Ook dit is China: steeds meer nepkantoren voor jongeren zonder baan

Op sociale media verschenen de afgelopen tijd filmpjes van nepkantoren in China. Volgens de makers van de video's worden ze bezocht door honderden Chinese jongeren. Op de nepwerkplekken vind je echte bureaus, beeldschermen en kantoorplanten. Ook kun je vergaderen in echte vergaderzalen.

China-expert John Lin herkent de trend. Op AD.nl zegt hij: „Voor Chinese begrippen is de trend nog klein: het gaat nu om tientallen nepkantoren. Maar als iets succesvol is in China, kan het over twee jaar compleet anders zijn.'' Volgens Lin is een werkplek te huur voor omgerekend 3,50 euro per dag. Wie er een directeur bij wil, voor nog meer geloofwaardigheid, betaalt 12 euro per dag.

Geen baan: druk van ouders

Chinese jongeren zouden vooral naar een 'doe alsof'-kantoor vertrekken om te voorkomen dat ze gezichtsverlies lijden. Jongvolwassenen voelen veel druk vanuit hun omgeving, en vooral vanuit hun familie, om goed te presteren en succesvol te zijn.

„Natuurlijk is het heel vervelend voor die jongeren dat ze geen baan kunnen vinden en de druk voelen van hun ouders. Maar hoewel wij dat ons misschien niet altijd kunnen voorstellen, komt die druk voort uit liefde, ouders willen het beste voor hun kinderen. Dat is cultuur'', zegt Lin.

Geen baan: druk van leeftijdsgenoten

Nederlandse jongeren die aan het begin van hun carrière staan, voelen ook druk van buitenaf, ziet Jihad Lahtal, carrièrecoach en schrijver van het boek Het ultieme carrière booster handboek. Al komt die druk meestal niet direct van familie. „Op sociale media zien jongeren continu leeftijdsgenoten die meer succes lijken te hebben dan zij.'' Degenen die geen werk en succes hebben, voelen flinke schaamte.

Lahtal ziet deze schaamte niet alleen bij werkzoekenden. „Ik zie het ook bij werkenden: veel Nederlandse jongeren schamen zich voor hun 'simpele' baan. Ze willen liever iets dat prestige geeft.'' De coach spreekt veel jongeren op mbo-scholen die zeggen liever snel geld te willen verdienen dan voor een baas aan de slag te gaan. „Ze zien anderen via bijvoorbeeld dropshipping of sociale media geld als water verdienen en willen ook die vrijheid en dat geld.''

Beter dan Netflixen op de bank

Chinezen lijken al blij te zijn met welke kantoorbaan dan ook. In 2023 lag het werkloosheidscijfer met ruim 21 procent zo hoog dat de overheid besloot geen cijfers meer te publiceren. Inmiddels is de rekenmethode aangepast, maar nog steeds is het beeld zorgwekkend. Uit recente cijfers van juni dit jaar blijkt dat 14 procent van de 16- tot 24-jarigen werkloos is. Naar alle waarschijnlijkheid ligt dat cijfer hoger. Ter vergelijking: in Nederland was vorig jaar 6,2 procent van de jongeren tot 27 jaar werkloos.

Hoewel er in Nederland in vergelijking met China relatief veel banen beschikbaar zijn, kunnen we wel wat leren van de werkloze Chinese jongeren, zegt Lahtal. „Het moeilijkste voor een werkzoekende is de eerste stap zetten. Als je naar een nepkantoor gaat, ben je in ieder geval in beweging gekomen. Dat is veel beter dan blijven netflixen op de bank.''

Kanttekening: voor jongeren in China is de noodzaak er vaak om het huis te ontvluchten. Lin: „Stel, je woont in een miljoenenstad in een klein appartementje samen met je ouders en nog een broertje of zusje. Dan wil je ook gewoon een keer niet thuiszitten en ontsnappen aan het gezeur van je ouders. Op zo'n kantoor ontmoet je lotgenoten en soms ook coaches die je helpen bij je zoektocht naar een baan.''

Voor elk probleem bestaat een business

Lin stelt voor om de nepwerkplekken vooral met een korreltje zout te nemen. „Het is ook gewoon geniaal ondernemerschap. Deze ondernemers zagen een gat in de markt: veel werkloze jongeren die dat liever niet zijn, en veel lege kantoorpanden.''

Voor veel problemen van Chinese jongeren vinden slimme ondernemers een oplossing. „Een hoop jongeren staan onder druk om een partner te vinden. Kom je uit een afgelegen gebied en verhuis je naar de grote stad voor studie of werk, dan wil je tijdens de feestdagen misschien geen gezeur bij je terugkeer naar het geboortedorp. Via een platform kun je dan tijdelijk een partner inhuren.''