Maar liefst 1,4 miljoen volwassenen in Nederland kampen met chronische slapeloosheid. Dat leidt concreet tot verminderde productiviteit, hogere verzuimcijfers en toenemende druk op sociale voorzieningen, wordt duidelijk uit het onderzoek.
Slaapproblemen drukken op prestaties en loon
Dat langdurig slecht slapen de werkprestaties aantast, is al langer bekend. Vermoeidheid, concentratieproblemen en psychische klachten zorgen ervoor dat werknemers minder goed functioneren of vaker uitvallen. Het aantal mensen met slaapproblemen groeit bovendien, onder meer door overmatig schermgebruik, meldde het RIVM al eerder.
SEO keek specifiek naar de economische impact hiervan op het inkomen van werkenden: volwassenen met slapeloosheid verdienen jaarlijks gemiddeld 800 euro bruto minder dan hun uitgeruste collega's. Omgerekend betekent dit 1,1 miljard euro aan gemiste arbeidsproductie op jaarbasis. Uitval leidt tot miljardenverlies. Voor mensen die vanwege aanhoudend slaapgebrek geheel uitvallen, loopt de schade nog verder op.
36.000 mensen met slapeloosheid hebben een uitkering
Volgens het onderzoek hebben 36.000 mensen met slapeloosheid momenteel een uitkering, wat de economie nog eens 1,6 miljard euro aan productiviteitsverlies kost. Samen levert dit een totale jaarlijkse schade op van 2,7 miljard euro, een bedrag dat de urgentie onderstreept om structurele slaapstoornissen serieuzer aan te pakken, ook in het bedrijfsleven. Behandeling is rendabel, maar wordt niet vergoed. Wat opvalt, is dat effectieve behandeling beschikbaar is maar vrijwel niet wordt ingezet.
Mensen krijgen vooral medicijnen, terwijl er een effectievere manier met psychologische hulp is
Wouter Vermeulen SEO
"Er is een effectieve behandeling voor slapeloosheid bij ggz-instellingen," stelt onderzoeker Wouter Vermeulen van SEO op NOS.nl. „Via het Zorginstituut kwamen we op prijzen van zo'n 600 euro per behandeling. Als een volwassene dan weer volledig aan het werk kan, levert dit gemiddeld 1900 euro aan arbeidsmarktbaten op." Toch wordt deze behandeling niet vergoed vanuit de basisverzekering. In plaats daarvan krijgen mensen vooral slaapmedicatie voorgeschreven. „Je kunt je afvragen of dit wel zo verstandig is. Mensen krijgen vooral medicijnen, terwijl er een effectievere manier met psychologische hulp is."
Werkgevers aan zet?
Voor werkgevers betekent dit dat investeren in slaaptraining, preventie of doorverwijzing naar de juiste zorg loont. Niet alleen uit maatschappelijk oogpunt, maar ook financieel. In het onderzoek is overigens geen rekening is gehouden met de circa 600.000 Nederlanders met slaapapneu, een aandoening met vergelijkbare arbeidsgevolgen. „Bij die apneupatiënten kom je voor de effecten op arbeidsdeelname op een vergelijkbare omvang als bij mensen die lijden aan de stoornis slapeloosheid," aldus Vermeulen. Het werkelijke economische effect is dus vermoedelijk nog groter.
Lees ook: Minder verloop, verzuim én genderongelijkheid: de voordelen van de 4-daagse werkweek
Smartphones, social media en constante meldingen zijn de vijanden van goede slaap
Martin Hersman Vitaliteitsstrateeg
Vitaliteitsstrateeg Martin Hersman (her)kent de problemen. „De invloed van moderne technologie mag niet onderschat worden. Smartphones, social media en constante meldingen zijn de vijanden van goede slaap", stelt hij in onder meer in dit artikel. „Maar om te beginnen moet de slaapomgeving geoptimaliseerd worden. Een slaapkamer moet een heiligdom zijn voor rust. Televisies, fel licht en andere afleidingen moeten de deur uit. Het creëren van een donkere, koele ruimte is essentieel. De temperatuur moet aangenaam zijn, zodat het lichaam kan ontspannen. Het lijkt eenvoudig, maar deze aanpassingen kunnen een wereld van verschil maken.
In de podcast Hoe word ik - hieronder te beluisteren - legt vitaliteitsstrateeg Martin Hersman uit wat je kunt doen voor een betere nachtrust. Hersman, zelf een slechte slaper tijdens zijn schaatscarrière, benadrukt onder meer het belang van een goede slaapomgeving, met een koele en donkere kamer - vrij van afleidingen zoals televisies en smartphones.
'De laatste uren van de dag zijn cruciaal'
Naast de fysieke ruimte is er ook een mentale ruimte nodig. De laatste uren van de dag zijn cruciaal. Hersman: „Het lichaam heeft tijd nodig om over te schakelen van de hectiek van de dag naar de rust van de nacht. Dat betekent dat de schermen uit moeten en dat er ruimte moet zijn voor ontspanning. Misschien helpt een wandeling buiten of het lezen van een boek dat niet te uitdagend is. Het doel is om de geest tot rust te brengen, de prikkels te verminderen en de stresshormonen een halt toe te roepen."
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
