'Gen Z is opgevoed met het idee dat ze altijd 'aan' moeten staan'

De opkomst van Generatie Z brengt een golf van veranderingen met zich mee. Wat maakt die generatie uniek, hoe beïnvloeden hun ambities de werkcultuur? ,,Impact maken is voor mijn generatie een belangrijk thema. Het voelt bijna alsof het in ons DNA zit", vertelt Gen Z'er Rafael Lion. ,,Ik ben op mijn twintigste begonnen met werken en heb inmiddels bij drie softwarebedrijven gewerkt. Dat heeft me echt geholpen om mijn carrière vroeg op gang te brengen."

'Gen Z is unieke generatie, zijn ondernemende mensen'

Lonneke Nouwens, directeur van projectmanagementbureau Frisse Blikken: ,,Bij ons aan de lunchtafel praten we vaak over waar je impact op wilt maken. Dit soort gesprekken zijn verfrissend voor collega's die al jaren in het bedrijf zitten. Ze zijn soms vergeten wat het betekent om ambitieus te zijn. Maar er is ook een keerzijde; soms duwen we elkaar te snel naar de volgende stap, terwijl het belangrijk is om ook te leren van je huidige rol. Die ongeduldigheid is iets waar we ons bewust van moeten zijn. We moeten leren om onszelf uit te dagen binnen onze huidige functies, in plaats van steeds naar iets nieuws te hunkeren. We hebben binnen onze organisatie ruim honderd medewerkers in dienst, waarvan 55 procent Generatie Z is. Het is een unieke generatie, omdat ze ondernemende mensen zijn. Wij geloven dat ondernemende mensen echt het verschil maken, ook bij grotere organisaties."

Er is zoveel druk om succesvol te zijn op alle vlakken van het leven, en dat is niet altijd haalbaar

Gen Z en vooroordelen

Er zijn veel vooroordelen over Gen Z'ers; zo zouden ze minder bestand zijn tegen druk en voorzichtiger aangepakt moeten worden dan eerdere generaties. Rafael en Lonneke zien vooral een generatie die zich heel erg bewust is van het feit dat het tonen van je prestaties onderdeel is van wie je bent. Rafael: ,,Ik zie dat werk steeds meer vergelijkbaar wordt met sociale media. Het gaat om het tonen van je prestaties aan de wereld, en dat creëert een constante competitie. We willen allemaal de mooiste auto en de beste vakanties laten zien. Voor veel Gen Z'ers lijkt het alsof ze altijd moeten presteren, en dat kan stressvol zijn. Er is zoveel druk om succesvol te zijn op alle vlakken van het leven, en dat is niet altijd haalbaar. Het is moeilijk om hierin die balans te vinden. Ik probeer mijn doelen te prioriteren en ook tijd te besteden aan persoonlijke zaken, zoals mijn familie. Het is belangrijk om bewust te zijn van je doelen, niet alleen op professioneel vlak."

Gen Z en FIRE: Financially Independent, Retire Early.

Lonneke Nouwens: ,,Dat ongeduld om stappen te zetten op de carrièreladder herken ik heel goed. De vraag of wat een Gen Z'er doet wel cool genoeg is, of ze wel hard genoeg werken. Dat noemen ze soms 'MBA on steroids', maar er zit echt heel veel ambitie in deze generatie. Maar ook veel eisen. Neem de vierdaagse werkweek of de wens om zoveel mogelijk remote te kunnen werken. Als het even kan, bijvoorbeeld op Bali. Veel Gen Z'ers omarmen de FIRE-beweging als levensdoel: Financially Independent, Retire Early. Daar zijn ze ook heel ambitieus in."

Er zit heel veel ambitie in deze generatie, maar er zijn ook eisen. Zoals de wens om zoveel mogelijk remote te kunnen werken, en als het even kan, het liefst op Bali

Gen Z'ers: dit zijn hun twee soorten ambities

Bij Gen Z'ers zien we dus eigenlijk twee soorten ambities. Aan de ene kant is er de ratrace naar de top en de druk om zo snel mogelijk financieel onafhankelijk te worden. Aan de andere kant willen ze ook heel veel vrijheid hebben om het werk te doen op de manier zoals zij dat willen. Beide zaken maken het soms voor een werkgever best uitdagend om met een Gen Z'er te werken. Rafael: ,,Ik denk dat mijn generatie het ambitiestukje holistischer ziet dan enkel werk. Natuurlijk vinden we werk belangrijk, maar we willen ook leven, en dat maakt het zo ingewikkeld. Want dan wil je ambitieus zijn op alle vlakken, en dat kan bijna niet. Dat is niet te doen. Je kunt niet zowel een rijk sociaal leven hebben, de hele wereld over reizen, financieel onafhankelijk zijn én carrière maken. Dan leg je de lat qua ambitie voor jezelf wel echt extreem hoog, zeker als je het eigenlijk allemaal binnen twee jaar gerealiseerd kunt krijgen. Het gekke is dat ik me er echt van bewust ben dat het teveel is. Ik probeer het te temperen, maar het is niet makkelijk om te moeten kiezen."

LEES OOK over het onderzoek dat 72 procent van alle Nederlandse Gen-Z'ers het belangrijk vindt dat werkgevers rekening houden met hun privéleven.

'Gen Z'ers lui? Ik ervaar dat bij ons op kantoor echt niet'

Lonneke: ,,Ik denk dat er bij de nieuwe generatie veel meer bewustwording is over de wereld waarin we nu leven en de manier waarop we daar gekomen zijn. Zij willen niet dezelfde weg bewandelen, want ze willen geen stikstofcrisis, oorlog of polarisatie. Hierdoor ontstaat soms ook wel het idee dat de nieuwe generatie niet in de voetsporen van de oudere generatie wil stappen, maar dat is dus niet het geval. Of er zijn geluiden dat Gen Z'ers niets willen of heel lui zijn. Ik ervaar dat bij ons op kantoor echt totaal niet. Het is wel een generatie die zaken durft te bevragen. Als ze het ergens niet mee eens zijn, dan spreken ze dat uit, ongeacht wie ze tegenover zich hebben."

Gen Z is opgevoed met het idee dat ze altijd ‘aan’ moeten staan. En dat is prima, maar dan willen we wel ook de flexibiliteit van een vierdaagse werkweek

Gen Z: gesprek aangaan op gelijkwaardig niveau

,,Ik denk dat mensen van mijn generatie vooral erkend willen worden. Ze willen het gesprek aangaan op een gelijkwaardig niveau. En over lui zijn, tja. Wij zijn een generatie die is opgevoed met het idee dat we altijd 'aan' moeten staan. Dat ervaar ik zelf ook", vertelt Rafael. ,,Ik blijf soms graag tot negen uur op kantoor, als ik iets af wil maken. Ik sta graag om zes uur op om voor het werk alles voor te bereiden. Maar de keerzijde is wel dat ik het ook fijn vind om soms een lang weekend te hebben of een dag vrijwilligerswerk te doen. Die flexibiliteit, die je bijvoorbeeld met een vierdaagse werkweek kunt realiseren, past veel beter bij mijn generatie. En als we in die vier dagen dan zeventig of tachtig uur moeten werken, dan doen we dat gewoon. Maar liefst niet allemaal bij één werkgever. Er is immers nog zoveel om te ontdekken."

Meer over Gen Z, over de arbeidsmarkt? BusinessWise Weekly!

In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte!