Na decennialang eigenlijk alleen toepasbaar te zijn geweest in games beginnen we langzamerhand ook duidelijke zakelijke toepassingen voor de technologie te zien. Een overzicht van enkele sectoren waar virtual reality nu al breed kan worden ingezet, schrijft ITPro.
Hoewel AI op dit moment het magische toverwoord bij veel bedrijven lijkt te zijn, timmert een andere innovatie, virtual reality, eveneens hard aan de weg. De technologie is niet nieuw en bestaat minstens al sinds de jaren zeventig, maar pas in de laatste twee, drie jaar beginnen we ineens praktische praktijkvoorbeelden te zien die toepasbaar zijn in het bedrijfsleven en daar nu al hun meerwaarde bewijzen.
Dat gaat veel verder dan de eerste systemen die begin jaren negentig op de markt verschenen. De op 8-bit videogames geïnspireerde graphics deden indertijd weinig om VR echt interessant te maken, maar sinds technologiegiganten als Apple, Meta (Facebook) en Alphabet (Google) zich op de technologie hebben gestort, zijn er veel stappen gezet.
Stel je voor dat je met VR een film kunt kijken, waarbij het voelt alsof je echt in de film zit. De technologie is er al, dus het hoeft niet lang meer toekomstmuziek te zijn
Jaarlijkse groei VR-markt
De lancering van Apple's Vision Pro-headset, eerder dit jaar in de VS, bracht een hoop teweeg. 3.500 dollar aftikken voor een product waarvan de hardware weliswaar af is, maar waar qua software nog niet heel veel voorhanden is. Het maakte niet iedereen meteen laaiend enthousiast. Hoewel enthousiaste tech geeks in het begin elkaar de tent uitvochten om een Vision Pro te bemachtigen, ligt de verkoop in de Verenigde Staten inmiddels nagenoeg stil.
Binnenkort wordt het product in de rest van de wereld geïntroduceerd, maar ook hier zijn de verwachtingen voor wat betreft de verkoop niet hooggespannen. Toch is er wel degelijk potentie. Op breder niveau wordt verwacht dat de VR-markt tussen nu en 2028 een jaarlijkse groei van achttien procent laat zien. Alleen al dit jaar vertegenwoordigt het een totale waarde van 300 miljard dollar, aldus onderzoeksbureau Grand View Research.
PWC rapporteert dat de netto economische voordelen van VR en augmented reality (AR), elementen van een virtuele wereld via een bril zichtbaar maken in de echte wereld, rond 2030 op anderhalf triljard dollar zal liggen en dat ruim 23 miljoen banen door de technologie worden verbeterd. Gaming en entertainment zullen de grootste groeimotoren blijven, maar VR gaat volgens de onderzoekers ook een plaats verwerven in markten die misschien wel verrassend zijn.
VR als entertainment
Een samenwerking tussen computerwetenschappers bij Nvidia heeft misschien wel één van de coolste nieuwe VR-toepassingen van dit moment opgeleverd: Nvidia Holodeck. Geïnspireerd op het gelijknamige virtuele dek aan boord van de USS Enterprise in Star Trek: The Next Generation, kan Holodeck een virtuele 3D-ruimte genereren op basis van tekstprompts.
Een woordvoerder van het project legt uit: ,,Je kunt gemakkelijk elke omgeving beschrijven en Holodeck creeërt die ruimte inclusief gewenste spullen om je heen." Cruciaal is hierbij dat Holodeck reageert op natuurlijke taal en op abstracte ideeën. Je hoeft geen specifieke kleuren, vormen of afmetingen door te geven. Daarnaast kunnen de prompts bijzondere vereisten bevatten zoals 'in de ruimte is een kat aanwezig' of 'de ruimte is van iemand die fan is van Star Wars'. Relevante spullen zullen vervolgens in de simulatie verschijnen.
Op dit moment is Nvidia Holodeck alleen te gebruiken in een ruimte die is volgebouwd met computers, maar in de toekomst kan dit naar verwachting ook overgebracht worden naar virtual reality-brillen. De grootste uitdaging hierin is nu nog dat virtuele 3D-ruimtes worden gecreëerd door menselijke 3D-kunstenaars, wat erg arbeidsintensief en tijdrovend is. Opvallend genoeg kan die andere gehypte technologie, AI, hierin een hoop doen. Wanneer de creatie van deze ruimtes gedaan wordt door AI, kan het een ontelbaar aantal ruimtes creëren en zo Holodeck naar een hoger niveau tillen. Stel je voor dat je met VR een film kunt kijken, waarbij het lijkt en voelt alsof je echt in de film zit. De technologie is er al, dus het hoeft niet heel lang meer toekomstmuziek te zijn.
Met het volwassen worden van de technologie, is het de verwachting dat virtual reality impact zal hebben op de klinische praktijk en in het leven van patiënten
VR in de zorg
Stel je voor: chirurgen die in de nabije toekomst VR kunnen gebruiken om operaties uit te voeren bij patiënten aan de andere kant van de wereld. Zover is het nu nog niet, maar de technologie is daar wel hard naar op weg. Virtual reality heeft nu al een aanzienlijke impact op de geneeskunde, al zit dat hem momenteel vooral in training. Neem hartspecialisten. Het hart is één van de meest complexe organen die we hebben en om als chirurg alle ins en outs te kennen is heel wat uur praktijkervaring nodig. Maar omdat die training in het echt ook om mensenlevens gaat, is dat nog niet zo makkelijk. Net zoals piloten in een vliegtuigsimulator getraind kunnen worden, kan VR een simulatie van een operatie weergeven, zodat de chirurg in opleiding zijn operatie-skills keer op keer kan trainen, zonder dat het mensenlevens eist.
Een andere toepassing van VR in de zorg zit hem op het vlak van mentale gezondheid. Er worden op dit moment al therapieën ontwikkeld met VR die verlichting bieden bij pijn of stress. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat mensen die via virtual reality in een rustige setting worden geplaatst, zoals een bos waar de vogels vrolijk fluiten, veel rustiger worden dan wanneer je psychologie of hypnose inzet. Een studie van de National Library of Medicine in de VS concludeerde in 2021 dat: ,,Met het volwassen worden van de technologie, het de verwachting is dat virtual reality een duidelijke impact zal hebben op de klinische praktijk en in het leven van veel patiënten."
VR als verkooptool
De meesten van ons zullen niet snel een grote aankoop doen zonder er eerst ervaring mee opgedaan te hebben. Een auto, een huis, een zakelijke kantoorruimte. Meestal wil je in het geval van een auto dan toch eerst een proefrit gemaakt hebben en wanneer het een woning of kantoor betreft, wil je op de locatie zelf het pand gezien hebben. Maar wat als je door middel van virtual reality dit thuis vanuit je luie stoel zou kunnen doen? Via je VR-bril of via de computer. Dat je op kilometers afstand door een bedrijfspand of huis kunt lopen en zo alles kunt inspecteren voordat je de locatie in het echt ziet?
De eerste startups zijn momenteel al aan programma's aan het werken om precies deze ervaring mogelijk te maken, zodat een veel grotere groep mensen potentieel kan zoeken naar de woning of het bedrijfspand van hun dromen. Wat te denken van expats bijvoorbeeld, die zo niet voor elke nieuwe bezichtiging opnieuw het vliegtuig hoeven te pakken? VR kan voor zowel makelaars als verkoopkanalen zoals Funda en Jaap.nl een enorme revolutie teweegbrengen. Maar op breder niveau kan het ook ingezet worden voor stadsplanning en zelfs door bouwbedrijven. Beetje bij beetje vindt VR nieuwe toepassingen die een meerwaarde kunnen zijn voor allerhande industrieën. In de toekomst misschien ook wel voor die van jou.
'VR lijkt nu echt in razend tempo volwassen te worden'
Freek Teunen is VR-expert en schrijver van het boek VR Door Een Zakelijke Bril. Hoe kijkt hij naar de zakelijke doorbraak? ,,VR bestaat al een hele tijd, maar lijkt nu echt in razend tempo volwassen te worden. Daar zijn een aantal redenen voor. In de jaren negentig werd virtual reality door de komst van computers digitaal, maar om het echt levensecht te maken waren een aantal andere belangrijke randvoorwaarden nodig. Allereerst moet je goede grafische processoren of GPU's hebben, die alles op de juiste wijze zo snel mogelijk kunnen verwerken. Daarnaast moet je beeldschermresolutie het aankunnen en je moet de tracking, een verzamelterm voor het vastleggen van beweging, op de juiste manier kunnen faciliteren. Al die zaken zijn pas de laatste jaren echt op een goed niveau gekomen, waardoor je met VR ineens steeds meer dingen kunt."
Teunen: ,,De hardware is al ver, kijk maar naar de Vision Pro van Apple, maar bijvoorbeeld ook naar de Oculus Quest 3, die ik thuis heb liggen. Het mag alleen nog wel een stukje minder lomp of groot en daarmee wat gebruiksvriendelijker. Nu is er vooral nog content nodig en grappig genoeg zien we dat op dat vlak een andere nieuwe technologie, AI, enorm behulpzaam kan zijn. AI helpt bij het genereren van 3D-werelden voor VR via prompts, maar ook bij het inscannen van fysieke objecten (3D-scanning) en zelfs het genereren van objecten via prompts. Vooral op het vlak van training en het upskillen van je personeel zie ik enorme kansen voor VR. In de zorg zie je dat het daar al breed wordt ingezet. Maar ook op emotioneel vlak kan het een enorme uitlaatklep bieden. Ik heb zelf een aantal jaar geleden met VR een virtuele speeltuin ontworpen voor kinderen in het ziekenhuis. Kinderen die vanwege hun ziekte niet naar buiten kunnen of te zwak zijn om echt te spelen, maar in de virtuele wereld wel weer voor even opnieuw kind kunnen zijn. Het wordt nog altijd in een tiental ziekenhuizen hier in Nederland gebruikt."
Op de vraag of VR ooit echt mainstream wordt, volgt een stilte. Teunen: ,,Als je mij dit in 2018 dit had gevraagd, dan had ik volmondig 'ja' gezegd. Maar daar kom ik nu toch wel een beetje van terug. Niet iedereen gaat een VR-bril nodig hebben in huis, maar in bepaalde sectoren zie je het nu wel meer mainstream worden. Wat wel op termijn mainstream kan worden, is het gebruik van een VR-bril (of AR-bril) als handzame computer, wat de laptop, tablet en telefoon vervangt. Apple is hierin echt baanbrekend bezig. In hun Vision Pro-omgeving kun je virtuele schermen oproepen die je via augmented reality overal op kunt projecteren. Op die wijze kun je videobellen met anderen, maar ook bijvoorbeeld werk doen dat je normaal op de computer zou doen. Als dat zich verder ontwikkelt zie ik daar wel heel veel kansen, maar tot die tijd blijft VR nog wel niche. Ook de huidige prijs van een bril, tot wel 4.000 euro, helpt hierin niet mee. Maar daar komt wellicht in de toekomst verandering in."
Bron: ITPro/Kader: Alex Vos
In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte!
