Of je rijk kunt worden met duurzaam zakendoen?

Om die vraag goed te kunnen beantwoorden en het misverstand goed te kunnen begrijpen, moeten we een behoorlijk aantal jaren teruggaan. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw waren er ook mensen bezig met het behoud van de natuur, dat er in bepaalde gebieden zelfs slechter aan toe was dan nu. Onvoorstelbaar. Zo kon je bijvoorbeeld onmogelijk in de grote rivieren zwemmen en stierven de bossen in Duitsland aan zure regen. Er was een gat in de ozonlaag, waardoor schadelijke zonnestraling enorme schade kon aanrichten.
Maar inmiddels kunnen we gewoon, meestal althans, zwemmen in de rivieren, gaan de bossen niet meer dood van zure regen en is het gat in de ozonlaag gedicht. Blijkbaar waren we als mensheid daar wel toe in staat.

Zakendoen, bedrijven bouwen en winst maken in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw was tamelijk taboe bij de aanhangers van duurzaamheid, ook wel "tree-huggers" genoemd. Het woord duurzaamheid werd niet gebruikt. Winst was vies, rijk worden not done, en natuurbeschermers werden gezien als de hippies van die tijd.

Social Venture Network

Dat veranderde aanzienlijk toen in 1987 Social Venture Network (SVN) werd opgericht door een aantal gedreven ondernemers: Ben Cohen van Ben & Jerry's, Yvon Chouinard van Patagonia en Anita Roddick van de Bodyshop, samen met enkele van hun vrienden. Zij waren de eersten die propageerden dat zakendoen naast groei en winst ook een heel belangrijk derde element moest hebben: een doel. Elk bedrijf zou moeten kunnen uitleggen hoe de wereld kan profiteren van hun aanwezigheid. Die nieuwe manier van zakendoen noemen we tegenwoordig "business as a force for good."

Lees en bekijk ook: Impact entrepeneur Henk Jan Beltman: 'Zoals de wereld vandaag georganiseerd is, is-ie niet klaar voor morgen'

Meer dan 10.000 B Corps wereldwijd

Die manier van zakendoen wint nu flink aan populariteit, al is dat niet altijd tot vreugde van de gevestigde orde. SVN groeide gestaag en werd populair onder de wat intelligenter geachte ondernemers, de hippies. Begin jaren negentig kwam SVN ook naar Europa, waar het snel bekend werd onder ondernemers, ook in Nederland. Uit het gedachtengoed van SVN, dat zich specifiek richtte op ondernemers, ontstond B Lab, dat zich toelegt op ondernemingen. Hieruit kwamen de zogenaamde B Corps voort.

Inmiddels zijn er meer dan 10.000 B Corps wereldwijd en daarnaast zo'n 20.000 Benefit Corporations, een iets "lichtere" vorm. B Corps zijn bedrijven die intrinsiek gedreven zijn om hun business aan te wenden om de wereld iets beter te maken: schoner, voedzamer, vruchtbaarder, eerlijker, gezonder, transparanter, gelijkwaardiger. Wie wil dat nu niet voor de toekomstige generaties? Langzaam maar zeker dringt het massaal door dat de wens om een menswaardige wereld te behouden tamelijk universeel is.

We laten bedrijven, met hun leiders, de planeet vervuilen

Eigenlijk wel vreemd dat we daar pas nu achter komen. Ik vermoed dat dit komt doordat er zoveel dingen gebeuren die haaks staan op die algemene wens. We vervuilen de planeet met CO2, plastic, giftige stoffen in de bodem en rivieren en beschadigen daarnaast massaal onze leefomgevingen. En we laten de bedrijven die dit doen, samen met hun leiders, opvallend genoeg vrij opereren.

Op dit moment zijn nog maar 25 landen een echte democratie, we vechten inmiddels 150 kleine en grote oorlogen uit, we verdelen de rijkdom tamelijk onevenwichtig, ons voedsel is te zoet en te zout en zo kan ik nog wel een hele expertblog doorgaan met het beschrijven van zaken die plaatsvinden waarvan we weten dat eigenlijk niemand dat wil. Op een enkeling wellicht na.

Het merkwaardige is dan ook dat we het bedrijfsleven dat die schade aanricht nauwelijks aanpakken. We subsidiëren die verkeerde en schadelijke manier van werken zelfs. Olie- en gasbedrijven worden op een fenomenale manier gesubsidieerd, terwijl er minimale en afnemende subsidies bestaan voor duurzame energie. Lozen van PFAS wordt ook nauwelijks bestraft, laat staan dat we de leiders van die bedrijven achter slot en grendel zetten.

Lees en bekijk ook: Marion Koopman (The Social Hub): 'B Corp zijn is commercieel heel interessante propositie'

Duurzaam ondernemen levert meer winst op

Het is duidelijk dat we in de war zijn, want meer en meer wordt duidelijk dat duurzaam ondernemen meer winst oplevert, dat duurzame energie goedkoper is en uiteindelijk zo goed als gratis, dat belastingwetgeving de wereldwijde armoede zal laten afnemen, dat gezond voedsel tot minder kosten voor de zorg leidt, dat verser en gezonder voedsel obesitas bestrijdt en dat ook minder slavernij in de koffie, chocolade en voedselindustrie zal leiden tot een fijnere wereld voor jonge mensen.

Het True Pricing Institute heeft inmiddels allang uitgerekend dat de werkelijke kosten voor producten hoger zijn dan de huidige prijzen, maar dat dit macro-economisch tot lagere kosten leidt. Dit fenomeen noemen we "externaliteiten", wat betekent dat veel bedrijven hun maatschappelijke kosten niet opnemen en deze afwentelen op de maatschappij. Zo lijkt het alsof de kostprijs van producten lager is dan ze werkelijk zijn.

Werkelijke kosten van niet-duurzame producten en diensten zijn vaak veel hoger dan het lijkt

Als de kosten van vervuiling van olie en gas zouden worden meegenomen, als de kosten van lozen van PFAS en ook ziekten rondom Tata Steel zouden worden meegenomen in de prijs van de producten zouden die schier onbetaalbaar worden. Daarom gebeurt dat dus niet en draait de maatschappij via belastingen op voor heel veel kosten die door vervuilende bedrijven worden gemaakt.
Het mag duidelijk zijn dat de werkelijke kosten van niet-duurzame producten en diensten vaak veel hoger zijn dan het lijkt. Uiteindelijk zal de wal het schip keren, zoals een mooi Nederlands gezegde luidt.

Wat betekent dat? Dat betekent dat we gaan inzien dat duurzaam zakendoen veel goedkoper is voor de samenleving als geheel dan niet duurzaam zakendoen. Nu al zie je de eerste effecten daarvan.
Duurzame bedrijven, die business as a force for good-bedrijven, kunnen veel makkelijker aan jong talent komen, makkelijker aan impactinvesteringen en hebben een betere en leukere boodschap aan hun klanten. Zie de vele duizenden voorbeelden, zoals Tonys Chocolonely, Patagonia, Natura, Danone, Dopper, Paper on the Rocks en vele andere bedrijven.

Ondernemers als rolmodellen

Langzaam maar zeker komen de duurzame helden tevoorschijn. Ondernemers die intrinsiek gedreven hun bedrijf leiden met een oog voor het welzijn van de wereld. Die daardoor niet minder, maar juist meer winst maken. Het zijn die ondernemers die we nodig hebben als rolmodellen, als voorbeelden om startende ondernemers te inspireren.
En het mag duidelijk zijn dat succesvolle ondernemers andere ondernemers stimuleren hetzelfde te gaan doen. En als dát succes veroorzaakt wordt door duurzaam ondernemen dan is dat geweldig.

Rijk worden met duurzaam ondernemen is dus geen illusie, maar een werkelijkheid. En om een laatste Nederlands gezegde aan te halen: het geld ligt op straat! Mooie kansen genoeg.

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in: