Wibe Wagemans: de ondergang, mijn nederige start in Silicon Valley

Als frequent reiziger voor Nokia was ik gewend aan telefoonrekeningen die opliepen tot 2.000 euro; een sms kon destijds één tot twee euro kosten. Roamhero ontwikkelde innovatieve software die verbinding maakte met lokale IP-servers van 120 providers. Toch was de markt nog niet rijp voor onze technologie.

Mijn tijd in Silicon Valley, een plaats die ik zo was gaan waarderen vanwege het aanstekelijke energieniveau, voelde ineens bitter. Was het opgeven van mijn succesvolle internationale carrière hiervoor het waard geweest? Hadden de sceptici gelijk gehad? Als oprichter had ik alles wat ik bezat in Roamhero gestoken en voelde ik de enorme druk als echtgenoot en jonge vader. Een tweede mislukking kon ik mij niet permitteren.

Gelukkig wordt falen in de Valley gezien als een kans om te leren en te groeien, in tegenstelling tot Nederland waar je snel wordt afgeschreven. Hierdoor ontstaat een cultuur van mentorship en 'Pay It Forward', waarbij succesvolle individuen hun kennis en steun teruggeven aan de gemeenschap. Dit bevordert samenwerking en innovatie binnen het ecosysteem.

Pay it forward

'Pay it forward' betekent dat je reageert op iemands vriendelijkheid naar jou toe door aardig te zijn tegen iemand anders. Buitenlanders verwachten dit vaak niet van Amerikanen in het zakenleven, maar het is aan de orde van de dag in de Valley. Het is een ongeschreven regel om elkaar te helpen en open te zijn met informatie en introducties naar je netwerk, zonder dat je er altijd iets van die persoon voor terug krijgt.

In de Valley zijn er drie dimensies van pay it forward:

• Vriendelijk zijn tegen derden;

• Anderen daadwerkelijk helpen door er tijd in te steken zonder iets terug te verwachten;

• Als je zelf veel geld hebt verdiend – meestal in aandelen of opties – dan investeer je in het startup-ecosysteem zoals dat systeem jou ook geholpen heeft.

Dagelijks wildvreemden in koffiezaakjes

Dit bijt natuurlijk met een 'tijd is geld' of 'voor wat hoort wat'-mentaliteit zoals dat in Europese landen, maar ook aan de Amerikaanse oostkust, gangbaar is. Waarom zou je moeite doen voor iemand anders terwijl je zelf genoeg aan je hoofd hebt? Dit vertaalt zich in de startupwereld als volgt: op veel plekken buiten de Valley blijven de verschillende startup-hubs eilandjes. Onderling wordt er weinig informatie uitgewisseld tussen de angels, vc's, universiteiten en oprichters van de verschillende steden. Volgens Corné Jansen, partner bij durfkapitalist inkef Capital in Amsterdam, geldt dit ook voor Nederland. 'Dat is extra jammer, omdat geografisch alles juist zo dicht bij elkaar zit,' zegt hij.

In veel culturen is er een lange aanloop tot het bouwen van een relatie, in Silicon Valley niet. Je ontmoet dagelijks wildvreemden in koffiezaakjes, in de lobby's van een vc-fonds of op evenementen, met wie je vaak gelijk de diepte in kunt. Er bestaat natuurlijk het stereotype van de oppervlakkige Amerikaan met wie je geen echt gesprek kunt voeren, maar in de Valley is niets minder waar. Bij zulke ontmoetingen maakt status ook niet uit: startup-CEO's worden er net zo serieus genomen als captains of industry.

Een cultuur van openheid

Pay it forward drijft dus op een cultuur van openheid. Maar dat betekent niet dat er helemaal geen regels zijn. Er wordt een zeker etiquette gehanteerd. Dat begint al met een hiërarchie waar je rekening mee moet houden. Als jij net met je eerste startup bezig bent en met een angel investeerder (m/v) die zelf vijf succesvolle startups heeft opgericht en tientallen anderen heeft begeleid wil praten, dan kan dat.

Vanuit het netwerk- en pay it forward-principe zal zo'n angel een gesprek met jou als beginner niet afwijzen. Maar jij moet je respect voor zijn ervaring wel laten blijken door je aan bepaalde (vrij elementaire) regels te houden. Kom niet te laat, zeg niet zomaar af, stuur een bedankje achteraf en vraag wat je voor hem kan betekenen. In het gesprek zelf toon je respect voor iemands ervaring en neem je z'n feedback serieus, maar je mag natuurlijk ook zelfvertrouwen uitstralen. Zolang het maar niet omslaat in arrogantie.

De spelregels van het netwerk

Als je zo'n gesprek helemaal zou verpesten door je niet aan bovenstaande etiquette te houden, is dat natuurlijk jammer voor jezelf. Je kunt waarschijnlijk fluiten naar een tweede gesprek. Maar in de context van pay it forward is er een bijkomend probleem: je hebt dat eerste gesprek vermoedelijk gekregen omdat een gezamenlijke kennis jou heeft voorgesteld. En als jij je niet goed hebt gedragen, reflecteert dat op degene die jou heeft voorgesteld. De volgende persoon die door jouw kennis aan de ervaren angel wordt voorgesteld, krijgt misschien geen gesprek omdat jij zo'n slechte indruk maakte. Dus als jij je niet aan de spelregels van het netwerk houdt, verpest je het ook voor anderen.

Eigenlijk kan je het etiquette heel kort samenvatten: wees geen eikel. Dat betekent los van je goed gedragen in zo'n gesprek, ook de persoon die je introduceerde een bedankje sturen. En meedoen aan de cultuur van pay it forward: zodra jij een keer de kans hebt iets voor iemand te betekenen zonder dat er voor jou direct iets in zit, doe je het. Zo draag je bij aan het systeem. Pay it forward werkt alleen als (bijna) iedereen mee doet.

Nieuwe strategieën leren voor je bedrijf

Hoe pak je zoiets aan? Zoek iemand die een warme introductie kan maken die jullie beiden kent of als je iemand benadert die je nog nooit ontmoet hebt, probeer dan waarde toe te voegen aan wat zij doen en niet alleen te focussen op jezelf. Dat is lastig als je een vooraanstaand persoon benadert, maar die waarderen het ook als je laat merken hoe hun advies jou helpt. Probeer het van een transactionele interactie naar een voortdurende dialoog te tillen.

Krijg je een aanvraag voor koffie of een kennismakingsgesprek of een introductie, accepteer. De extra tijd en moeite die je kwijt bent wordt vermenigvuldigd en valt altijd vroeg of later in je voordeel. Wil je nieuwe strategieën leren voor je bedrijf of iets leren van een expert, met zelf online netwerken vind je kansen.