De Amerikaanse overheid heeft de afgelopen jaren sterk bezuinigd op gezondheidsonderzoek, waarbij universiteiten verplicht worden hun eigen reserves aan te breken. Vooral projecten met thema's als diversiteit, gelijkheid en inclusie zijn hard geraakt: veel onderzoekers hun subsidies werden geschrapt, meldt Euronews.
Diversiteit is een essentieel goed voor de mensheid en de kern van de wetenschap
Ursula von der Leyen Voorzitter van de Europese Commissie
Uit een recente peiling van het wetenschappelijke tijdschrift Nature blijkt dat driekwart van de ondervraagde wetenschappers overweegt de VS te verlaten. Dit biedt kansen voor Europa, stelt Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: „Diversiteit is een essentieel goed voor de mensheid en de kern van de wetenschap. Het is van groot belang dat we dit blijven beschermen''.
Lees ook: Trump, importheffingen, de VS en Europa: zes vragen, zes antwoorden
Europese vs. Amerikaanse wetenschap
In 2024 had de VS nog altijd 36 procent van de hoogst aangeschreven onderzoekers wereldwijd in huis, vergeleken met 21 procent in China en 19 procent in Europa, volgens cijfers van Bruegel. Toch hebben Europese wetenschappers een stevige invloed in de wereldwijde talentpool: zo'n 7,7 procent van de topwetenschappers aan universiteiten zoals Harvard en Princeton haalde hun doctoraat in Europa. Opvallend is dat 24 procent van de Amerikaanse topprofessoren hun volledige opleiding buiten de VS volgde.
Welke factoren kunnen de keuze om een land te verlaten beïnvloeden?
Familiebanden, persoonlijke levensplannen en carrièrevooruitzichten behoren tot de factoren die onderzoekers kunnen overhalen om naar een ander land te verhuizen. Toch is er nog steeds een groot salarisverschil tussen academici in de VS en de EU. Zo kan een toponderzoeker aan de University of California jaarlijks meer dan een miljoen dollar verdienen, terwijl bij bekende Europese universiteiten, zoals de Complutense Universiteit van Madrid, het salaris niet boven de 77.122 dollar uitkomt.
Lees ook: Gebrek aan leiderschap: groeiende kloof tussen Europa en de VS in 2025
Europa zet groots in om talent aan te trekken
Europa probeert wetenschappelijk talent aan te trekken met programma's zoals 'Choose Europe', waar 500 miljoen dollar is gereserveerd om onderzoekers naar de EU te halen. Ook wordt er gewerkt aan het verminderen van gedoe rondom werkvergunningen en visumprocedures voor internationale studenten en onderzoekers.
Projecten zoals het 'Safe Place For Science'-programma in Frankrijk laten al resultaten zien. Zo kreeg de Provence-Aix Marseille Universiteit een hoop aanvragen uit de VS binnen toen ze een plan aankondigden om 15 miljoen dollar te investeren en vijftien topwetenschappers aan te trekken.
Een massale uittocht uit de VS is voorlopig niet aan de orde
Onderzoek Bruegel
Ondanks deze initiatieven blijft het een uitdaging voor Europa om te concurreren met andere landen. Tussen 2022 en 2024 kozen Amerikaanse wetenschappers die naar het buitenland wilden vooral voor het Verenigd Koninkrijk en Canada. Europa heeft meer tijd en concrete stappen nodig om talent echt aan te trekken. Zoals Bruegel aangeeft: „Grote plannen hebben tijd nodig om resultaten te laten zien, en een massale uittocht uit de VS is voorlopig niet aan de orde.''
Lees ook: 'Europa jaagt op Amerikaans talent, maar mist het ecosysteem om te concurreren'
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
