'Teken aan de wand dat weer een hoofdkantoor Nederland dreigt te verlaten'

Picnic heeft aangekondigd uit Nederland te vertrekken als het bedrijf de cao voor supermarkten moet volgen. Dit brengt een kostenverhoging met zich mee waardoor de boodschappendienst niet meer rendabel kan opereren.

Aegon: hoofdkantoor naar VS

Verzekeraar Aegon heeft een andere reden. Het bedrijf verkocht in 2023 zijn Nederlandse verzekeringspoot aan ASR. Wat overbleef, is een bedrijf dat 70 procent van zijn omzet uit de VS haalt. En Aegon wil flink groeien in de VS. „Het is logisch dat ze het hoofdkantoor verplaatsen naar de belangrijkste markt'', zegt Henk Volberda, hoogleraar strategie en innovatie aan de Universiteit van Amsterdam, op AD.nl. „Je ziet ook dat de VS aantrekkelijk is als vestigingsplaats voor bedrijven vanwege de soepelere regelgeving.''

Beluister BusinessWise Weekly, met Michiel Muller (Picnic), hoogleraar Internationaal Management Fons Trompenaars en Vesper-CEO Robert Gaal over onder meer overheidsbeleid, en vestigingsklimaat.

Regelgeving Nederland - VS

De regelgeving is een van de redenen die Aegon aangeeft voor een mogelijke verhuizing. Aegon-topman Lard Friese benadrukte toen hij dit aankondigde dat er nog geen besluit is genomen over een verhuizing. „Dat onderzoeken we de komende maanden.'' In december hoopt Aegon een besluit daarover te nemen.

Door het hoofdkantoor naar de VS te verhuizen kan Aegon de Amerikaanse dochter ook beter aansturen. Boekhoudkundig en fiscaal is het eenvoudiger om alle activiteiten in de VS te concentreren. Een verhuizing zal zo'n 250 werknemers treffen die nu op het hoofdkantoor op Schiphol werken.

,,Het vertrek is slecht nieuws voor de schatkist'', zegt Volberda. Maar dat is niet het belangrijkste. ,,Het is een teken aan de wand dat weer een hoofdkantoor Nederland dreigt te verlaten. Een goed vestigingsklimaat trekt nieuwe bedrijven aan en houdt bedrijven ook binnen.''

'Politiek ziet de urgentie niet'

En dat vestigingsklimaat baart Volberda zorgen. „Een goed vestigingsklimaat is belangrijk voor onze welvaart.'' Maar in de politiek ziet de hoogleraar de urgentie nog niet. „Veel partijen hebben plannen die betaald moeten worden door de bedrijven.'' Bedrijven vinden dat ze als pinautomaat worden gebruikt door de overheid.

Corné van Zeijl, aandelenanalist bij vermogensbeheerder Cardano, is nog wat uitgesprokener. „In de VS heeft Aegon minder gezeik van de politiek. Als ik de verkiezingsprogramma's van de linkse en populistische partijen lees dan zijn ze niet op de hand van de bedrijven.''

Aegon kan waarschijnlijk worden toegevoegd aan het rijtje Shell, Unilever, DSM en Relx, het voormalige Reed Elsevier. Allemaal bedrijven die hun hoofdkantoor uit Nederland hebben verplaatst. En het is de vraag of het hier bij blijft. Ook een bedrijf als ASML dreigde eerder al met vertrek als het niet de ruimte zou krijgen verder te groeien in Nederland.

Stroomnet, stikstofdossier...

De politiek is aan zet om het vestigingsklimaat te verbeteren, vinden Volberda en Van Zeijl. Dat vraagt om maatregelen voor de korte en de langere termijn. Op de korte termijn spelen onder andere problemen met een overvol stroomnet, waardoor bedrijven niet kunnen uitbreiden. Daarnaast is er het stikstofdossier, dat bedrijven ook belemmert om nieuwe activiteiten te starten. Twee onderwerpen die de politiek maar niet weet op te lossen.

Dat raakt niet alleen de grote internationale bedrijven in Nederland. Recent maakte VNO-NCW bekend dat veel kleinere bedrijven kijken naar het buitenland om uit te breiden.

Heel belangrijk is dat Nederland een voorspelbaar beleid voert, zegt Volberda. „Bedrijven hebben graag saai en voorspelbaar beleid. Investeringen doe je voor de lange termijn. Dan wil je wel dat de regelgeving stabiel is. Nu is er veel onzekerheid over het beleid en daar hebben bedrijven een hekel aan.''

Vertrek goed voor aandeelhouders

Het vertrek van Aegon is bepaald geen reclame voor Nederland. „Het is weer een signaal naar het buitenland als een bedrijf vertrekt'', vreest Van Zeijl. „En Aegon wordt met open armen ontvangen in de VS. Daar hebben ze geen strenge bonusregels.'' Ook het verschil in waardering kan meespelen. De aandelenkoersen van Amerikaanse levensverzekeraars zijn hoger dan die van Europese levensverzekeraars. Als Aegon een Amerikaanse verzekeraar wordt, zal de koers stijgen is de verwachting en dat is goed nieuws voor de aandeelhouders.

De aandelenanalist ziet de Nederlandse beurs weer wat minder Nederlands worden met het vertrek van Aegon. ,,Van de vijf grootste bedrijven in de AEX-index is alleen ASML nog Nederlands. Shell, Unilever, Arcelor Mittal en Prosus zijn allemaal buitenlandse bedrijven.''