Deze verschuivingen doen zich voor terwijl de markt zelf de afgelopen tien jaar is veranderd. Aan de ene kant zien we de opkomst van cryptocurrencies, stablecoins en digitale portemonnees zoals Apple Pay, Google Pay en WeChat Pay, en aan de andere kant de toenemende dominantie van grote internationale betaalnetwerken. De groei van deze entiteiten verandert het machtsevenwicht en dwingt zowel private als publieke actoren om zich aan te passen.
Instant payments, open banking
Ondertussen geven tal van innovaties het klanttraject een nieuwe vorm. Instant payments bijvoorbeeld, die veilige, realtime transacties mogelijk maken, worden steeds populairder en zullen waarschijnlijk de nieuwe standaard worden die consumenten verwachten. Open banking, dat het delen van bankgegevens tussen bevoegde spelers aanmoedigt, maakt de weg vrij voor innovatieve en gepersonaliseerde financiële diensten.
'Het is nu tijd om te handelen'
Geconfronteerd met deze verschuivingen versterken landen en regio's over de hele wereld hun betalingssoevereiniteit en passen ze hun regelgeving aan om innovatie te benutten, hun belangen te beschermen en die van hun bedrijven en burgers te beschermen.
Voor elk land is het belangrijk om op deze veranderingen te anticiperen en ze te ondersteunen - niet alleen om de autonomie te behouden, maar ook om nieuwe kansen te grijpen die de economische groei kunnen stimuleren en de opkomst van lokale of regionale kampioenen kunnen aanmoedigen.
Wereldwijd werken bijna alle centrale banken aan digitale versies van hun traditionele valuta. Deze Central Bank Digital Currencies (CBDC's) zijn strategisch belangrijk voor het verankeren van traditioneel geld in een tokenwereld, maar ze bieden ook een kans om digitale financiële inclusie te verbeteren.
Eind 2025 moeten we weten of de digitale euro officieel wordt gelanceerd
In Europa is een van de vlaggenschipprojecten in de zoektocht naar betalingssoevereiniteit de Digitale Euro, een project van de Europese Centrale Bank (ECB) dat zich momenteel in de experimentele fase bevindt. Er wordt verwacht dat banken en andere financiële instellingen belangrijke partners zullen zijn in dit proces en zullen helpen bij het vormgeven van een efficiënter en veiliger betalingslandschap dat voldoet aan de behoeften van burgers. Eind 2025 moeten we weten of de digitale euro officieel wordt gelanceerd.
LEES OOK deze expertblog van Piero Cipollone, directielid bij de Europese Centrale Bank: Digitale euro logische volgende stap in Europa.
European Payments Initiative (EPI)
Andere initiatieven zijn ook gericht op het creëren van een meer soevereine betalingsomgeving. Het European Payments Initiative (EPI), gelanceerd in 2020, is een grote inspanning onder leiding van Frankrijk, Duitsland en België. Deze samenwerking heeft geleid tot de oprichting van een nieuwe digitale portemonnee, WeRo, die onlangs in Frankrijk is gelanceerd. Deze nieuwe dienst vervangt Paylib en zal geleidelijk 15 miljoen gebruikers van de Franse markt integreren. WeRo is al beschikbaar in Duitsland en zal binnenkort worden uitgebreid naar België, Nederland en Luxemburg, waarmee een echte stap voorwaarts wordt gezet naar een pan-Europees betaalplatform.
Bizum, Bancomat, SIBS, Swish
In heel Europa laten soortgelijke initiatieven zoals Bizum in Spanje (27 miljoen gebruikers), Bancomat in Italië (37 miljoen gebruikers), SIBS in Portugal (5 miljoen gebruikers) en Swish in Zweden (8 miljoen gebruikers) een sterke lokale soevereiniteitsdynamiek zien die openstaat voor bredere Europese samenwerking. De eerder dit jaar aangekondigde overeenkomst tussen Bizum, Bancomat en SIBS om de interoperabiliteit van hun mobiele betaaloplossingen te garanderen, benadrukt de ambitie om zowel onafhankelijkheid als een naadloze gebruikerservaring te bereiken. In Frankrijk is deze ambitie opnieuw bevestigd door het National Committee for Payment Methods, dat een nieuw strategisch plan heeft opgesteld waarin de prioriteiten voor het Franse betalingsecosysteem voor de komende zes jaar zijn vastgelegd, met de nadruk op aantrekkelijkheid en soevereiniteit als belangrijkste doelstellingen. Het Carte Bancaire (CB) netwerk boekt ook vooruitgang in deze richting, zoals blijkt uit de update van het logo om de Franse nationale kleuren weer te geven.
Regionale elektronische toeleveringsketens bouwen als pijler van betalingssoevereiniteit
Volgens Capgemini bereikte het volume van digitale transacties 1.411 miljard in 2023 en zal dit naar verwachting oplopen tot 1.650 miljard in 2024 en zelfs 2.838 miljard in 2028. Aangezien het merendeel van deze wereldwijde betalingstransacties wordt gedaan met behulp van bankkaarten (57 procent van de wereldwijde transacties in 2023, volgens Capgemini), is het behoud van controle over de infrastructuur en autonomie van cruciaal belang.
Inspanningen om een onafhankelijk en veerkrachtig industrieel systeem te creëren op basis van regionale toeleveringsketens voor kaartontwikkeling en productie zijn cruciaal. Deze systemen moeten in staat zijn om zowel de huidige technologische als economische uitdagingen aan te gaan, waarbij alle actoren langs de waardeketen betrokken zijn.
In dit opzicht zijn de inspanningen van de Europese Unie om de elektronicasector te herindustrialiseren belangrijk. De EU streeft ernaar om tegen 2030 20% van de wereldmarkt voor halfgeleiderproductie te veroveren. Deze ambitie moet echter worden aangevuld met doelstellingen op het gebied van geavanceerde verpakking en substraten voor geïntegreerde schakelingen, waar de EU volgens de internationale vereniging IPC momenteel respectievelijk slechts 2 en 1,3 procent van de markt in handen heeft. Veel regio's in de wereld leven in 'technologiehotels', waar, zoals de journalist Tariq Krim het treffend verwoordde, 'ze niets bezitten, maar alles huren'. Een belangrijke uitdaging is om betalingssystemen te consolideren op basis van wat regio's echt bezitten, om de risico's van het aanbod te verminderen en veerkracht op te bouwen tegen wereldwijde crises.
Betalingen op een kritiek moment
Betalingen worden een strategische soevereiniteitskwestie voor elke regio ter wereld. Er komen steeds meer publieke en particuliere initiatieven om de invloed van de GAFAM en andere internationale giganten tegen te gaan. Deze onafhankelijkheid zal worden bereikt door het vermogen van deze actoren om nieuwe leiders te koesteren, innovatief aanbod te implementeren en sterke regionale wortels te bevorderen. Ze innoveren, onderzoeken, investeren en maken wetten omdat er veel op het spel staat en het nu tijd is om te handelen. De prijs: technologische en industriële onafhankelijkheid, een groter concurrentievermogen en steeds meer naadloze en veilige gebruikerservaringen.
Antoine Laronze is Phygital Payment Director bij Linxens.
Meer? BusinessWise Weekly!
In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte!
