Een moderator probeert het publiek een beetje mee te krijgen in zijn enthousiasme. ,,De grootste technologiebeurs van Europa kan niet ergens anders dan hier plaatsvinden'', roept hij uitbundig. De ingehuurde gespreksleider heeft gelijk. Berlijn is een belangrijke aanjager van technologische vooruitgang binnen de grootste economie van Europa.
Nederland mag op deze beurs, Gitex genaamd, uiteraard niet ontbreken. Voor een oranje paviljoen staat een lange rij met bezoekers voor oranje schepijs. ,,We hadden eigenlijk om een tegenprestatie moeten vragen. Nu lopen ze weg, zonder onze mooie bedrijven te spreken'', treurt een van de organisatoren.
Het Nederlandse paviljoen
Toch stroomde het Nederlandse paviljoen van vorige week woensdag tot en met vrijdag vol met geïnteresseerden. Meer dan 20 veelbelovende techondernemingen kwamen op uitnodiging van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland naar Berlijn. Eén ding hadden ze gemeen. Ze willen uitbreiden naar Duitsland of zitten er al.
Voor allebei geldt: Is dit wel het juiste moment voor zakendoen in Duitsland?
Hoewel de Duitse economie zich langzaamaan herstelt, zijn de structurele problemen groot. Door de aanhoudend hoge energiekosten – nog een gevolg van het wegvallen van het goedkope Russisch aardgas – zitten maakbedrijven met de handen in het haar. Tegelijk staan ze te springen om personeel in het land dat razendsnel vergrijst.
Daar komen de problemen van nu bovenop: bijna 200.000 in Duitsland gevestigde bedrijven vroegen vorig jaar uitstel van betaling aan. De vooruitzichten voor dit jaar zijn niet fantastisch door de tarievenoorlog van Amerika, een belangrijke handelspartner van Duitsland. Als gevolg is het vertrouwen van de Duitse consument fragiel.
Maakland Duitsland wordt steeds meer een diensteneconomie
Wat meespeelt is dat Duitsland, van oudsher een maakland, steeds meer de kant opgaat van de diensteneconomie. Niet in de laatste plaats dankzij de opmars van kunstmatige intelligentie. De IT-sector is de belangrijkste groeimotor in Duitsland. De omzet van in Duitsland opererende technologiebedrijven komt dit jaar uit op 158,5 miljard euro, verwacht brancheorganisatie Bitkom. Een stijging van 5,9 procent vergeleken met het jaar 2024.
IT-ondernemers zijn niet immuun voor de obstakels in Duitsland waar anderen over struikelen. De stroperige bureaucratie, digitalisering die achterblijft en de dramatische staat van het Duitse spoor en de Autobahn speelt iedereen parten. Voorbeeld: raakt een bovenleiding van een trein kapot, is de kans groot dat niet alleen reizigers vertraging oplopen, maar ook goederentreinen.
Nederlandse ondernemingen op de beurs in Berlijn zien in Duitsland toch de belangrijkste afzetmarkt in het buitenland. Zo zegt een Nederlands bedrijf de komende jaren niet in Frankrijk, maar in het zuiden van Duitsland verschillende datacenters te willen bouwen. Geremd door de ellenlange goedkeuringsprocedures in Duitsland? Welnee, in Frankrijk is het veel erger, klinkt het.
Duitsland loopt voor op Nederland als het gaat om het belonen van werknemers in de vorm van aandelen
Het beeld dat Duitsland achter de feiten aanhobbelt, vindt Luiza Dimitrowa een beetje eenzijdig. Zij ontwikkelde een tool voor werknemersparticipatie. Werkenden in dienst kunnen in plaats van salaris een stukje van het bedrijf krijgen. ,,Duitsland loopt voor op Nederland als het gaat om het belonen van werknemers in de vorm van aandelen.''
'Duitsers stellen altijd goede vragen'
Ze prijst bovendien de omgangsvormen van cliënten in Duitsland. „Duitsers zijn heel degelijk, als in: betrouwbaar. Ze stellen altijd goede vragen. Daardoor begrijpen ze het product goed.'' Ook fijn voor een ondernemer: ze zitten er in voor de lange termijn, besluit Dimitrowa. „Het is gewoon erg prettig om met Duitsers zaken te doen.''
Dimitrowa telt nog niet veel klanten in Duitsland, maar ze hoopt door de beurs nieuwe overeenkomsten te tekenen. ,,Hier kunnen we heel gemakkelijk potentiële klanten benaderen. We lopen er gewoon heen. Ik maak kennis. We spreken erna online af.'' Volgens de ondernemer klopt dan ook een andere cliché niet: veel gebeurt al digitaal.
Volgens Jacques Kleuskens, een in Duitsland actieve bankier voor Rabobank, draait het bij zakendoen in Duitsland allemaal om de manier waarop je jezelf presenteert. Niet te brutaal, maar gewoon jezelf zijn, zegt hij in het oranje paviljoen. „Aanpassen aan je gesprekspartner, want pas dan kun je tot goede zaken komen. Daarmee oogst je respect voor de wederpartij.''
Met Trump in het Witte Huis lijken woorden als respect een echo uit een ver verleden. Zonder overleg zet de Amerikaanse president de Europese Unie onder druk met handelstarieven tot 50 procent. Kohnstamm: ,,Trump is de beste marketeer van Europa, hij jaagt iedereen weg uit Amerika. We investeren op dit moment liever in Duitsland.''
Meer BusinessWise? Abonneer je op de nieuwsbrief!
Ontvang elke donderdag het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier gratis in:
