In onze gedigitaliseerde wereld is de naam van de persoon of het bedrijf het eerste dat opvalt in een mailbox. Die heeft dagelijks invloed op onze sociale en professionele levens.
Namen triggeren méér dan je denkt
Namen zijn een rode lap. Dat merkte ik toen ik een kort filmpje (55 seconden!) over namen en onderzoek op TikTok en Instagram plaatste. De reacties stroomden binnen, zowel positief als negatief, maar wat me vooral verbaasde, was de heftige weerstand. Het meest opvallende? Hoe snel mensen reageerden zonder het filmpje van slechts 55 seconden volledig te bekijken. En dan reageerden ze ook nog zó persoonlijk, terwijl ik vooraf toch duidelijk zei: „Don't shoot the messenger."
Dus ja, namen doen iets met onze emoties en de vooroordelen beginnen al op school.
Je naam spreekt vóórdat jij iets zegt. Docenten, mentoren, studieloopbaanbegeleiders, trainers en coaches: iedereen leest iets in die paar letters. Dat is niet mooi, wel menselijk. En er is al een hoop onderzoek naar gedaan. Dus ook voor deze blog geldt: don't shoot the messenger.
Lees ook: Vooroordelen over gewicht: zo ga je daar als leidinggevende mee om
Verwachtingen sturen gedrag
Nederlandse studies van onder meer de Universiteit Groningen tonen dat verwachtingen van leraren verschillen bij het horen van bepaalde namen en dat die verwachtingen doorwerken in aandacht, begeleiding en relatie. Kinderen voelen dat. En wie meer geloof en steun ervaart, durft meer te laten zien.
Vier recente studies laten duidelijk zien hoe belangrijk een naam kan zijn. Dus moet je er nog een kiezen voor je kind, let extra goed op.
1. 'Kevinisme'
Een bekende docentenstudie uit Oldenburg laat zien dat bepaalde westerse voornamen bij leerkrachten sterke aannames oproepen. 'Winnaars' in reputatie: Charlotte, Sophie, Juliette, Cathelijne, Florentine, Marie-Louise, Marie en Alexander, Maximilian, Simon, Lukas en Jakob. Namen die vaker aan 'gedragsproblemen' of 'lage prestatie' werden gekoppeld: Chantal, Samantha, Kimberley, Priscilla, Destiny, Mandy, Kevin, Justin en Marvin. Het gaat om verwachtingseffect, niet om echte prestatieverschillen. Die verwachtingen sturen wél aandacht en kansen in de klas.
De beroemdste reactie uit de vragenlijsten van Oldenburg: „Kevin is geen naam maar een diagnose."
En stel je voor: minister-president Kevin. Het is overigens ook onwaarschijnlijk dat veel ouders hun kind in deze tijd nog 'Dick' zullen noemen.
Tekst gaat verder onder de video
2. Buitenlandse namen en de onzichtbare drempel
Een ander vooroordeel dat in Nederland nog steeds een rol speelt, heeft te maken met buitenlandse namen. Grote onderzoeken laten zien dat het nadelig is om in Nederland een niet-westerse, 'buitenlands klinkende' naam te hebben. Het GEMM-project en Nederlands vervolgonderzoek laten dit systematisch zien. Het effect hiervan kan verder gaan dan schoolprestaties en invloed hebben op het zelfbeeld en zelfvertrouwen van kinderen. Je ziet het ook aan 'whitening' van cv's: minderheden die hun achtergrond op hun cv verdoezelen, krijgen vaker reactie: een pijnlijk bewijs dat bias meespeelt. Volgens mij weet iedereen dat al, maar wat ga je eraan doen?
Lees ook: Zabeth van Veen: 'Ik gun elke organisatie dit type leider'
3. Tesla, Phoenix en X Æ A-12
Naast cultureel gelabelde namen of alfabetische verschillen zien we steeds meer ouders die hun kinderen unieke namen geven die geïnspireerd zijn door beroemdheden, technologie of zelfs natuur. Denk aan Tesla en Bentley, aan Elon Musks zoon 'X Æ A-12', en aan vogelnamen zoals 'Raven' en 'Phoenix'. Deze kinderen worden vaak anders benaderd, bewust en onbewust. Dat kan knagen aan zelfvertrouwen en het gevoel erbij te horen hebben.
Uitspraakgemak: mensen met makkelijk uit te spreken namen worden warmer beoordeeld; in datasets van advocatenkantoren hingen eenvoudige namen samen met snellere promoties.
4. En ja, er is hard bewijs dat vrouwelijk klinkende namen nadelig uitpakken bij toetsen, selectie en werk
Universiteiten (VS). Identieke sollicitaties voor een labmanager scoorden hoger en kregen een hoger startsalaris met een mannelijke naam. Beoordelaars (m/v) vonden de 'man' competenter.
Academische werving. Bij identieke cv's kozen beoordelaars vaker de man voor aanname/tenure dan de vrouw, bij zowel mannelijke als vrouwelijke beoordelaars.
Bronnen: SpringerLink; IGH.Blind beoordelen helpt. Orkesten die blind auditie lieten doen, gaven vrouwen duidelijk betere kansen; dit verklaart een deel van de stijging in vrouwelijke aanstellingen.
Toegang tot mentoren. E-mails van mannelijke namen kregen vaker reactie van hoogleraren dan dezelfde berichten met een vrouwennaam of minderheidsnaam, nog vóór de formele sollicitatie.
Lees ook: Zabeth van Veen: 'Profileren is authenticiteit plus zelfvertrouwen'
Maar ook initialen doen ertoe
Middeninitialen maken je slimmer en competenter in de ogen van anderen. Dat blijkt uit meerdere experimenten: dezelfde naam mét initiaal kreeg hogere scores op intellect en prestatie dan zonder. Het gaat om perceptie, niet om echte kwaliteit, maar die perceptie stuurt nu juist de keuzes.
Probeer dit:
Test je handtekening en byline: schrijf eens 'A. J. Jansen' in plaats van 'Amber Jansen' en meet de open- en replyrates en de toon.
Hoe het met mijn naam zit? Op mijn geboortekaartje staat: Elisabeth Frederique Caroline, we noemden haar 'Zabeth'. Heb je namenkeuzestress gekregen? Zoek je naam of toekomstige naam eens op bij kabalarians.com, verrassend raak.
Regels in bedrijven helpen, maar jij maakt het verschil
Lees deze blog nog eens. En stel bij belangrijke beslissingen telkens drie korte vragen:
Welke eerste indruk heb ik bij een onbekende of lastig uit te spreken naam? Wat doet dat met mijn houding?
Koppel ik een naam aan een stereotype zonder de persoon te kennen? Wat zegt dat over mijn eigen bias?
Wanneer bleek mijn aanname bij een naam níet te kloppen? Wat heb ik daarvan geleerd?
Kijk ook: Hoe word ik beter in namen onthouden?
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
