Leiderschap

Is stress en burn-out te voorkomen in de IT-wereld? En zo ja: hoe?

 
Stress in de IT-sector. Afbeelding: Shutterstock
Afbeelding: Shutterstock
 
Geschreven door:
Leestijd 6 minuten

Hoe herken je de signalen van burn-out bij IT-collega's – en hoe is het te voorkomen?

Dat IT een stressvolle sector is, is niet nieuw. Al meer dan tien jaar wijzen academische studies op zowel de symptomen als de oorzaken van stress in de wereld van IT. De gevolgen kunnen zowel mentaal als fysiek zijn: gestreste medewerkers maken fouten, melden zich vaker ziek en zijn eerder geneigd hun baan op te zeggen, schrijft ITPro.

Stress in cybersecurity

Een wetenschappelijke studie, gepubliceerd in het Journal of Pharmacy & Bioallied Sciences, onderzocht werknemers in IT en businessprocess-outsourcing in Chennai (India, red.). Uit dit onderzoek bleek dat 56 procent van hen musculoskeletale klachten (klachten ter hoogte van het bewegingsapparaat. Ze omvatten onder meer lage rugpijn, nekpijn en artrose, red. ) had, terwijl 22 procent leed aan hypertensie (hoge bloeddruk, red.).

Eye-opener: deze studie is bijna tien jaar geleden gepubliceerd. Want: veel is er sindsdien niet veranderd, en vooral niet ten goede. Uit meerdere internationale onderzoeken blijken namelijk vergelijkbare cijfers met de tijd van toen. Neem stress in de cybersecuritysector. Volgens een onderzoek van leverancier SoSafe kampt 68 procent van de Europese cyberprofessionals met burn-out. Een ander onderzoek, uitgevoerd door CyberMindz en Gibbs Consulting, meldde dat maar liefst 80 procent van de respondenten vreest binnen drie jaar op te branden.

Door thuiswerken vervagen de grenzen tussen werk en privé nog verder, wat stress verergert en het risico op burn-out vergroot

Dan Potter Immersive Labs

Cybersecurity: 'Brandweerlieden van de IT-sector'

Cybersecurityteams worden vaak beschouwd als 'de brandweerlieden van de IT-sector', altijd stand-by om in te grijpen bij een crisis, maar stress is een probleem dat de hele IT-industrie raakt. ,,IT-professionals opereren constant op maximale capaciteit en onder druk, met stressfactoren vanuit alle richtingen en nauwelijks tijd om te herstellen," zegt Dan Potter, senior directeur operationele veerkracht bij Immersive Labs. ,,De verwachting dat technologie altijd vlekkeloos moet werken, legt de schuld onmiddellijk bij IT wanneer er problemen ontstaan. Door thuiswerken vervagen de grenzen tussen werk en privé nog verder, wat stress verergert en het risico op burn-out vergroot."

LEES OOK: Dit is de top van 10 best betaalde banen met de minste stress in 2025

IT: constante druk en angst voor falen

De constante druk, angst voor falen, de noodzaak om uptime-doelen te halen, een steile leercurve en vaak werken op onregelmatige uren – IT draait door terwijl de business en klanten slapen – eisen hun tol. Los daarvan, IT- en cybersecurityspecialisten vaak niet zijn opgeleid om leiding te geven of een crisis te managen. Potter daarover: ,,Veel IT-leiders worden gepromoveerd vanwege hun technische expertise, niet vanwege hun leiderschapsvaardigheden. Dit laat hen onvoorbereid op managementverantwoordelijkheden, wat de stress verhoogt," aldus Potter.

Dit maakt het voor managers moeilijk om stress bij werknemers te herkennen en aan te pakken voordat ze opbranden. En een uitgebrande manager is ook niet effectief. Bovendien is er een ongezonde neiging om symptomen te negeren en gewoon door te gaan. ,,Te veel mensen verbergen of negeren te snel de signalen van stress uit angst om zwak en ineffectief over te komen," waarschuwt Potter. De situatie is er het afgelopen jaar niet makkelijker op geworden door berichten over de onrust in de wereld, een moeilijker economisch klimaat, inflatie. Zoals een CTO aan ITPro vertelt: ,,Teams die zich zorgen maken over hun baan, zullen waarschijnlijk niet op hun best presteren."

Het kan moeilijk zijn om de stress-signalen te herkennen totdat iemand volledig opgebrand is

Katie Maycock Consultant

Stress: signalen herkennen bij jezelf en bij collega's

Katie Maycock is gespecialiseerd in werkstress en adviseert mensen in uiteenlopende stressvolle beroepen, waaronder cybersecurity. Mensen onder stress, die dicht bij een breekpunt staan, vertonen gedragsveranderingen, weet ze. Het is mogelijk om de signalen te herkennen – zowel bij jezelf als bij collega's – en ermee om te gaan. Maar, waarschuwt ze, stress begint geleidelijk en bouwt zich langzaam op tot een burn-out als het niet wordt aangepakt.

,,Stress is de voorloper van burn-out en werkt sluipend. Het kan moeilijk zijn om de signalen te herkennen totdat iemand volledig opgebrand is. Wanneer dat gebeurt, lijkt het misschien plotseling, maar als je terugkijkt, zie je een geleidelijke achteruitgang. Mensen voelen zich in eerste instantie moe, maar naarmate stress toeneemt, zie je frustratie, terugtrekking, woede en simpele fouten," waarschuwt Maycock. ,,Je kunt merken dat mensen zich vaker ziek melden, minder presteren en in een later stadium worstelen met hun mentale gezondheid.

,,Wanneer iemand eenmaal in een burn-out zit, zie je apathie, onvermogen om werk te begrijpen - zelfs eenvoudige taken - vergeetachtigheid, persoonlijkheidsveranderingen, ontkenning, mogelijk ernstige gezondheidsproblemen en over het algemeen het onvermogen om niet alleen hun werk te doen, maar ook als mens buiten het werk te functioneren."

Als managers geen tijd hebben om hun team effectief te ondersteunen, voelen medewerkers zich alleen

Katie Maycock Consultant
Stress in de IT-sector. Shutterstock
Shutterstock

Stress: dit zijn de 5 aandachtspunten

Om stress aan te pakken en burn-out te voorkomen, benoemd Katie Maycock vijf aandachtspunten:

1. Energie

,,Iedereen heeft energie nodig om zijn werk effectief te doen. Maar constante deadlines, systemen die altijd moeten werken, rampen proberen te voorkomen, en de gevolgen beheren als het misgaat, putten energie uit," zegt ze. ,,Veel mensen in de IT werken doorgaans meer uren dan nodig, wat hen verhindert hun energie effectief te herstellen en bijdraagt aan stress."

2. Tijd

,,Mensen hebben voldoende tijd nodig om hun werk goed te doen. Als er altijd deadlines en branden zijn om te blussen, hebben IT'ers niet genoeg tijd om hun werk effectief te doen. Dit leidt tot fouten."

3. Vaardigheden

,,Mensen moeten de juiste vaardigheden hebben voor hun werk. Maar met de snelle ontwikkelingen in de sector is het een extra druk om continu nieuwe vaardigheden te leren. Niet genoeg tijd hebben om bij te blijven, gecombineerd met de angst achter te blijven, heeft een grote impact op stress."

4. Ondersteuning

,,Ondanks dat ondersteuning van bovenaf moet komen, zie ik vaak dat managers zelf worstelen met hun werkdruk en het combineren van hun taken als mensenmanager met de eisen van het bedrijf. Als managers geen tijd hebben om hun team effectief te ondersteunen, voelen medewerkers zich alleen, ondergewaardeerd en niet gesteund, wat leidt tot stress."

5. Waardering en erkenning

,,Dit is ongelooflijk belangrijk. In de IT, waar de druk hoog is, kan het soms aanvoelen als een ondankbare rol. Mensen raken ongeïnteresseerd, gedesillusioneerd en ondergewaardeerd. Als dit aanhoudt, haken mensen af," waarschuwt ze.

'Stress: ook organisaties moeten verantwoordelijkheid nemen'

Maycock raadt aan om regelmatig juist bij jezelf na te gaan hoe je je voelt en hoe je met de druk omgaat. Zie je waarschuwingssignalen? Vraag dan om hulp. ,,Het is ook belangrijk dat organisaties verantwoordelijkheid nemen voor hun onrealistische verwachtingen en voortdurend kijken naar de werkdruk van hun medewerkers," voegt ze eraan toe. ,,Er moet verantwoordelijkheid liggen aan beide kanten."

Lees ook: Olympisch kampioen Maarten van der Weijden legt in Hoe word ik uit hoe je minder piekert

Meer BusinessWise? De Weekly!

In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte.