Dit artikel betreft een mogelijk scenario bij stroomuitval van 72 uur. Het is geschreven om meer bewustwording te creëren, ook bij het bedrijfsleven. Want: de kans op 72 uur stroomuitval is reëel, zegt Hans-Peter Oskam, algemeen directeur Netbeheer Nederland, in dit artikel. 'Eén ding is zeker: het gebeurt plotseling en op een moment dat het niet uitkomt'.
Geen zacht gerinkel, geen trillend scherm, geen melding van haar digitale agenda. Nee, Marleen wordt wakker doordat het stil is, akelig stil. Ze kijkt naar haar telefoon op het nachtkastje. Het scherm op zwart, niet opgeladen. Op de tast zoekt ze de schakelaar en knipt de lamp aan: niets. Ze slaat de deken van zich af, loopt op blote voeten naar het raam en trekt de gordijnen opzij. Ook daar heerst het duister, zonder straatverlichting of licht in de flat aan de overkant. En nog verontrustender: nauwelijks verkeer.
„Huh?'' Linda wordt ook wakker.
„De boel ligt plat,'' zegt Marleen.
„Wat bedoel je?''
„Een black-out.''
„Een black-out? Dat moet ik zien.'' Linda springt overeind. „Gezellig hoor, alsof we weer op vakantie zijn op de Filipijnen!''
Even ziet ook Marleen er de lol van in, tot ze beseft: het is deadlinedag, wat nu?
Marleen is financieel directeur bij een groot logistiek bedrijf aan de rand van Utrecht. Ze leidt een team van twaalf mensen, beheert de cashflow en moet rapporteren aan het hoofdkantoor in Londen, uitgerekend vandaag. De afgelopen weken was ze druk met de voorbereidingen voor de kwartaalrapportage. Afgezien van de gebruikelijke hobbels liep dat lekker, maar nu ziet ze zich geplaatst voor een obstakel van jewelste. Nerveus pakt ze haar laptop en klapt die open. Nog een dun streepje batterij. De oplader ligt werkeloos op de grond. Ze vloekt zachtjes. Buiten loeit een autoalarm. „Dat kreng doet het natuurlijk nog wel.''
Garagedeur gaat niet open, snelwegen zijn vreemd leeg
Ze kleedt zich aan in het halfduister, grijpt een banaan uit de fruitschaal en stapt in de auto. Ze drukt op de knop van de afstandsbediening, maar de garagedeur reageert niet. Handmatig openen dan maar, haar vingers vriezen haast vast aan het koude metaal. De snelwegen zijn vreemd leeg. De stoplichten werken niet en de politie is natuurlijk niet bij machte om op elke kruising een verkeersregelaar te posteren. Bij de bushalte wacht een uitdijende menigte op een bus die nooit zal komen. De snelweg is afgesloten, dus rijdt Marleen binnendoor naar kantoor.
Echt, een stroomstoring van 72 uur? Lees dit artikel en weet dat de kans daarop reëel is.
Voor de ingang staan medewerkers te wachten. Directe collega's, maar ook mensen die ze alleen van gezicht kent. Vast weleens in de wandelgangen tegengekomen. Stuk voor stuk kijken ze hoopvol naar haar: iemand van de directie, iemand met toegang achterom. Even het blokje rond met iedereen in haar kielzog en dan toetst ze met onzekere hand de noodcode in. Gelukkig, het werkt. Binnen heerst een spookachtige stilte. Geen vriendelijk goeiedag van de receptie, geen getrommel op toetsenborden. De geur van koffie, altijd zo'n fijne binnenkomer, ontbreekt. Het tl-licht in het systeemplafond weigert dienst.
Toch maar even proberen, die aan- en uitknop. En nog een, en nog een. Helaas, geen toegang tot de systemen
„Wat hebben we hier in godsnaam te zoeken?'' hoort ze zichzelf hardop denken. Maar dan is er weer die deadline die haar opjaagt. Met een handjevol teamleden gaat ze naar de afdeling. Toch maar even proberen, die aan- en uitknop. En nog een, en nog een. Helaas, geen toegang tot de systemen. De servers liggen plat, de cloud is in rook opgegaan. Voor zover ze nog hoop koesterde blijkt ook die ijdel: de back-upgenerator op het dak is defect. Dat krijgt ze te horen van Jasper, de IT-beheerder, die met zaklamp in de hand door de gang dwaalt.
„Geen e-mail, geen intranet, geen VPN,'' zegt hij. „We zijn terug in de jaren negentig.''
„Ik móét vandaag rapporteren aan Londen,'' zegt Marleen met lichte wanhoop in haar stem.
„Dat kun je wel vergeten.'' Jasper tikt tegen zijn hoofd. „Tenzij je alles hebt opgeslagen op je eigen harde schijf.''
Marleen is het type: geen paniek, alles onder controle. Dat is tegelijk haar valkuil, want wat als ze de controle verliest? Overmacht bestaat niet bij haar, ze heeft nog nooit níét geleverd. En hé, dit is Nederland, niet de Filipijnen: zo'n black-out zal over een uurtje of zo toch wel verholpen zijn? Ze roept haar team bij elkaar in de vergaderruimte, sfeervol verlicht met kaarsen die van de kerstborrel zijn overgebleven. Maar anders dan toen is de stemming nerveus. Derek probeert de spanning te doorbreken met de opmerking dat het een mooi verhaal voor later is.
„We kunnen niet blijven wachten tot de netbeheerder de boel weer aan de praat heeft,'' zegt Marleen. „We moeten nu echt aan de bak, improviseren. Pak de laatste uitdraaien van vorige week, verzamel alle in- en uitgaande facturen waarvan je nog prints hebt. We maken een voorlopige balans op papier.'' Een oplossing tegen beter weten in, niet voor niets staat er standaard onder zo'n beetje elke mail die je tegenwoordig onder ogen krijgt dat niet printen beter is voor het milieu.
Het speculeren begint: een cyberaanval?
De stroomstoring blijkt omvangrijker dan gedacht, het speculeren begint. Geruchten doen de ronde over een cyberaanval. Iemand meldt dat het hele westen van het land zonder stroom zit, maar dat kan net zo goed onzin zijn. En ondertussen tikt de tijd. Marleen, altijd de rust zelve, voelt haar nek verkrampen. Ze heeft altijd en overal een oplossing voor, wordt geroemd om haar vindingrijkheid, maar nu blokkeert ze. „Ie-iemand een idee?''
Haar rechterhand Renée drukt haar met de neus op de feiten. „Wat heeft het voor zin? We kunnen niets uploaden, niets versturen. Als we al iets op papier krijgen, weten niet eens of de cijfers kloppen.''
„Dat is waar, maar laten we wel wezen: dit gaat geen uren duren,'' houdt Marleen de moed erin. „Laten we doen wat we kunnen. Zodra de stroom terugkomt, hebben we in elk geval een start gemaakt.''
Maar de stroom komt niet terug, niet na een uur, niet na een halve dag, niet tegen het einde van de middag. Het begint te schemeren en zonder verwarming wordt het allengs killer in het gebouw. Collega's trekken hun jas aan. De meesten om wat op te warmen, sommigen om de afdeling hoofdschuddend te verlaten. Marleen kan het hen niet kwalijk nemen. Tegen zes uur zit ze alleen aan de grote vergadertafel, omringd door papieren, markeerstiften, alles wat ouderwets analoog is. De geur van kaarsvet begint penetrant te worden. Renée brengt haar een boterham. „Het spijt me, Marleen, maar ik ga ook. Kom alsjeblieft met me mee.''
Londen is onbereikbaar
Marleen schudt het hoofd: geen weigering om te capituleren maar wanhoop om het wél te doen. Overmacht verkeert in onmacht, van financiële spin in het web is ze in één dag verworden tot zwakste schakel. Nog maar eens een telefoon proberen op weer een ander bureau in de hoop Londen te bereiken, tevergeefs uiteraard. Renée neemt haar bij de arm en ze laat zich gewillig afvoeren.
In de auto naar huis ziet ze met tranen in de ogen toe hoe winkels geplunderd worden. Ze geeft extra gas om aan deze doemdag te ontsnappen. Wat maakt het uit, wie gaat haar bekeuren? De modernste systemen zijn nutteloos zonder zoiets vanzelfsprekends als elektriciteit. Maar vanaf vandaag is niets meer vanzelfsprekend.
Dit artikel betreft een mogelijk scenario bij stroomuitval van 72 uur. Het is geschreven om meer bewustwording te creëren, ook bij het bedrijfsleven. Want: de kans op 72 uur stroomuitval is reëel, zegt Hans-Peter Oskam, algemeen directeur Netbeheer Nederland, in dit artikel. 'Eén ding is zeker: het gebeurt plotseling en op een moment dat het niet uitkomt'.
Lees bij De Ondernemer het scenario van de winkelstraat.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox - als de stroom niet is uitgevallen. Schrijf je hier gratis in, nu de accu van je laptop nog vol is:
