Titan: deze Netflix-docu laat zien hoe 'een narcist en psychopaat' als CEO te werk gaat

In juni 2023 waagden vijf mannen zich aan een een afdaling naar het wrak van de Titanic, diep verstopt op de bodem van de Atlantische Oceaan. In de Titan, een experimentele duikboot van het bedrijf OceanGate, begonnen ze aan hun missie. De expeditie liep uit op een tragedie, die wereldwijd tot ontsteltenis en vragen leidde. Hoe kon het zo mis gaan?

Oceangate

Vijf mannen, avontuurlijk en ambitieus, daalden twee jaar geleden af naar het wrak van de Titanic op 3.700 meter diepte. De Titan was opgebouwd uit titanium en koolstofvezel en amper groter dan een busje. OceanGate, sinds 2009 op de markt, had als doel niet alleen nieuw beeld te verzamelen, maar ook de staat van het historische wrak te bestuderen. Het wrak van de Titanic immers zal volgens schattingen over twintig tot dertig jaar grotendeels verdwenen zijn.

Lees ook over deze visionaire vergissing: De betaalbare Porsche die niemand wilde

De expeditie liep echter rampzalig af. Enkele uren na het vertrek stopte het contact. Na dagen zoeken werd duidelijk dat de Titan onder enorme druk was geïmplodeerd; de vijf inzittenden, die elk 250.000 dollar voor hun plek aan boord betaalden, kwamen om. De duikboot werd als wrak teruggevonden, op ongeveer 500 meter van de Titanic.

Wat ging er mis met de Titan?

Wat kunnen we leren van deze tragedie? In onze podcast Visionaire Vergissingen legt presentator Thomas Hendriks de vraag aan Paul Iske, hoogleraar in Maastricht en Chief Failure Officer van het Instituut voor Briljante Mislukkingen.

Iske: „De constructie was niet bestand tegen de enorme druk op die diepte. Stockton Rush, de eigenaar, was zelf aan boord en wist dat er twijfels waren aan het ontwerp. Toch wilde hij laten zien dat het anders kon – hij was eigenwijs en geloofde in zijn gelijk. Maar die houding leidde tot het falen: de boot was simpelweg niet veilig onder deze extreme omstandigheden."

Zowel in de luchtvaart als in andere sectoren is voortdurende inspectie essentieel om materiaalmoeheid te voorkomen. In de duikbootsector gelden strenge eisen – kennis die bij de Titan genegeerd lijkt.

De formule van de Briljante Mislukking

Het Instituut voor Briljante Mislukkingen heeft een 'VIRAL-formule' ontwikkeld om te beoordelen hoe leerzaam een mislukking is:

• Visie – Wat wilde je bereiken, en maakt dat de wereld beter?

• Inzet – Was er sprake van echte inspanning en inspiratie?

• Risico – Waren de risico's verantwoord afgewogen?

• Aanpak – Is beschikbare kennis gebruikt, is er samengewerkt?

• Leren – Zijn er lessen getrokken, worden die gedeeld?

Bij de Titan was de visie prijzenswaardig en was de inspiratie groot. Maar bij de risico's en de aanpak ging het fundamenteel mis: kritische kennis over materiaal en druk werd genegeerd, deskundige waarschuwingen werden terzijde geschoven. De les: luister altijd naar experts, vooral bij extreme, risicovolle innovatie.

Waarom zouden we deze verhalen blijven vertellen? Paul Iske: „De missie van het Instituut is mensen aan te moedigen te blijven proberen, onze grenzen te verleggen en niet bang te zijn voor mislukking. Maar ook: deel je lessen, zodat niet steeds dezelfde fouten worden gemaakt."

Lees ook: Segways weg naar de afgrond

Door universele faalpatronen te verzamelen helpt het Instituut mensen om vroeg te herkennen wat fout kan gaan. Het verhaal van de Titan volgt het patroon 'de huid van de beer niet verkopen voordat hij geschoten is': na een aantal succesvolle duiken ontstond het te vroege vertrouwen dat het ontwerp veilig was.

De juiste balans tussen lef en voorzichtigheid

De tragedie van de Titan is wereldwijd besproken. Het verhaal spreekt tot de verbeelding, maar leert bovenal dat innovatieve ambities zonder respect voor risico en specialistische kennis dodelijk kunnen uitpakken. En dat de juiste balans tussen lef en voorzichtigheid innovaties uiteindelijk verder brengt – of ze nu slagen, of op briljante wijze mislukken.

Beluister hieronder de podcast en/of via je favoriete podcastkanaal: