Sinds Trump weer in het Witte Huis zit, bestaat er in Europa de angst voor politieke inmenging en toegang tot gevoelige bedrijfsdata. Veel Europese bedrijven slaan al hun data op bij Amerikaanse techbedrijven. Martijn Wokke, business developer bij de Nederlandse cloudaanbieder Cyso, ziet de aanvragen voor zijn clouddiensten toenemen. „We krijgen veel aanvragen van partijen die toch wel angst hebben over of er zorgvuldig wordt omgegaan met hun data bij de grote providers en hoe ze hun data naar Europa kunnen overzetten."
Data in handen van de VS
Deborah Nas, Professor Strategic Design voor technologische innovatie aan de TU Delft en expert op het gebied van technologische ontwikkeling, ziet dat de angst voor Amerikaanse inmenging echter al voor Trumps inauguratie heerste. „Dat begon eigenlijk in 2013, toen Snowden naar buiten bracht wat er allemaal gebeurt op het gebied van geheime surveillance in Amerika. Toen bleek al dat de overheid toegang had tot alle grote techbedrijven, of in ieder geval een deel van die informatie."
In 2018 introduceerde Trump bovendien de Cloud Act. Deze wet zorgt ervoor dat Amerikaanse bedrijven data en informatie moeten afstaan als de overheid hier een bevel voor uitschrijft. Ongeacht waar de data wordt opgeslagen. ,,Dat heeft veel meer alarmbellen doen rinkelen,'' vertelt Nas.
Leuk dat de Europese Unie er is, maar we blijven natuurlijk allemaal ons eigen landje
Martijn Wokke Cyso
Lees ook: Europese cloud? 'Iedereen kan zijn voordeur beveiligen, maar voor een cloud heb je een leger nodig'
Versnipperde Europese markt
Europa is inmiddels wakker geschud. Maar of het opzetten van een soevereine cloud realistisch is, is nog maar de vraag. Wokke: „Europa is gewoon te versnipperd geweest. Altijd en overal. Leuk dat de Europese Unie er is, maar we blijven natuurlijk allemaal ons eigen landje. Amerika loopt, ondanks dat de staten allemaal aparte entiteiten zijn, 150 jaar voor op Europa." Nas wil het niet zo zeer naïviteit noemen, maar zegt dat Europa de risico's anders heeft ingeschat. „Europa heeft een grote uitdaging door de hoeveelheid kapitaal en het formaat van de techbedrijven. Dat speelt niet alleen op de cloud, maar in onze hele techindustrie. We hebben gewoon moeite om dat op gang te brengen, en op schaal."
De culturele verschillen tussen de Europese landen zorgen daarnaast voor een extra uitdaging. Wokke: „De Nederlanders hebben nog een beetje geluk dat men graag met de Hollanders handelt, omdat we een innovatief land zijn en we ook nog eens met iedereen overweg kunnen." Italianen hebben bijvoorbeeld meer moeite om Europese aanbieders om de tafel te krijgen.
Uitdagingen bij het overstappen van aanbieders
Nas verklaart dat het belangrijk is om onafhankelijkheid te creëren van Amerikaanse partijen door vanuit een geopolitiek en juridisch perspectief te redeneren. Daarin is nog een lange weg te gaan voordat Europa écht afhankelijk is. Nas: ,,Wij proberen minder afhankelijkheid af te dwingen of te creëren door regulering. Dat moet overstappen van OpenStack makkelijker maken." OpenStack is de standaard waarmee een bedrijf makkelijker kan overstappen van aanbieders. Dit klinkt in praktijk simpel, maar dat is het volgens Nas niet. Google en Amazon doen er namelijk alles aan om klanten binnen het ecosysteem te houden door de cloudopslag heel toegankelijk te maken. Nas: ,,In Europa hebben we heel erg de houding van het 'moeten'. Het moet makkelijk zijn om over te stappen, ook binnen Europa."
Wokke is bovendien van mening dat bedrijven er goed aan doen om data over meerdere cloudaanbieders te verspreiden. Mensen moeten in multicloudoplossingen moeten denken. Wokke: „Het probleem binnen Nederland en Europa is dat wij hout bieden, maar men zoekt naar een kant-en-klaarmeubel. Iedereen is zo gemakzuchtig geworden dat ze een kant-en-klaarpakket krijgen waar ze alleen maar op de knop hoeven te drukken." Bedrijven doen er volgens Wokke goed aan om data te verdelen om buiten de zogeheten 'vendor lock-in' te vallen. Bij grote bedrijven als Microsoft en Google sluiten al hun producten naadloos op elkaar aan. Wil je je data verdelen onder verschillende aanbieders, dan moet je partijen zoeken die technisch goed met elkaar te combineren zijn.
De marktvraag groeit natuurlijk heel hard, dus ik verwacht veel meer activiteit
Deborah Nas Professor aan de TU Delft
Lees ook: Oracle investeert 1 miljard dollar in AI en cloudinfrastructuur in Nederland
De veranderende rol van de CTO
In de praktijk is de overstap complex; bedrijven hebben weinig expertise in huis om dit in goede banen te leiden. De rol van de CTO is hierin belangrijk. In de afgelopen tien jaar is de rol van CTO veranderd en ligt de focus niet alleen meer op de technische aspecten, maar ook op strategische zaken. Bedrijven die de overstap willen maken doen er daarom goed aan om zich goed te laten informeren, een roadmap samen te stellen en in kaart te brengen welke data ze waar willen hebben.
Op dit moment zijn er nog geen grote Europese aanbieders. Nas verwacht dat dit op termijn wel verandert: „De marktvraag groeit natuurlijk heel hard, dus ik verwacht veel meer activiteit. Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Er is gewoon een markt voor en dan gebeurt het wel. Dan willen investeerders ook investeren en komt het wel op gang. Maar dat vliegwiel heeft even nodig om vaart te maken."
In de podcast BusinessWise Weekly delen Martijn Wokke en Deborah Nas nog meer inzichten. Beluister hier:
BusinessWise Weekly is een wekelijkse podcast waarin presentator Olivier de Neve je bijpraat over de actualiteit die ertoe doet op de werkvloer, bij het koffieapparaat en in de strategie-presentatie van volgende week. Samen met scherpe denkers uit het bedrijfsleven vertaalt hij het zakelijke nieuws naar concrete inzichten, duiding die verder gaat dan het persbericht en die ene LinkedIn-post. Elke vrijdag een nieuwe aflevering.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
