Als Donald Trump zijn agressieve handelsbeleid andere landen ertoe aanzet om hun afhankelijkheid van de Amerikaanse consument te doorbreken, zal de rest van de wereld hem daar dankbaar voor zijn. De enige verliezers zullen gewone Amerikanen zijn, schrijft Project Syndicate.
Het is nog vroeg in Trumps tweede ambtstermijn, maar de vraag rijst al: wat betekent 'Make America Great Again' nu echt?
Vanwege de omvang en systemische rol van de Amerikaanse economie heeft elke ontwikkeling in de VS wereldwijde gevolgen
De huidige economische grootmacht Amerika
Op basis van de belangrijkste economische maatstaven is de VS al een grootmacht. Het land is goed voor 15 tot 26 procent van het wereldwijde bbp (afhankelijk van de meetmethode) en heeft een economie die groter is dan die van de rest van de G7-landen samen.
Ondanks dat de Amerikaanse bevolking slechts een kwart is van die van China of India, overtreft de Amerikaanse economie beide landen in nominale termen. Het gemiddelde Amerikaanse huishouden heeft een hoger inkomen dan in enig ander land met meer dan 50 miljoen inwoners.
Amerika van Trump moet begrotingspositie verbeteren
Toch heeft de VS een extreem lage spaarquote en een schrijnende ongelijkheid in inkomen en vermogen. Ondanks enorme uitgaven aan gezondheidszorg scoort het land slechter op gezondheidsuitkomsten dan andere ontwikkelde economieën, en sommige bevolkingsgroepen zien zelfs een dalende levensverwachting. Veel economen stellen dat Amerika zijn begrotingspositie moet verbeteren, meer sociale voordelen uit zijn zorguitgaven moet halen en inclusieve economische groei moet realiseren.
Lees ook: Hoe Merz de Duitse industrie kan (en moet) herstarten en wat dat voor onze economie betekent
Wereldwijde impact van de Amerikaanse economie
Vanwege de omvang en systemische rol van de Amerikaanse economie heeft elke ontwikkeling in de VS wereldwijde gevolgen. De rest van de wereld is de afgelopen decennia afhankelijk geweest van drie belangrijke Amerikaanse kenmerken:
-
Enorme Defensie-uitgaven: ze versterken allianties en geven Amerika invloed op tegenstanders.
-
Centrale rol in het internationale systeem: De VS heeft een sleutelpositie in het naoorlogse wereldwijde governance-systeem.
-
Enorme Consumentenvraag: Dit aspect wordt minder besproken, maar is cruciaal voor de wereldeconomie.
Gezonde wereldeconomie: kan dat?
Aan het einde van 2024 bedroegen de Amerikaanse particuliere consumptie-uitgaven 68 procent van het Amerikaanse bbp – een extreem hoog percentage. Het Amerikaanse aandeel in de wereldwijde consumptie van goederen is zelfs nog groter dan het aandeel in het wereldwijde bbp. Omdat er een sterke correlatie is tussen Amerikaanse consumptie en import, zijn zowel bevriende als vijandige landen afhankelijk geworden van deze vraag.
Een nieuwe, meer vooruitstrevende Duitse regering zou kunnen beseffen dat haar strikte begrotingsbeleid de economie beperkt
Wat als de wereld minder afhankelijk wordt van VS?
Trump en zijn adviseurs lijken zich weinig zorgen te maken over de gevolgen van hun protectionistische beleid. Door hogere tarieven te dreigen tegen de grootste handelspartners, kan de VS zichzelf schade toebrengen. Minder import betekent hogere prijzen voor consumenten of een gedwongen stijging van de spaarquote, terwijl andere landen hun blik op alternatieve markten richten.
Kan dit echt gebeuren? Ondanks dat de VS goed is voor 15 tot 26 procent van het wereldwijde bbp, blijft de rest van de wereldeconomie 3 tot 5,5 keer groter. Andere landen kunnen dus besluiten hun afhankelijkheid van de Amerikaanse consument te verminderen en hun markten te diversifiëren.
BRICS: Een opkomende wereldmacht
De BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) breiden zich uit met nieuwe leden en partnerlanden. Stel dat ze besluiten om meer te doen dan symbolische jaarlijkse toppen? China zou bijvoorbeeld in plaats van strikte voorwaarden te stellen bij de Belt and Road Initiative-projecten, lage of geen tarieven kunnen aanbieden aan deelnemende landen. Samen met India – dat vier keer zoveel inwoners heeft als de VS – zou dit een wereldwijde handelsexplosie kunnen veroorzaken die de VS buitensluit.
Europa: een sterker onafhankelijk economisch blok
Een nieuwe, meer vooruitstrevende Duitse regering zou kunnen beseffen dat haar strikte begrotingsbeleid de economie beperkt. Net als het relatief nieuwe Labour-bewind in het Verenigd Koninkrijk zou Duitsland kunnen kiezen voor meer leningen voor infrastructuur en defensie. Frankrijk zou eindelijk zijn lang gekoesterde plannen voor een Europese obligatiemarkt kunnen realiseren en de interne markt uitbreiden naar alle goederen en diensten.
Conclusie: wie verliest er echt?
Als Trumps MAGA-beleid uiteindelijk leidt tot minder afhankelijkheid van de Amerikaanse consument, zal de rest van de wereld hem daar dankbaar voor zijn. De enige verliezers? De gewone Amerikanen, die hogere prijzen en economische stagnatie tegemoet kunnen zien.
Lees ook: Ondanks dreigende handelsoorlog stijgen de beurskoersen in Europa en China: hoe kan dat?
Bron: Project Syndicate (Jim O'Neill)
Ontvang elke donderdag het beste van BusinessWise in je mailbox
