Als fervent zeiler ben ik afgelopen zomer, samen met een wisselende bemanning van vrienden en familie, van Griekenland naar Nederland gezeild. Over de Middellandse zee langs Sardinië en Algerije naar de Straat van Gibraltar waar we werden vergezeld door grote groepen dolfijnen en gelukkig niet door orka's. Daarna voerde de 'Limes' ons langs de ruige Atlantische kust van het Iberisch schiereiland, via de Golf van Biskaje en Het Kanaal naar Nederland. Een mooi avontuur dat meer dan vier weken duurde.
Zo'n reis maak je niet alleen. Er was altijd een bemanning van minimaal vier personen aan boord. Door tijdnood zijn we de laatste anderhalve week, tegen ieders wens in, in een ruk van Portugal naar Nederland gezeild. Toen ik die boodschap overbracht, zorgde dat in eerste instantie voor weerstand. Van relaxed zeilen is dan geen sprake meer, het wordt dan gewoon hard werken, weinig slapen en afzien. Onvrede ligt op de loer. Maar iedereen wist ook dat de weken ervoor de wind niet altijd meewerkte en dat we inmiddels ver uitliepen op het geplande schema. Met weemoed dacht ik terug aan het kalme felblauwe water van de Méditerranée... De kunst in zo'n situatie is om leiderschap te tonen, met de juiste aandacht voor veiligheid, gezondheid, de route en de sfeer aan boord. Want dat bepaalt in grote mate het succes van de laatste, belangrijkste etappe van de reis.
Hoe zorg je er dan toch voor dat je jouw mensen wél meekrijgt in verandering? Toon het juiste type leiderschap
Draagvlak, vertrouwen en handelingsperspectief
Verandering is altijd lastig, volgens onderzoek van Boom Management uit 2022 gelooft meer dan 80 procent van de eigen medewerkers niet echt in het verandervermogen van hun organisatie. Hoe zorg je er dan toch voor dat je jouw mensen wél meekrijgt in verandering? Toon het juiste type leiderschap. Mourik heeft meer dan 2 duizend medewerkers en een leiderschapsteam van ongeveer 250 mensen. Dit varieert van divisiedirecteuren tot teamleiders op de projecten, HR-managers en controllers op het hoofdkantoor. Het leiderschapsteam is erg belangrijk bij de implementatie van onze strategie en de veranderingen die daar logischerwijs op volgen. Draagvlak is dan ook essentieel in deze groep. Hoe zorg je ervoor dat iedereen precies weet waarom verandering nodig is? En misschien nog wel belangrijker: hoe geef je het team het vertrouwen om zelf tot eigen oplossingen en methoden te komen?
Om het leiderschapsteam goed voor te bereiden hebben we hen meegenomen in een programma dat antwoord gaf op vragen als: wat betekent onze strategie voor jou en je mensen? Welke rol spelen onze kernwaarden bij de strategie? Wat is jouw handelingsperspectief en wat is dat van jouw team? Hoe en waar kun je zelf verantwoordelijkheid nemen? Door actief het gesprek met elkaar aan te gaan en concrete handvatten te geven, wordt het antwoord op deze vragen steeds duidelijker.
Als je wil dat een leiderschapsteam verandering omarmt en stimuleert, dan vraagt dat om dienend en empathisch leiderschap
Dienend leiderschap
Leiderschap en cultuur zijn met elkaar verweven. Als je wil dat een leiderschapsteam verandering omarmt en stimuleert, dan vraagt dat om dienend en empathisch leiderschap. Dus weten wanneer je als leidinggevende je mond moet houden, vertrouwen aan je mensen moet geven en talent helpt te ontwikkelen. We gaan meer en meer van ouderwetse bazen naar moderne leiders die afscheid hebben genomen van klassiek directief leiderschap. Als ik op het onrustige water van de Atlantische zee geen begrip had getoond voor de meningen en de gevoelens van mijn bemanning, dan was die laatste cruciale etappe lang niet zo goed gegaan. Maar naast begrip vertelde ik ze ook dat we elkaar keihard nodig hebben om het schip veilig naar haar bestemming te brengen. Ook 's nachts, als er in de wind en regen altijd iemand wacht loopt.
Het werkt net zo binnen de muren van een bedrijf. Dienend leiderschap betekent dat mensen meer verantwoordelijkheid krijgen. Dan helpt het dat we ze daar ruimte en de juiste tools voor geven. Bij een lange termijn strategie betekent het dat we dit overzichtelijk en logisch opknippen in kleinere stukken. Bijvoorbeeld met concrete jaarplannen op divisieniveau. Deze plannen moeten actiematig en doelgericht zijn en kennen een vast format.
Op die manier wordt de tactische vertaling van de algemene strategie naar plannen op divisie- en specialisatieniveau gewaarborgd. Bijkomend effect is dat we in deze plannen eigenaarschap toekennen. We zijn duidelijk over het 'waarom' van de strategie en duidelijk over 'wat' we gaan doen. 'Hoe' we het gaan doen laten we aan de divisies en de werkmaatschappijen over. Zo ontstaat er ruimte om de enigszins abstracte strategie te vertalen naar concrete businessplannen met duidelijke verantwoordelijkheden voor alle mensen. Echt eigenaarschap dus. Zo werkt het ook op een zeilschip. Iedereen heeft een set taken en verantwoordelijkheden en voert die zo goed mogelijk uit. Al die acties samen zorgen voor de juiste koers. Gecombineerd met doorzettingsvermogen en goed anticiperen op het weer en getij, brengt je dat op de beoogde bestemming.
Meer expertblogs?
In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week, incluis alle expertblogs, ook die van Jan-Paul van den Bosch. Abonneer je gratis:
