Temperatuurzones en slim licht: hoe biohacking op kantoor productiviteit kan verhogen

De term 'biohacking' wordt vaak in verband gebracht met tech-executives en miljonairs die tot het uiterste gaan in hun streven naar eeuwige jeugd en onsterfelijkheid.

Maar biohacking is meer dan alleen rijke mensen die met hun gezondheid experimenteren en de grenzen van de menselijke biologie opzoeken. Het gaat ook over hoe de werkomgeving kan worden aangepast en geoptimaliseerd om aan biologische behoeften te voldoen, schrijft ITPro.

Dit wordt steeds belangrijker nu bedrijven hun medewerkers verplichten weer naar kantoor te komen en jongere werknemers carrière willen maken door aanwezig te zijn op kantoor.

Lees ook: Hoe word ik een gezonde werkgever?

Waarom biohacking op kantoor nodig is

De meeste bedrijven denken waarschijnlijk aan biohacking op de werkvloer als individuele stappen die medewerkers kunnen nemen voor meer productiviteit, zoals wearables om hun hartslag te monitoren of vitamines slikken om de focus te vergroten.

Maar er is 'ongeremde potentie in het hacken van de omgeving op organisatieniveau', aldus Scott Hutcheson, biosociaal wetenschapper, hoofddocent aan Purdue University en auteur van Biohacking Leadership: Leveraging the Biology of Behavior to Maximize Impact.

Voorbeelden slechte kantooromgeving

Er is veel onderzoek dat het verband aantoont tussen het welzijn en de mentale gezondheid van werknemers en het ontwerp van de gebouwen waarin ze werken. Een studie uit 2023 van architectenbureau MoreySmith onder 2.000 Britse werknemers wees uit dat 69 procent van de respondenten gelooft dat de kantooromgeving directe invloed heeft op hun mentale gezondheid. Een kwart zou bereid zijn hun baan op te zeggen als de werkplek slecht is ontworpen.

„De fysieke kantooromgeving ondersteunt óf belast je zenuwstelsel", zegt Hutcheson, die voorbeelden geeft van hoe de werkomgeving impact heeft op medewerkers. Slechte luchtkwaliteit kan ontstekingen en vermoeidheid verhogen, hard licht kan het dag-nachtritme verstoren, een lawaaierige omgeving kan stressreacties oproepen en een suboptimale temperatuur heeft invloed op cognitieve functies.

Lees ook: Maartje Blijleven over leidinggeven: 'Gelukkige werknemers zijn de ambassadeurs van je bedrijf'

Het belang van de juiste kantooromgeving

Hoe belangrijk het is dat bedrijven de omgevingscondities goed instellen, blijkt uit onderzoek van Gensler. Volgens de 2025 Global Workplace Survey van dat architectenbureau werkt momenteel 14 procent van de 16.800 ondervraagde medewerkers uit 15 landen in een traditioneel kantoor, maar slechts 11 procent verlangt ernaar.

Ter vergelijking: 13 procent verkiest een rustgevende werkplek, mogelijk in contact met de natuur, maar slechts 7 procent doet dat daadwerkelijk. Nog eens 13 procent zou het liefst in een experimentele en fantasierijke werkplek willen werken, vergeleken met 8 procent die zich al in zo'n omgeving bevindt.

Soms hebben bedrijven geen controle over de omgevingscondities, zeker niet in gedeelde kantoren. Maar voor organisaties die dat wél kunnen, ligt de oplossing mogelijk in een combinatie van slimme gebouwbeheersoftware en sensoren.

„Dit kan een gamechanger zijn voor facility managers om meer uit hun werkplekken te halen. Door zowel het gebruik van de ruimtes te volgen als de omgevingsgegevens, kunnen bedrijven zorgen voor betere beleving en functionaliteit van het kantoor," zegt Nathan Thomas, directeur innovatie bij Ricoh Europe.

Creëren van temperatuurzones

Zo neigt het circadiane ritme (dit ritme reguleert verschillende lichaamsfuncties, zoals slaap-waakcycli, hormoonproductie en lichaamstemperatuur, red.) halverwege de middag te dalen. Wanneer bedrijven merken dat de productiviteit afneemt tussen 14:00 en 15:00 uur, kunnen ze het licht aanpassen om het lichaam te helpen melatonine te onderdrukken en het cortisolniveau (het hormoon dat slaap reguleert, red.) te verhogen.

Een andere strategie die volgens Thomas mogelijk is, is het creëren van temperatuurzones, zodat medewerkers een plek kunnen kiezen die niet te koud is om zich te concentreren, maar ook niet zo warm dat ze slaperig worden. „Het draait allemaal om wendbare ruimtes die flexen met de behoeften van mensen en ze comfortabeler, gefocust en productiever laten voelen."

Datagedreven werkplekontwerp

Het in Oekraïne gevestigde softwarebedrijf Geniusee heeft succes geboekt met een slimme aanpak van het werkplekbeheer. Er zijn intelligente sensoren geïnstalleerd die in real-time CO2-niveau, temperatuur en luchtvochtigheid monitoren. De data worden in een controlesysteem ingevoerd dat de ventilatie aanstuurt. Zo kunnen CO2-waarden in een vergaderruimte snel oplopen, vooral als er geen ramen zijn. In dat geval kan extra frisse lucht in de ruimte worden gepompt voor cognitieve verbeteringen.

„We behouden een stabiel microklimaat en voorkomen het afnemen van de aandacht die vaak voorkomt in slecht geventileerde ruimtes," zegt Geniusee-CEO Taras Tymoshchuk tegen ITPro. Er zijn ook slimme lichtsystemen geïntegreerd. Die veranderen gedurende de dag: koel licht in de ochtend om alertheid te bevorderen, warmer licht later op de dag om te ontspannen naarmate de werkdag afloopt. „Dit vermindert oogvermoeidheid tijdens de werkdag, synchroniseert met het circadiane ritme, verlaagt stress en bevordert een betere nachtrust," voegt Tymoshchuk toe.

Lees ook: 'Wie Gen Z als werknemers wil bereiken, moet nieuwe technologieën omarmen'

Duidelijke zakelijke voordelen biohacking

Naast de fysieke en mentale gezondheidsvoordelen biedt biohacking op het kantoor ook duidelijke zakelijke voordelen. Als medewerkers in een omgeving werken die geoptimaliseerd is voor de hersenfunctie, presteren zij beter, voelen zich meer verbonden met de bedrijfsdoelen en dragen bij aan het halen van targets.

Uiteindelijk is biohacking op kantoor logisch omdat „ons lichaam geëvolueerd is in natuurlijke ecosystemen, niet in TL-verlichte kantoorcellen", aldus Hutcheson. „Wanneer bedrijven luchtkwaliteit, verlichting, geluid en temperatuurregels verbeteren op basis van real-time data, bevorderen zij juist betere besluitvorming."

Bron: Rich McEachran (ITPro)

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in: