Demissionair EZ-minister Karremans: „Liever trots op onze economische toekomst dan onze economische geschiedenis"

„Ik wil liever trots zijn op onze economische toekomst dan op onze economische geschiedenis", vat demissionair EZ-minister Vincent Karremans (VVD) zijn pleidooi samen in gesprek met *De Ondernemer*. Volgens hem is het lang goed gegaan met de groeiparels uit het Nederlandse bedrijfsleven, maar hij vraagt zich hardop af voor hoe lang dat nog het geval is. De minister, in een vorig leven zelf ondernemer met vacatureplatform Magnet.me, ziet een onwenselijke trend: steeds meer Nederlandse startups en scale-ups overwegen een vertrek naar het buitenland. „Ik ben bang dat de volgende Mollie, Adyen, Coolblue of JustEat Takeaway niet meer uit Nederland komt, maar uit andere landen."

Overstappen naar het buitenland heeft directe gevolgen voor Nederland, stelt Karremans. „Dan betaalt een bedrijf dáár belasting en creëren ze banen buiten Nederland." Over de impact op essentiële nationale voorzieningen: „Veel mensen realiseren zich niet dat zorg, veiligheid en onderwijs grotendeels worden gefinancierd door het bedrijfsleven. Ondernemers betalen vennootschapsbelasting en creëren banen waardoor inkomstenbelasting binnenkomt."

Volgens Karremans staat de Nederlandse economie op een kruispunt. Terwijl innovaties en jonge bedrijven de motor zouden moeten zijn van toekomstige groei, worden zij juist afgeremd. „We worden links en rechts gierend hard ingehaald. De maatschappelijke urgentie voor dit probleem is er alleen helemaal niet."

Lees ook - Ali Niknam (bunq): 'Als in Nederland iets niet kan vanwege de regels, doen we het wel elders'

Oplopende regeldruk

Karremans deed deze uitspraken afgelopen dinsdag, na een bezoek aan Patrons of Commerce, een mentorprogramma voor ondernemers in digital commerce van Webhelden en nlgroeit. Tijdens gesprekken met onder anderen Adriaan Mol (Mollie), Rob van den Heuvel (Sendcloud) en Constantijn van Oranje-Nassau (Techleap) kwam naar voren dat oplopende regeldruk en zwalkend Haagse beleid de grootste obstakels vormen voor ondernemers om de volgende stap te zetten. „Instabiel beleid, hoge lasten en weinig flexibiliteit in het belonen van personeel tellen op. Het probleem wordt steeds groter en de oplossing steeds urgenter."

Karremans wijst daarnaast op hoe slecht Nederland scoort in vergelijking met andere landen. „Neem als voorbeeld werknemersopties. Daarvan merkte ik, toen ik nog zelf ondernemer was, wat een fiscaal gedrochten die ze zijn. Maar in Amerika zijn ze de normaalste gang van zaken en profiteren werknemers van de groei van een startup via deze opties. Of ze worden na een tijdje verzilverd en personeel start hiervan zélf een bedrijf. In Nederland is dat vrijwel onmogelijk door fiscale beperkingen."

Financiering voor groei

Een ander knelpunt dat Karremans aanhaalt, is de uitdaging rond financiering voor groei. „Het probleem zit vaak in de fase van opschaling. Een bedrijf kan een goed team en een sterk businessplan hebben, maar het lukt niet om hiermee grote investeringen los te krijgen. Dat kost tijd, en tijd is essentieel — vooral in sectoren met hevige concurrentie."

Een van de oplossingen vanuit de aanwezige ondernemers was het oprichten van een Ministerie van Digitale Zaken, al ziet Karremans daar geen heil in. „Alsjeblieft, niet weer een ministerie. Het probleem zit niet in versnippering, maar in samenwerking. Ministeries moeten beter met elkaar opereren en het vertrouwen richting bedrijven versterken. Dat is nu onvoldoende het geval."

Lees ook - Honderden miljoenen gereserveerd om talent vanuit de VS naar Europa te halen, maar gaat dat lukken?

Karremans: meer Europa noodzakelijk

In zijn wens om van Nederland het beste ecosysteem in Europa te maken voor startups en scale-ups, pleit Karremans voor intensievere Europese samenwerking. „Economisch gezien is meer Europa absoluut noodzakelijk. We hebben een interne markt, maar die functioneert in de praktijk verre van optimaal. Probeer alleen al eens een zakelijke bankrekening te openen in het buitenland. Maar kijk ook naar regels omtrent faillissementen, het belonen van personeel met opties of doorbetalen van werknemers bij ziekte. Al die Europese regels moeten veel beter op elkaar worden afgestemd."

De EZ-minister benadrukt dat de Nederlandse markt alleen te klein is om zelfstandig te blijven floreren. „We verdienen ons geld in het buitenland. Europa is essentieel voor ons verdienvermogen, voor het behoud van onze economie én van onze samenleving zoals die nu bestaat."