Hoogleraren op Stanford en Berkeley zijn zeer toegankelijk: regelmatig accepteren ze advisory board-posities in onze startups. Maar ik zie hen niet verhuizen naar Europa.
Met 566 miljoen dollar probeert de EU wetenschappers uit de VS te verleiden. En onderwijsminister Eppo Bruins (NSC) kondigde aan een fonds op te richten om 'tientallen' buitenlandse topwetenschappers naar Nederland te halen. Het fonds moet zo snel mogelijk operationeel zijn. Hoogleraren die door politieke keuzes van de afgelopen maanden hun financiering zijn kwijtgeraakt, krijgen nu een gouden ticket richting Europa. Nobele intentie? Zeker. Slim besteed geld? Twijfelachtig.
De meeste Europese universiteiten zijn niet ingericht op ondernemerschap
Wibe Wagemans
Een Stanford in Europa?
Het idee is aantrekkelijk: academici nemen hun kennis en netwerken mee en bouwen aan een bruisend ecosysteem voor innovatie. Denk Stanford, maar dan in Saarbrücken. Alleen klopt het plaatje niet.
Niemand zou de top van de Mount Everest proberen te bereiken zonder een Sherpa. In Silicon Valley, het epicentrum van technologische innovatie en van 's werelds grootste bedrijven, wemelt het ook van de Sherpa's. Wibe Wagemans CEO, boardmember en investeerder in Silicon Valley is de Silicon Sherpa van BusinessWise. Lees via deze link zijn eerdere expertblogs.
Ten eerste: fundamenteel onderzoek is cruciaal, en niet elke wetenschapper hoeft een ondernemer te zijn. Maar deze regeling mist elk spoor van focus op ondernemerschap. En laten we eerlijk zijn: dit is waarschijnlijk niet de wereldtop die in de rij staat voor een Nobelprijs over twintig jaar, uitzonderingen als Katalin Karikó daargelaten.
Ten tweede: het budget is te laag om echte toppers los te weken. Stanford betaalt topwetenschappers een miljoen per jaar én regelt een huis op de campus voor vijf miljoen. Europese universiteiten worstelen met hun eigen vastgoed en salarisschalen.
Maar het echte probleem ligt dieper. De meeste Europese universiteiten zijn niet ingericht op ondernemerschap. Sabbatical nemen voor een spin-off? Taboe. Aandelen in een bedrijf oprichten vanuit je leerstoel? Institutioneel wantrouwen van bijna al je collega's. Zelfs als een briljant idee ontstaat, wurgt de universiteit de cap table voordat het bedrijf goed en wel begonnen is.
5 procent van de aandelen voor Stanford
Vergelijk dat met Stanford of MIT, waar spin-offs standaard 5 procent van de aandelen afstaan aan de universiteit – zonder ongein als revenue-share of 70 procent van je bedrijf. Waarom? Omdat ze begrijpen dat een gezonde equity-structuur essentieel is om investeerders aan te trekken, een team op te bouwen en snelheid te maken. Zoals we schreven in Het geheim van Silicon Valley: de universiteit neemt een klein aandeel zodat de ondernemer het team en de visie kan blijven voeden.
Dus ja, talent uit de VS aantrekken klinkt als een slimme zet. Maar zonder het ecosysteem dat hun ideeën omzet in impact, eindigt het bij mooie wetenschappelijke papers zonder markt.
Het geheim van Silicon Valley
Samen met journalist Eva Schram schreef Wibe Wagemans het boek Het geheim van Silicon Valley, vol lessen voor Nederlanders over leiderschap, strategie, innovatie, digitalisering en maatschappelijke impact. Hij deelt stukken uit hun boek in de columns. Via onder meer deze link is het boek te bestellen.
Als Europa écht een startupcontinent wil worden, moet het meer doen dan alleen de morele superioriteit prediken op Amerikaanse campussen. Gebruik het geld om privé-investeringen te matchen voor spin-offs. Investeer in transfer offices die snappen hoe venture werkt. Maak sabbaticals makkelijker. En neem genoegen met minder aandelen als universiteit.
Want zoals we in de Valley hebben geleerd: je kunt nog zoveel briljante koppen importeren, maar zonder een werkend netwerk, risicokapitaal en een cultuur die durft te bouwen, blijft het bij theorie.
Lees ook
* Wibe Wagemans beschrijft in deze expertblog: waarom Stanford het beter doet dan heel Nederland.
* 'In een wereld van minuscule marges, is het merk USA in vrije val. Haar positionering is the problem. Haar imago zielig.' De expertblog van Rogier van Kralingen.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
