'Hoe zie jij de rol van emotie op de werkvloer', vraagt een deelnemer mij tijdens een training Presenteren met Impact. Ik weet niet meer precies wat ik vlak daarvoor gezegd heb, maar het zal iets van een pleidooi zijn geweest over hoe het menselijk brein werkt. En hoe je, om dat brein en de eigenaar ervan méé te krijgen, je verhaal zodanig moet insteken dat er ook een appèl op de emotie gedaan wordt.
De toon in de stem van deze deelnemer verraadt echter een zekere scepsis. Alsof emotie op de werkvloer een optie is waar je voor kunt kiezen. En het letterlijk en figuurlijk nooit 'de verstandigste keuze' is.
'Emoties? Beter thuislaten!'
Dat idee.
Sterker nog: er zijn kennelijk ook mensen die op dit standpunt staan: 'Emoties? Beter helemaal niet hebben!' En dat baseer ik op een getuigenverklaring van iemand die ik bijzonder goed ken, werkzaam binnen een heel 'blauw' organisatieonderdeel van een grote corporate. En die me ooit vertelde hoe een duurbetaalde manager van die club die dag had gezegd: 'Emoties? Daar heb en kan ik niks mee.'
Aha.
Ik vind daar wat van.
Hoe kijk jij naar emoties?
Herken jij jezelf hierin? Vind jij ook dat emoties geen plaats hebben op de werkvloer? Bij jou geen rol spelen op de werkvloer? En dat je alleen een succesvolle manager kunt zijn als je 100 procent rationeel bent in je werk? Dan ben je wat mij betreft:
Zwaar incompetent.
Een gevaar voor je (werk)omgeving.
Als manager geen knip voor de neus waard.
Lees je dit nu en denk je 'Wat een ongelofelijke eikel, die Gerben van Driel! Wat een gezwets!' Gefeliciteerd!
Je voelt nu een emotie.
Namelijk irritatie en ergernis. Of verbazing.
En daarmee heb ik dan direct je ongelijk aangetoond.
Ook jij bent een emotioneel mens. Iedereen is dat. Sterker nog: zónder emoties zou jij en die organisatie van je totaal niet meer kunnen functioneren. Het is namelijk onmogelijk om (grote) beslissingen te nemen zónder emoties. Wetenschappelijk aangetoond, onder andere door neurowetenschapper Antonio Damasio. In zijn boek 'Descartes Error' haalt hij de casus van ' Patient Elliot' aan. Bij Elliot werd een hersentumor verwijderd. Na de operatie herstelt hij ogenschijnlijk volledig. Zijn intelligentie, geheugen en vermogen tot redeneren kwamen helemaal terug. En toch functioneert Elliot niet. Er komt niets uit zijn handen en hij maakt van zijn leven een puinhoop.
Lang verhaal kort: uiteindelijk stelt Damasio vast dat bij de operatie een essentieel deel van het brein van Elliot beschadigd is geraakt. Namelijk dat deel wat betrokken is bij het koppelen van emotionele betekenis aan keuzes.
Wil jij je stakeholders méékrijgen? Dan red je het niet met rationele argumenten alléén
Gerben van Driel
Hij kan redeneren. Hij voelt emoties. Maar kan die twee niet meer bij elkaar brengen. En als gevolg daarvan geen beslissing meer nemen. Zelfs geen simpele. Conclusie: zonder emoties geen beslissing. En dus ook geen leiderschap. Geen richting. Geen resultaat.
Terug naar de training Presenteren met Impact: wil jij je stakeholders méékrijgen? Dan red je het niet met rationele argumenten alléén. Je zult ook een appèl moeten doen op hun emotie. Om de verhouding tussen Ratio en Emotie te snappen en er een gevoel bij te krijgen verwijs ik graag naar de uiterst bruikbare analogie van de 'Olifant, de Berijder en het Pad'. Bedacht door psycholoog Jonathan Haidt. En bekend geworden door het boek 'Switch - how to change things when change is hard' van de gebroeders Heath.
De analogie is als volgt: De Berijder staat voor de Ratio van je Stakeholder. Die wil Duidelijkheid. De berijder moet snappen wat het doel is en hoe daar te komen. Maar dat is niet genoeg. Want die Berijder zit op een Olifant die pak 'm beet 100 keer zo zwaar is. En als de Berijder naar links wil maar de Olifant naar rechts, wie wint er dan?
Juist, de Olifant.
En waar staat de Olifant voor? Inderdaad, de emotie.
De Olifant is snel angstig. Die moet je dus Vertrouwen geven (meest heldere voorbeeld daarvan wat ik ken zijn Obama's speeches met zijn mantra 'Yes, we can!') En het Pad? Dat staat voor de Context. Wil je een Stakeholder meekrijgen in een verandering, dan zul je niet alleen diens Ratio en Emotie moeten aanspreken, maar ook in de gelegenheid moeten stellen om te gaan doen wat jij verlangt. Want als er te veel obstakels op het Pad liggen, raakt de Olifant gefrustreerd of bang, verliest het vertrouwen, en komt er alsnog niets in beweging.
Stel bijvoorbeeld dat na je gloedvolle betoog: iedereen doordrongen is van het belang (Berijder c.q. Ratio) van Opleiding & Training en gemotiveerd is geraakt om dit te gaan doen (Emotie c.q. Olifant) maar c) er vervolgens geen budget beschikbaar wordt gesteld om een goede training te doen (Context c.q. Pad)Dan gebeurt er nòg niks.
Enthousiast geworden of geïnspireerd geraakt door dit verhaal?
Ziedaar, je voelt alwéér een emotie ;)
Gebruik het. Laat je mensen niet lijden. En ga nog beter leiden.
Lees ook
* Je mond houden kost geld. En zo is het. Lees de expertblog van Nadia van der Vlies, gespecialiseerd in coaching en leiderschap, maar eens. 'Managers hebben vaak een grote mond, behalve waar het echt nodig is'.
* Vijandig leiderschap, zoals intimidatie en stemverheffingen, schaadt niet alleen directe slachtoffers maar ook hun collega's. Dit kost bedrijven werkplezier, productiviteit en talent, blijkt uit nieuw onderzoek.
Ontvang elke donderdag het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier gratis in:
