaats in de wereldwijde economie van morgen te verzekeren.
Meer expertblogs? BusinessWise Weekly!
In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week, ook de expertblogs. Abonneer je nu gratis en blijf altijd op de hoogte.
