Er bestaat een vreemde, maar hardnekkige wet in het bedrijfsleven: hoe vaker men over change praat, hoe minder er écht verandert. Het is bijna natuurkundig. Omgekeerd evenredig. Alsof elke extra workshop, strategie-slide of post-it-sessie over verandering een onsje échte transformatie uit het systeem perst.
Je voelt het instinctief aan. En toch, als je bedrijven vraagt waarom hun grote verandertraject weer is stilgevallen, hoor je zelden: „Omdat we te veel tijd hadden." En dat is precies het probleem. Tijd blijkt namelijk geen bondgenoot van verandering, maar haar grootste vijand.
Tijd als sluipmoordenaar
Wat gebeurt er als je een organisatie 'de tijd geeft' om te veranderen? Men gaat... Organiseren. Plannen. Analyseren. Synchroniseren. Rapporteren. Budgetteren. Alignen. Er komen meetings, dashboards, frameworks en consultants. En nog meer meetings. Tijd creëert ruimte, maar die ruimte wordt zelden ingevuld met moedige actie. Ze wordt opgevuld met comfort. En comfort is dodelijk voor alles wat beweegt.
Échte verandering is per definitie onaangenaam. Ongestructureerd. Onvoorspelbaar. Je kunt het niet in een Gantt-chart zetten. En al helemaal niet op 36 maanden plannen met kwartaalreviews.
De pandemie als onbedoelde lesgever
We hebben het allemaal meegemaakt: maart 2020. Geen tijd meer. Geen plan. Geen PowerPoint. Geen goedkeuringsrondes. Enkel chaos. En dus: actie. Plots werd alles mogelijk wat voorheen 'onmogelijk' was. Thuiswerken? Ooit taboe. Nu overnight ingevoerd. Digitalisering? Ooit een meerjarenplan. Nu in weken uitgevoerd. Besluitvorming? Van log en bureaucratisch naar: 'gewoon doen'.
Waarom? Omdat er geen tijd wás. Geen ruimte voor onzin. Er was urgentie. En dus gebeurde er iets wonderlijks: mensen kwamen in beweging. Niet omdat iemand hen op een workshop had verteld dat het moest, maar omdat het moest. Punt.
Lees ook: Hoe word ik een aanjager van verandering?
Mark Watney: het beste veranderingsmodel ooit
Die versnelling doet denken aan The Martian. Astronaut Mark Watney zit vast op Mars. Alleen. Geen team, geen budget, geen plan. Enkel overleven.
„I'm gonna have to science the shit out of this," zegt hij. En dat is exact wat échte verandering vraagt: doen wat moet, met wat er is, omdat het alternatief erger is. Probleem na probleem oplossen, omdat stilstaan geen optie is.
En wat doen bedrijven in de echte wereld? Die wachten. Tot de markt instort. De marges verdampen. De concurrentie weggelopen is. Tot het brandt. Pas dan komt er beweging. Maar dan is het geen verandering meer. Dan is het achterstand inhalen. Dan ben je niet aan het innoveren. Dan ben je aan het overleven.
De valkuil van 'nog net op tijd'
Ik help bedrijven om nu in actie te komen. Niet straks. Niet als de cijfers rood kleuren. Nu. Maar dat is gevaarlijk. Want wie nu begint, denkt dat er nog tijd is. En precies die illusie moet je vakkundig kapotmaken. Tijd is niet iets wat je hebt. Het is iets wat je denkt te hebben — tot je het niet meer hebt.
Verandering gebeurt zelden 'wanneer het past'. Het gebeurt wanneer het schuurt. Wanneer mensen zich bloot moeten geven. Wanneer er geen draaiboek is. Wanneer je een keuze moet maken met 70% informatie, niet met 100%.
Urgentie als brandstof
Geef mensen dus geen tijd. Geef ze de middelen om snel te handelen.. Geef ze autonomie, vertrouwen, en de vrijheid om te bewegen. Geef hen de toestemming om dingen te bewegen, niet alleen te bespreken. Geef ze constraints minder regels, minder bureaucratie, minder goedkeuringen. Meer verantwoordelijkheid, meer mandaat, meer speelruimte.
Want wanneer mensen voelen dat het nu moet, komt hun beste zelf naar boven: creatief, gefocust, samenwerkend. Angst verdwijnt. Besluitvorming versnelt. Experimenten floreren. Niet omdat het moet van bovenaf, maar omdat ze zélf voelen dat het nodig is.
Lees ook: Waarom goed leiderschap volgens Jan-Paul van den Bosch de sleutel tot verandering is
Het echte burning platform zie je zelden op tijd
Als je wacht tot het vuur zichtbaar is, ben je meestal te laat.
Je hoeft het platform niet in brand te steken om mensen in beweging te krijgen maar je moet wel zorgen dat ze voelen dat ze niet eeuwig op dat platform kunnen blijven staan. Want onder de oppervlakte beweegt alles. Technologie, gedrag, concurrentie, geopolitiek, klimaat. Elke dag schuift de grond onder je voeten verder op. Als je nog denkt dat je tijd hebt, is dit je wake-up call.
Als je écht innovatie wil, stop dan met tijd geven. Tijd is een val. Geef mensen liever:
Minder regels.
Minder beperkingen.
Meer autonomie.
Meer verantwoordelijkheid.
Geef hen de context waarin snelheid vanzelf ontstaat. Maar er is één voorwaarde. Zonder deze werkt het niet:
Open communicatie.
Snelle datadeling.
Een open geest.
Echte samenwerking.
Dat is geen luxe. Dat is de basis. Want verandering is geen project. Het is een reflex. Geen KPI. Maar een mindset. En het begint altijd met het besef dat morgen misschien al te laat is. Dus als je iets wil veranderen? Doe het. Nu.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
