Om de AI-Gigafabriek te realiseren, is voor de eerste fase circa 7,5 miljard euro nodig, aldus De Groot. „De investering loopt over meerdere jaren en zit vooral in de energie-infrastructuur, het gebouw, netaansluitingen en uiteraard de AI-hardware. Voor het datacentergebouw is ongeveer 2,5 miljard euro nodig, voor de uitrusting 5 miljard euro, met name gespecialiseerde AI-chips.'' Voor de financiering is De Groot in gesprek met zowel publieke als private partijen in Europa en daarbuiten. Een aantal daarvan is ook voorgesteld door de Europese Commissie, aldus De Groot.
Zijn initiatief is het officiële Nederlandse initiatief voor een van Europa's eerst AI-Gigafabrieken. „Er staat intussen een stevig consortium. Eneco is betrokken als leverancier van de energie-infrastructuur en netaansluiting. Daarnaast is NVIDIA onze technologiepartner geworden. Het partnerschap met NVIDIA gaat vooral om kennis, technische ontwerpprincipes en samenwerken met het wereldwijde AI-ecosysteem van leveranciers en klanten van NVIDIA. Commercieel ook voor ons van belang.''
Lees ook: Groen licht voor AI-fabriek Groningen: 'Negeer cynische mensen, schouders er onder'
Het gaat vooral om het versterken van onze Europese toppositie als digitaal infrastructuurland
Han de Groot
Van consument naar producent
De missie: Nederland moet veranderen van AI-consument naar AI-producent. ,,Het gaat vooral om het versterken van onze Europese toppositie als digitaal infrastructuurland, met schaalbare AI-rekenkracht voor soevereiniteit, economische weerbaarheid, innovatie, groei en verantwoorde AI, met impact voor Nederland en Europa. Europa en Nederland kunnen het zich niet permitteren volledig afhankelijk te worden van niet-Europese platforms.''
Het plan is in juni formeel ingediend bij de Europese Commissie binnen de AI-Gigafactory oproep. De Groot: ,,De consortiumvorming is grotendeels rond. We zijn op dit moment met overheden en het Havenbedrijf Rotterdam in gesprek over de beoogde locatie, energie en randvoorwaarden. De volgende fase draait vooral om politieke besluitvorming en commitment van de provincie Zuid-Holland en de stad Rotterdam.''
De Groot hoopt dat in 2027 kan worden gestart met de bouw van de fabriek. „Het hangt af van de Europese selectie, maar vooral ook van de Nederlandse vergunningen en politieke besluiten. Bij groen licht kunnen we over twee jaar starten met de eerste bouwfase. Het ontwerp is modulair, dus we kunnen gefaseerd opschalen.''
Ook een AI-fabriek in Groningen
Er is een wezenlijk verschil tussen de geplande AI-fabriek in Groningen en de AI-Gigafabriek in Rotterdam, vervolgt De Groot. In juni maakte de rijksoverheid bekend dat kabinet en regio samen 200 miljoen euro inzetten voor de bouw van een AI-fabriek in Groningen. Dat moet een innovatiehub worden waar ondernemers, onderzoekers en overheden kennis delen en samen bouwen aan de technieken van morgen. Bedrijven gaan er experimenteren met AI-toepassingen, data veilig opslaan en gebruik maken van een supercomputer met flinke rekenkracht. Het wordt een broedplaats voor innovatie, van slimme landbouw tot betere zorg, en van energienetwerken tot veiligheid, defensie en maakindustrie. De Groot: „De AI-fabriek in Groningen is een publiek gefinancierde, relatief kleinschalige faciliteit voor pre-commerciële R&D-initiatieven. De AI-Gigafactory is van een andere schaal en bedoeld voor pan-Europese en wereldwijde commerciële opschaling.''
Lees ook: Het Silicon Valley van Nederland? 200 miljoen naar 'AI-fabriek' in Groningen
Historisch kantelpunt
Han de Groot was in 1999 de oprichter van online marktonderzoeksbureau MetrixLab. Het internetbedrijf, dat hij zeventien jaar heeft geleid, verzamelde wereldwijd data. Met circa 1800 collega's vanuit 34 kantoren in de hele wereld verkocht MetrixLab online enquêtes. „Ik heb het internet zien opkomen in de jaren negentig en heb de maatschappelijke en economische impact daarvan gezien. Met AI zie ik nu opnieuw een historisch kantelpunt. Het gaat extreem snel en Europa verliest digitale soevereiniteit. We hebben hier ongeveer 5 procent van de wereldwijde rekenkracht, tegenover 75 procent in de VS. Zoals Peter Wennink het scherp in zijn rapport zei: dat is onvoldoende voor innovatie en groei.''
Lees ook: Rapport-Wennink: 'Moeilijke keuzes nodig om welvaart te behouden'
We staan nog maar aan het begin
Han de Groot
Volgens De Groot – sinds 2025 CEO van VOLT Infra for AI - heeft Nederland de afgelopen dertig jaar een top 3 positie opgebouwd in digitale infrastructuur. ,,Voor een kennisland als Nederland zie ik dit als een kans om die positie verder uit te bouwen: niet alleen AI-consumeren, maar ook AI produceren.''
Wat De Groot zo mooi vindt aan AI, is de enorme productiviteitssprong die we kunnen maken. „In dezelfde uren gewoon veel meer gedaan krijgen. Ik merk het zelf ook dagelijks: bij contracten, marketing, sales, HR, business planning en meetings. Met AI krijg ik meer voor elkaar. Dat zie ik ook bij ons team bij VOLT. Daarnaast zie ik dat AI de wetenschap versnelt, de zorg verbetert, nieuwe materialen en geneesmiddelen mogelijk maakt en de deur opent naar gepersonaliseerd onderwijs. En heel eerlijk: we staan nog maar aan het begin. Neem taalmodellen. Misschien gaan we nog een hele andere richting op. Ik volg de wereldmodelvisie van Yan LeCun op de voet. Net als andere superspannende initiatieven, zoal de industriële startup van Jeff Bezos. 'It's all day one'. En ik wil niets missen.''
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
