Nadat Tom*, de 17-jarige zoon van Maarten en Barbara, stopt met zijn opleiding, zien ze hem langzaam maar zeker veranderen. Hij is op zoek naar een doel in zijn leven. En raakt in de ban van een omstreden Amerikaans bedrijf. Is het een piramidespel? Of een springplank? ,,Hij bekeek filmpjes van mensen die vertellen hoe je succesvol kan worden, vooral heel rijk," is te lezen op AD.nl.
De beloften van IM Mastery Academy
Tom vindt dat het anders moet in zijn leven. Hij is op zoek naar vrijheid en begint met ondernemen. Tegelijkertijd wil hij zich persoonlijk ontwikkelen. Hoe? Daar heeft hij specifieke ideeën bij, opgedaan op internet. Barbara kijkt af en toe over zijn schouder mee: ,,Hij bekeek filmpjes van mensen die vertellen hoe je succesvol kan worden, vooral heel rijk." Laat IM Mastery Academy (IM) daar nu bij kunnen helpen. Tom komt via sociale media in contact met een lid van het Amerikaanse bedrijf dat wereldwijd meer dan honderdduizend leden telt. Als hij lid wordt van IM kan hij cursussen volgen over online geld verdienen, door te leren handelen in (digitale) valuta. En kan hij zich richten op persoonlijke groei, plus het helpen van anderen die aan hun ontwikkeling werken.
Update 3 juni 2025: Website op zwart en aanklacht bij de rechtbank van Nevada: hoe staat het nu met IM Mastery Academy?
Waar om het om draait: werven van nieuwe mensen
IM is niet het enige platform dat zulke cursussen biedt. Tegenwoordig vliegen de (financiële) goeroes jongeren om de oren. Het rapport Wijzer in Geldzaken, gemaakt in opdracht van het ministerie van Financiën, laat zien dat bijna alle jongeren (98 procent) tussen de 16 en 19 jaar posts of video's zien van influencers over geldzaken. 60 procent van deze jongeren is vooral geïnteresseerd in hoe ze veel geld kunnen verdienen. Uit de twintig ervaringen van (oud-) leden die het AD verzamelde, blijkt het jongeren uiteindelijk niks op te leveren. Het draait namelijk om werven van nieuwe mensen. Het kost leden extreem veel tijd en energie. Zoveel, dat veel jongeren afstand nemen van hun relaties, (bij)baan of studie. Sommigen eindigen met schulden van duizenden euro's, omdat ze bijvoorbeeld meewillen in het luxeleven die mensen aan de top uitstralen.
Dure auto's, mooie villa's, succes, macht
Leden van IM pronken op sociale media met beelden van dure auto's en mooie villa's. Suzanne Klein Schaarsberg, universitair docent sociologie aan de Universiteit van Tilburg, ziet waar de club op inspeelt: ,,Een huis vinden is lastig, diesel rijden kan niet meer altijd en overal. Jongeren krijgen continu de boodschap: dit kan niet meer, dat kan niet meer. Tegelijkertijd is succes en macht nog steeds belangrijk. En ongelijkheid neemt verder toe. Als je dan hoort dat je wel rijk kan worden, dan wil je daarin geloven. Het is een stukje houvast."
Volgens verschillende mensen aan de top moet je honderd procent vertrouwen hebben om succes te behalen. In jezelf en in het bedrijf
IM: het lijkt de perfecte combinatie van zelfontwikkeling en geld verdienen. Líjkt.
Op de website staat het startbedrag van een lidmaatschap bij IM. Maandelijks zo'n 125 euro. Het bedrag vervalt wanneer je andere mensen lid maakt. Sterker nog: door het compensatieplan kan je geld verdienen per lid dat je werft. Het lijkt de perfecte combinatie van zelfontwikkeling en geld verdienen. Tom besteedt veel tijd aan IM, maar voelt zich thuis niet begrepen en trekt zich terug. Hebben zijn ouders wel door waar hij naartoe werkt? Vrijheid en de familie kunnen onderhouden. Barbara en Maarten verliezen voor hun gevoel het contact met hun kind. Uiteindelijk zorgt dat voor zoveel spanning in huis dat Tom na een ruzie vertrekt. In die periode slaapt hij regelmatig op het kantoor dat wordt gehuurd door leden van IM.
AFM kent IM Mastery Academy, maar...
Wat de ouders van Tom niet weten, is dat leden binnen de club vaak te horen krijgen dat het beter is als ze zich omringen met mensen met dezelfde gedachtegang. Volgens verschillende mensen aan de top moet je honderd procent vertrouwen hebben om succes te behalen. In jezelf en in het bedrijf. Ouders en oud-leden weten niet waar ze naartoe kunnen. Verschillende autoriteiten wijzen naar elkaar. De Fraudehelpdesk heeft meldingen ontvangen over IM, maar verwijst door naar de AFM (Autoriteit Financiële Markten), omdat de werkwijze van IM niet overduidelijk illegaal is. AFM is ook bekend met de club. Zij neemt waarschuwingen van buitenlandse autoriteiten over. In Luxemburg bijvoorbeeld heeft IM geen toestemming om financiële diensten te verlenen. AFM kan niet vertellen of er onderzoek wordt gedaan op Nederlandse bodem. Wel raadt AFM gedupeerden aan aangifte te doen.
Geen verboden piramidespel
Navraag bij de politie levert niks op. ,,Het is niet ondenkbaar dat er aangiftes zijn, maar om deze zichtbaar te maken, is handmatig zoekwerk nodig in diverse systemen. Dit proces is arbeidsintensief en zal hoogstwaarschijnlijk geen volledig representatief beeld geven van de situatie." Het Openbaar Ministerie laat weten te hebben gelezen dat de Kansspelautoriteit heeft aangegeven dat dit geen verboden piramidespel is. Verder doet het OM geen uitspraak of organisaties onderdeel zijn van onderzoek.
Binnen IM draait het om werven. Jezelf of anderen ontwikkelen doet er weinig toe. Komen jongeren daar eenmaal achter en hebben zij daar geen zin in, dan kunnen zij niet zomaar de rug naar IM toekeren. ,,Dat kan heel leeg voelen", zegt Claudia Gross, universitair docent organisatieontwerp aan de Radboud Universiteit. ,,Observaties laten zien dat mensen licht depressief kunnen worden. Als lid begint het bombastisch en je dagen zijn gevuld met calls en lessen. Daar ben je dan zo druk mee. Als je die afspraken niet meer hebt, dan heb je ineens veel tijd over."
Maarten en Barbara twijfelen over de juiste aanpak. ,,Hoe moeten we het doen als Tom weer thuis komt?" Uiteindelijk kiezen ze met behulp van hun huisarts voor een liefdevolle aanpak en versturen ze berichtjes waarin staat dat Tom altijd thuis kan komen. Ze geven hem de ruimte en zoeken raakvlakken. Niet veel later zet Tom een punt achter zijn avontuur bij IM. Hij merkt dat waarvoor hij lid werd, vrijheid en het helpen van andere mensen, niet haalbaar is binnen de organisatie. Nu kijkt hij dankbaar terug op dit alles. Het heeft hem veel geleerd. En zijn band met zijn ouders is mede dankzij de liefdevolle aanpak weer hersteld.
'Dit heet netwerkmarketing'
Is het nu een piramidespel? Nou, niet echt. Over de bedrijfsstructuur vertelt Claudia Gross, universitair docent organisatieontwerp aan de Radboud Universiteit: ,,Dit heet netwerkmarketing." Verkopers werven met mooie dromen nieuwe leden. Hoe meer leden zij 'onder' zich hebben hangen, hoe meer zij verdienen. Dat maakt het een omstreden structuur, want loze beloftes liggen op de loer.
,,Ik zeg niet dat je bij IM nooit iets leert", aldus Gross. ,,Maar ik denk toch dat wat je eigenlijk wil, dat mooie leventje, dat is maar voor een paar personen weggelegd. Namelijk die boven in het bedrijf staan." En de inhoud van de lessen die IM aanbiedt? Twijfelachtig. ,,Veel is online gratis te vinden."
Daar blijft het commentaar niet bij. ,,Door het ontmoedigen van kritische vragen en contact met buiten, wordt een sterke groepsdynamiek gevoed", aldus Gross. ,,In het geval van IM is de verwachting dat men heel positief denkt en blijft denken en zonder kritiek van buiten doorgaat met de eigen inzet voor het bedrijf. Het is absoluut een cultachtige groep als je wordt uitgenodigd om alles achter te laten wat kritisch is."
Daarnaast is er het risico dat leden schulden opbouwen. Veel leden plaatsen op sociale media foto's van reisjes naar Dubai of hun vriendengroep op een jacht. Zo'n levensstijl uitstralen kost nogal wat. Gross: ,,Je kunt zeggen: 'Oké, 125 euro per maand, dat kunnen jongeren betalen.' Maar toch zijn er IM-leden die een schuld van 5000 tot 10.000 euro opbouwen, omdat ze meer uitgeven dan ze verdienen."
* De naam van de zoon van Maarten en Barbara is bij de redactie van het AD bekend.
* IM wijzigt de naam vlak voor publicatie van dit artikel. Dat is de tweede keer. In 2019 veranderde de naam van iMarketsLive naar IM Mastery Academy. Nu heet het IYOVIA. Navraag bij de helpdesk van het bedrijf laat weten dat dit hetzelfde bedrijf is. Of dat is vanwege de vele juridische stappen die tegen het bedrijf worden genomen? Daar reageert het bedrijf niet op. Ook op verzoek tot wederhoor reageert het bedrijf niet.
Bron: AD
Podcastserie De Waanzinnige Belofte
De grip van IM Mastery Academy is krachtig. Journalist Lies Jansen en podcastmaker Renee van Heteren duiken in het bedrijf en de wereld van cursusverkopers. Benieuwd? Luister dan naar De Waanzinnige Belofte - een podcast van het AD en de aangesloten regionale dagbladen - op AD.nl.
