Flink salaris en toch geldproblemen: en dan?

Op de 22ste van de maand belt een medewerker naar kantoor. 'Ik ben ziek', zegt hij. De leidinggevende wenst hem beterschap, registreert het verzuim en gaat verder met het werk, niet wetende wat er echt aan de hand is. De medewerker is helemaal niet ziek, maar heeft enkele dagen voor de salarisbetaling geen geld meer om brandstof te kopen.

Dit soort schrijnende situaties komt vaker voor dan werkgevers beseffen; volgens de Consumentenbond heeft 1 op de 11 huishoudens problematische schulden. „Er heerst schaamte. Het voelt vaak als een mislukking dat je het niet redt", vertelt Christian Renshof, financieel coach aan Tubantia. Samen met zijn compagnons Alex Wächtler en Guus Verbeek begon hij Able, een platform voor bedrijven en hun medewerkers om financieel fit te blijven of te worden. Zijn geldzorgen of ingewikkelde situaties aan de orde, dan kunnen werknemers hulp krijgen van een financieel coach. Medewerkers blijven anoniem, hun werkgever betaalt 50 euro per medewerker per jaar.

Fit en... geldfit

De vitaliteit van medewerkers staat bij veel bedrijven hoog op de prioriteitenlijst. Sommige bedrijven bieden sportsessies aan, voorzien het personeel van fruit, bannen vette snacks uit de kantine, organiseren cursussen om te stoppen met roken, of hebben zelfs een bedrijfsmasseur. Maar over geld, over financiële gezondheid, wordt vaak niet gesproken. Niemand vraagt of je de blauwe enveloppen wel openmaakt. „Terwijl geldzorgen van medewerkers bedrijven jaarlijks duizenden euro's kosten", zegt Wächtler.

Bij drie op de vijf bedrijven mensen met geldproblemen

Hoe dat zit? De cijfers liegen er niet om. Een fulltime werknemer met financiële problemen kost een werkgever jaarlijks gemiddeld 13.000 euro, blijkt uit onderzoek van budgetinstituut Nibud. Dit is het gevolg van ziekteverzuim, fouten en lagere productiviteit. Zeer waarschijnlijk ligt dat bedrag nu, zeven jaar na het onderzoek, nog hoger. Nibud stelde in 2022 vast dat bij drie op de vijf bedrijven mensen met geldproblemen rondlopen.

„Een werkgever krijgt hier geen factuur van. De kosten sluipen door je organisatie zonder dat je het doorhebt", zegt Wächtler. Hij wijst ook op loonbeslag, een juridische maatregel waarbij een deel van het salaris van een werknemer direct door de werkgever wordt ingehouden om een openstaande schuld af te lossen. Dit brengt administratieve lasten met zich mee, nog bovenop de impact op de productiviteit van de medewerker. „Als je te maken krijgt met loonbeslag, dan ben je al drie jaar te laat."

Meer salaris?

Is het niet veel logischer om als bedrijf te investeren in hogere salarissen in plaats van in zo'n platform, waar ook weer een prijskaartje aan hangt? Hoewel een salarisverhoging volgens de ondernemers altijd welkom is, zien zij leren omgaan met geld en financiën als de echte winst. Hoe? Allereerst is het, zoals budgetcoaches steevast voorschrijven, noodzakelijk inzicht te krijgen in je financiën. Able biedt een online huishoudboekje waarmee medewerkers dat kunnen doen. Werkgevers krijgen op hun beurt trainingen om financiële gezondheid bespreekbaar te maken en problemen vroegtijdig te signaleren.

Persoonlijke hulp van een financieel coach gaat verder: medewerkers kunnen tot een jaar begeleiding krijgen, bijvoorbeeld als hun situatie verandert door een scheiding. „Waar heb je recht op? Zijn er toeslagen en tegemoetkomingen? Moet je je uitgaven aanpassen of zorgen dat er meer inkomsten komen? Dat zetten we allemaal op een rijtje", zegt Renshof.

Flink verdienen en toch geldnood

Het idee dat alleen mensen met een laag inkomen moeite hebben om rond te komen, is volgens Renshof achterhaald. Dit probleem komt voor in alle lagen van de samenleving, zelfs bij mensen die maandelijks 7000 euro op hun rekening zien verschijnen. Ze hebben hun levensstijl aangepast aan hun inkomen, inclusief hoge vaste lasten, maar worden evengoed geconfronteerd met stijgende gasrekeningen en inflatie. „Je raakt gewend aan een bepaalde standaard en een stap terugdoen is altijd lastig."

Alles wat besproken wordt, is vertrouwelijk, hoewel Able medewerkers wel stimuleert om open te zijn tegenover hun werkgever, ook als er sprake is van schulden. Renshof blijft realistisch: „Veel mensen durven het hun eigen partner al niet te vertellen, laat staan hun werkgever. Ze zijn bang voor afwijzing."

'Samen met de werkgever sociale impact maken'

Voor zover de oprichters weten, bestaat er nog geen bedrijf zoals Able, dat als platform voor bedrijven fungeert. Overheidsinstanties en banken bieden wel vergelijkbare diensten gratis aan. Volgens Wächtler stappen mensen niet snel naar de overheid met hun geldzorgen, omdat die juist vaak de grootste schuldeisers zijn. „Een bank wordt nerveus als jij niet rondkomt", zegt Wächtler. „Wij willen samen met de werkgever sociale impact maken, direct, op de werkvloer."

En toch blijft Able een commercieel bedrijf: werkgevers die de financiële weerbaarheid van hun medewerkers willen versterken, betalen hiervoor. De oprichters zijn zich bewust van de gevoeligheid daarvan, vooral in een tijd waarin sommige partijen grof verdienen aan de financiële ellende van anderen. De Consumentenbond riep nota bene vorige maand het kabinet op om een einde te maken aan de commerciële schuldenindustrie, waarbij incassobureaus schulden opkopen en doorverkopen. Renshof legt uit: „Dat doen wij absoluut niet. Wij richten ons juist op preventie en helpen mensen met de stappen die ze moeten nemen, bijvoorbeeld richting schuldhulpverlening. Ook zijn we in staat om betalingsregelingen te treffen met schuldeisers."