Als leider kun je dus niet alleen investeren in wat je zegt, maar vooral in wat je uitstraalt. Soms komt iemand een ruimte binnen en voel je meteen vertrouwen, of juist afstand. Zonder dat er ook maar één woord is gevallen.
Menselijkheid is wat we van elkaar verwachten en verlangen, ook in een zakelijke setting. Toch zoeken we steeds vaker houvast buiten onszelf.
„Ik heb Chat gevraagd hoe ik met situatie X om moet gaan en hij adviseerde …" Die zin heb ik de afgelopen maanden zo vaak gehoord. Elke keer was ik weer verbaasd. Blijkbaar vragen we een robot niet alleen om informatie, maar ook hoe we met onze collega's, klanten of zelfs ons gezin moeten omgaan: dus hoe we menselijk contact maken.
Dat is een bizarre ontwikkeling. Een robot heeft geen gevoel. Het genereert enkel nullen en enen. Terwijl écht contact juist ontstaat door gevoel, door menselijkheid. Juist daarom is het zo belangrijk om je bewust te zijn van wie je bent en hoe je overkomt. Luister naar je eigen gevoel, niet naar een antwoord dat een computer uit data genereert!
Lees ook: Fenna de Man: 'Leidinggeven hoeft geen politiek spelletje te zijn'
Wat je uitstraalt zegt meer dan woorden
Federico Faggin, mede-uitvinder van de microprocessor en een van de grondleggers van Silicon Valley, verwoordt het treffend: „De betekenis die we voelen, overstijgt elke symbolische omschrijving die we kunnen produceren om het te beschrijven."
Met andere woorden: we beschikken niet over woorden om precies te omschrijven wat we voelen.
Ik vind het extra interessant dat juist een man die weet waar een computer tot in staat is, zich inzet om mensen in te laten zien dat technologie alleen een hulpmiddel is en geen vervanging van een echt mens. Ik had dit citaat kunnen lezen in zijn boek. Maar doordat ik hem persoonlijk ontmoette en zijn manier van vertellen me raakte, bleef het hangen én draag ik het uit.
In de zorg is ‘voorleven’ een bekend principe. Begeleiders laten in het bijzijn van cliënten bewust het gewenste gedrag zien
Fenna de Man
Leef het voor
In de zorg is 'voorleven' een bekend principe. Begeleiders laten in het bijzijn van cliënten bewust het gewenste gedrag zien. Onderzoek toont aan dat mensen dit gedrag vervolgens overnemen.
Als samenleving geven we jammer genoeg vaak andere voorbeelden. Politici scrollen tijdens debatten door hun social media. Docenten hebben hun telefoon aan een koordje om hun nek hangen tijdens de les. Ouders missen de blikken van hun kind tijdens de zwemles, omdat ze naar hun scherm kijken in plaats van naar hun kind. Als de jongere generaties dit nadoen, vrees ik dat de manier waarop we met elkaar omgaan niet aansluit bij wat we als mens nodig hebben: oprechte aandacht en verbinding.
Waardengedreven leiderschap
Leiderschap begint niet bij theorie, het begint bij jezelf. Wat maakt jou uniek? Ben je attent, geïnteresseerd, zorgzaam, behulpzaam of misschien iemand die met humor situaties luchtig maakt?
Dat zijn eigenschappen die jij vanzelfsprekend vindt, maar die voor anderen van grote waarde zijn. Vaak gaat het daarbij niet om wat je zegt, maar om hoe je doet.
Wanneer je weet wat jou van nature krachtig maakt, kun je die eigenschappen bewuster inzetten. Richt je niet alleen op wat je minder goed kunt, maar versterk vooral wat al werkt. Formuleer ze als waarden: waar sta je voor en hoe wil je dat samen met je team bereiken?
Woorden schieten altijd tekort om gevoel volledig te vatten. Maar als je jouw waarden uitschrijft en probeert zo dicht mogelijk bij dat gevoel te komen, kun je ze uitdragen in zowel woorden als non-verbale communicatie. Schrijf vooral ook op welk gedrag je wel en niet vindt passen bij die waarden. Gedrag is ook alles wat je niet zegt, dus ook zaken als: ik loop af en toe even naar iemand toe, of bel iemand op in plaats van alleen mailtjes te sturen met inhoudelijke vragen. Of: ik gebruik altijd een aanhef als ik iemand iets vraag en begin de mail niet meteen met een taak.
Leiderschap zit in elke actie, elk gebaar en elke keuze die je maakt
Investeer dus niet alleen in wat je zegt, maar vooral ook in wat je uitstraalt. In een fractie van een seconde scant ons zenuwstelsel of iets of iemand veilig voelt. Pas als die veiligheid er is, kun je mensen echt bereiken. Het is dus van groot belang dat je bewust je waarden uitdraagt en uitstraalt, waardoor je de veiligheid creëert en de ruimte kunt nemen om in houding en gedrag anderen te inspireren om hetzelfde te doen. Je geloofwaardigheid stijgt en het vertrouwen neemt toe. Als je op dat punt bent, is een foutje ook snel vergeven. We blijven tenslotte mensen, dus fouten maken hoort erbij.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox, ook over leiderschap. Schrijf je hier nu gratis in:
