In 2024 werkten er 419.000 koppels allebei in deeltijd, bijna 200.000 meer dan tien jaar daarvoor. Toen waren dat er 229.000. Het aantal huishoudens waarin maar één van de partners werkt, is over dezelfde periode gedaald met bijna een kwart naar 778.000.
Ook opmerkelijk: veel meer koppels dan in 2014 werken nu ongeveer evenveel in deeltijd, wat bij 20 tot 35 uur per week het best zichtbaar is. Daar verdubbelde het aantal koppels ruim naar 292.000. En het aantal koppels waarbij allebei de partners niet werken, liep in tien jaar tijd terug van 677.000 naar 495.000.
Lees ook: Waarom lukt het maar niet om de loonkloof te dichten?
Sowieso gaan minder mensen voltijd werken, blijkt verder uit de CBS-cijfers, zelfs als hun partner niet werkt. Daar speelt de inkomensstijging het laatste decennium een rol: hogere salarissen maken het nóg aantrekkelijker om deeltijd te gaan werken, aangezien er maandelijks meer netto overblijft op het loonstrookje.
Daarbij telt volgens werkgeversvereniging VNO-NCW ook mee dat bij middeninkomens de belastingdruk vrij hoog is. Extra uren werken levert daardoor netto veel minder op. ,,Dit weerhoudt nu al mensen van meer werken. Iedereen bijvoorbeeld een vierdaagse werkweek toezeggen in de cao, heeft het risico in zich dat mensen die nu parttime werken, dat straks ook willen doen. En in totaal wordt er dan nóg minder gewerkt. Dat kan de Nederlandse arbeidsmarkt niet aan, blijkt uit tal van onderzoeken."
Europees kampioen deeltijdwerk
Nederland is al decennialang Europees kampioen deeltijdwerk en dat is - zelfs in deze krappe arbeidsmarkt - prima, betoogt vakbeweging FNV juist op haar website. ,,Een dag minder werken is goed voor werknemer, werkgever en de maatschappij. Je houdt meer tijd over én het leidt tot meer energie en productiviteit. Hoe tegenstrijdig het misschien ook klinkt, een vierdaagse werkweek kan zorgen voor meer uren werk."
Volgens Paul de Beer, bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam, is het een politieke vraag of het wenselijk is dat steeds meer koppels allebei in deeltijd gaan werken. ,,Het lijkt in ieder geval in Nederland in hoge mate een kwestie van eigen keuze. Dus dat is mooi. Er is geen enkele economische wet die voorschrijft dat we veel of weinig uren zouden moeten werken."
Lees ook: Kabinet-Schoof wil parttimer meer uren laten werken, gaat dat lukken?
De Beer vindt het onzin dat deeltijdwerk slecht zou zijn voor de economie als geheel en voor de Nederlandse economie als zodanig. ,,Want we werken al heel lang heel veel in deeltijd in Nederland, en we zijn toch een van de welvarendste landen ter wereld. Dus dat heeft blijkbaar dat economische succes niet in de weg gestaan."
Anderhalf-verdienersmodel
Arbeidseconoom Ronald Dekker doet bij TNO onderzoek naar arbeidsmarktdynamiek. Hij noemt het een 'interessante ontwikkeling' dat steeds vaker beide partners ongeveer hetzelfde aantal uren in deeltijd gaan werken.
Dekker: ,,Het kostwinnersmodel dat bij wijze van spreken 'driehonderd jaar geleden' bestond, is de laatste decennia toegegroeid naar een anderhalf-verdienersmodel, waarbij één partner (heel vaak de man, red.) meer bijdroeg dan de ander. Nu blijkt dat dat anderhalf-verdienersmodel steeds vaker bestaat uit gelijke delen. Voor de economische zelfstandigheid van vrouwen is dat goed. Voor het verdelen van zorgtaken in de huiselijke sfeer tussen mannen en vrouwen is dat goed. Dus dat zou je per saldo ook heel prima positief kunnen vinden."
Goede werk-privébalans
Ook deze econoom meent dat deeltijdwerken ons geen windeieren heeft gelegd. ,,Het heeft ons heel veel goed gedaan. We hebben een relatief rustige arbeidsmarkt. En dat betekent dat mensen over het algemeen een goede werk-privébalans hebben in dit land. Voor de brede welvaart is dat uitstekend."
Ontvang elke donderdag het beste van BusinessWise in je mailbox
