Expertblogs

Vooroordelen over gewicht: zo ga je daar als leidinggevende mee om

Dik versus dun. AI
AI
Leestijd 4 minuten
Over de Expert:
zabeth van veen
Zabeth van Veen
Imago-expert

Slanke vrouwen verdienen meer dan vrouwen met overgewicht. Voor mannen geldt dat niet: je hoeft als man niet slank te zijn om het ver te schoppen, schrijft The Economist. Onderzoek toont aan dat overgewicht of obesitas bij vrouwen geassocieerd wordt met lagere lonen in vergelijking met hun dunnere collega's, terwijl dit verschil in lonen tussen mannen met overgewicht en mannen met een gemiddeld gewicht veel minder uitgesproken is. Dit verschil in inkomen kan aanzienlijk zijn, waarbij het nadeel voor een obese vrouw ongeveer 10-12 procent van haar inkomen kan bedragen.

Wat je weegt, weegt mee

Slank wordt vaak geassocieerd met succes, discipline en aantrekkelijkheid, eigenschappen die in veel beroepen als voordelig kunnen worden beschouwd. De media versterken dit beeld: slanke mensen worden positiever afgebeeld en krijgen meer aandacht, wat leidt tot een zelfversterkend effect. En voor je het weet is slanker niet alleen mooier, maar ook succesvoller. Zo ontstaat er op de werkvloer een impliciete norm die weinig met kwaliteit, maar veel met kilo's te maken heeft.

Lees ook: Zabeth van Veen: 'Profileren is authenticiteit plus zelfvertrouwen'

De confronterende feiten

  • 35% minder kans op een sollicitatiegesprek
    Vrouwen met overgewicht krijgen bij een identiek CV tot 35 procent minder vaak een uitnodiging (UConn, 2020).

  • 70% onbewuste bias
    Meer dan 70 procent van professionals associeert slank zijn met positieve eigenschappen (Harvard IAT).

  • Gewicht = derde meest voorkomende discriminatievorm
    Na leeftijd en geslacht is gewicht de derde reden voor discriminatie op de werkvloer (Yale Rudd Center).

  • Stigma verlaagt inzetbaarheid
    Niet gewicht, maar het oordeel erover beperkt inzetbaarheid (TNO Gezond Werk).

  • 30% stijging in obesitas onder werkenden vóór 2040
    RIVM voorspelt sterke toename zonder effectieve preventie (VTV RIVM).

Body positivity en de hypocrisie van het ideale lichaam.

Body positivity lijkt wel een damesding te zijn. Tik het in op Google, klik op afbeeldingen, en je krijgt een parade van vrouwenlichamen in ondergoed. Maar hallo, ook mannen moeten tegenwoordig keihard aan de bak om aan de verwachtingen te voldoen.

Zelf heb ik de afgelopen tien jaar ook wel wat extra kilo's verzameld, en eerlijk? Ze zijn nooit helemaal vertrokken. Gelukkig weet ik door mijn vakkennis hoe ik me slim kan kleden, zodat het minder opvalt. Dat hoop ik dan, want ook ik heb geen zin in de vooroordelen.

Een maatje meer, een kansje minder

„Ze is niet fit genoeg voor die managementrol."
„Hij oogt niet energiek en representatief genoeg voor klantcontact."

Dikke mensen krijgen op de arbeids- en liefdesmarkt te maken met
hardnekkige vooroordelen over intelligentie, discipline, leiderschap en betrouwbaarheid.

Deze negatieve beeldvorming leidt echter zelden tot duurzame leefstijlveranderingen en kan zelfs contraproductief zijn, door de stress en het lagere zelfbeeld die ermee gepaard gaan.

Een dubbele standaard: overgewicht bij mannen vs. vrouwen op de werkvloer

Dikke mannelijke werknemers worden vaak als joviaal of zelfs sympathiek gezien en hun gewicht wordt zelden gelinkt aan hun professionele capaciteiten.
Bij vrouwen schaadt overgewicht hun reputatie en doorgroeimogelijkheden.
Onderzoek laat zien dat dikke vrouwen minder snel worden aangenomen voor
leidinggevende functies, omdat gewicht bij hen eerder als teken van gebrek aan controle wordt gezien. Deze dubbele standaard maakt de weg naar gelijkheid op de werkvloer extra moeizaam.

De gezondheidsrisico's van overgewicht en de bezorgdheid bij werkgevers

Naast het sociale stigma zijn er ook reële gezondheidsrisico's. Werkgevers maken zich terecht zorgen: de toenemende obesitas onder werknemers kan een negatief effect hebben op prestaties, inzetbaarheid en verzuim.

Binnen twee jaar wordt voorspeld dat 55–56 procent van de werkende bevolking overgewicht heeft, en 16–17 procent obesitas, zonder ingrijpende preventie (bron: RIVM/TNO). Veel werkgevers zetten daarom in op gezondheids- en welzijnsprogramma's, mits goed aangepakt, mét effect.

Luister ook: Zabeth van Veen over vooroordelen: 'Met een wit overhemd kom je als man betrouwbaarder over'

Wat kun je als werkgever doen?

Creëer bewustwording, begin bij jezelf.

  • Welke invloed hebben mijn eigen vooroordelen over gewicht op mijn omgang met collega's?

  • Hoe reageer ik op het moment dat iemand een opmerking maakt over het gewicht van een collega? Kies ik ervoor om in te grijpen? Waarom wel of niet?

  • Maak ik andere aannames over de capaciteiten van collega's met overgewicht, als ze een ander geslacht hebben?

Investeer in gezondheid zonder te pushen

Stimuleer welzijn, zonder mensen het gevoel te geven dat ze niet goed genoeg zijn. Denk hierbij ook aan je incentives of employee benefit:

  • Een personal trainer-abonnement

  • Lifestyle coaching

  • Gezonde kookworkshops als teambuildings event

  • Wellness-weekend of retraite

En als het niks mag kosten:

  • Geef ruimte voor wandelbila's zonder afkeurende blikken

  • Bied elk kwartaal een mentale 'check-in' aan: 20-30 minuten met een
    vitaliteitscoach.

Let op taalgebruik

Woordkeuze maakt het verschil tussen uitsluiting en erkenning. Gebruik liever:

  • „Rondere vormen" – vriendelijk en neutraal

  • „Welgevormd" – waarderend en respectvol

Zien is geloven

Maar wat als we blijven geloven wat we zien – en dus niet verder kijken? Vooroordelen over gewicht raken niet alleen de portemonnee, maar ook het potentieel van mensen. En van organisaties. Hoog tijd dat we de weegschaal opnieuw ijken: minder oordelen, meer inzicht.

Lees ook: Zabeth van Veen: 'Vooroordelen kosten meer dan ze opleveren'

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in: