Vorige week werd bekend dat de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, Karim Khan, geen toegang meer heeft tot zijn Microsoft-e-mailaccount. Ook zijn de bankrekeningen bevroren. Verscheidene NGO's hebben hun samenwerking met het Strafhof beëindigd. Leiders van een van deze organisaties reageren zelfs niet meer op e-mails van rechtbankfunctionarissen, meldde AP.
Sancties van Donald Trump
Het zijn hindernissen waar het personeel van het hof mee te maken heeft sinds de Amerikaanse president Donald Trump in februari sancties oplegde aan Khan, blijkt uit interviews met huidige en voormalige ICC-functionarissen, internationale advocaten en mensenrechtenactivisten.
Trump legde sancties op aan het hof nadat een panel van ICC-rechters in november arrestatiebevelen uitvaardigde tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn voormalige minister van Defensie, Yoav Gallant. En dat vanwege 'het beperken van humanitaire hulp en het opzettelijk aanvallen van burgers tijdens Israëls campagne tegen Hamas in Gaza'.
Overstappen gaat niet zomaar: een gemiddelde ICT-migratie duurt zes maanden tot wel drie jaar
Ludo Baauw Intermax Group
Innige verwevenheid overheid en Microsoft
De acties van de VS onderstrepen de risico's van de innige verwevenheid tussen overheid en de systemen van Microsoft. 'De Amerikaanse techgigant lijkt een speelbal van Donald Trumps sanctiebeleid', schrijft de Volkskrant. 'Er is een dramatische geopolitieke verandering gaande, en dat vraagt om grondige consequenties.'
Eerder verzocht de Tweede Kamer de regering daarom al te stoppen met het overzetten van overheidsdata naar de Amerikaanse cloud. Maar hoe groot de politieke zorgen ook zijn, afscheid nemen van partijen als Microsoft, innig verweven met de overheid, is niet eenvoudig. Het roept de vraag op in hoeverre Nederland zonder Microsoft wil én kan. „De overgrote meerderheid van de Rijksoverheid krabt zich inmiddels achter de oren. Maar overstappen gaat niet zomaar: een gemiddelde ICT-migratie duurt zes maanden tot wel drie jaar'', zegt Ludo Baauw, directeur van de Nederlandse cloudaanbieder Intermax Group, tegen de Volkskrant.
Poging om macht Amerikaanse bedrijven in te perken
Kees Verhoeven, voormalig D66-Kamerlid en eigenaar van Bureau Digitale Zaken, deelt de zorgen van Baauw. „Ik heb dit als Kamerlid zo vaak naar voren gebracht, maar toen was het nog veel meer een economisch vraagstuk. Het was een mededingingsvraagstuk, een marktkwestie en daar heb ik in de Kamer herhaaldelijk aandacht voor gevraagd. Ik heb ook geprobeerd om de macht van die Amerikaanse bedrijven wat in te perken, door juist te zorgen dat onze economische afhankelijkheid en hun datamacht minder worden. Nu is het een veiligheidsvraagstuk geworden, en dat maakt dat iedereen er nu ineens weer veel meer naar kijkt.''
We zijn hier heel langzaam in deze fuik gekropen en we kunnen er ook alleen heel langzaam weer uitkruipen
Kees Verhoeven Bureau Digitale Zaken
Verhoeven is meer dan duidelijk over het risico. „Het is heel simpel: als je als land, bedrijf, organisatie of continent volledig afhankelijk bent van de systemen die we voor al onze handelingen nodig hebben, zoals clouddiensten, softwarepakketten en platforms, dan is dat een risico. Dat betekent ten eerste namelijk dat je heel veel informatie over die systemen laat gaan. Het is eigenlijk de kern van het idee van digitalisering en internet: datastromen en informatie-uitwisseling. Ten tweede betekent het dat die systemen dus ook uit kunnen vallen of uitgezet kunnen worden. Die angst, kijk ook naar wat er in Spanje en Portugal en op Heathrow is gebeurd, zorgt ervoor dat iedereen weer actie wil.''
'We moeten van Microsoft af'
„De Kamer dient moties in. Op radio, tv en op online fora worden nu weer allemaal discussies gevoerd en iedereen zegt: we moeten van Microsoft af. Ik vind dat een beetje een te gemakkelijke benadering'', benadrukt de tech-expert. „We zijn hier heel langzaam in deze fuik gekropen en we kunnen er ook alleen heel langzaam weer uitkruipen. Amerika is de supermarkt geworden als het gaat om internetdiensten. Alles is makkelijk gekoppeld in soepele pakketten voor een hele scherpe prijs; daar hebben alle bedrijven en organisaties afgelopen jaren voor gekozen. Dus als je nu andere keuzes gaat maken, dan kom je langzaam maar zeker van die afhankelijkheid af. Maar dan moet je dus wel accepteren dat je meer betaalt, dat het ingewikkelder is, dat het tijd kost en dat er een Europese vraag gecreëerd moet worden. Dat gebeurt allemaal niet.''
De Europese Unie kan een vraag creëren voor een Europees alternatief. Dat vergt geduld, dat vergt collectiviteit
Kees Verhoeven Bureau Digitale Zaken
Tijd voor een Europees alternatief
Verhoeven maakt de vergelijking met een rookverslaving. ,,Het is net alsof we zeggen dat we allemaal willen stoppen met roken. Maar elke keer als we in de kroeg staan en de verleiding is groot, dan steken we even gezellig een sigaret op en denken we: 'Ah, dit kan nog wel'. Zo ben je uiteindelijk steeds verder van huis. Dat moeten we gaan omdraaien. De Europese Unie kan een vraag creëren voor een Europees alternatief. Dat vergt geduld, dat vergt collectiviteit. Het zijn precies de elementen die op dit moment heel erg ontbreken in de beleidsaanpak van Nederland.''
Lees ook
* BusinessWise Explained: hoe Europa kan aanhaken in de AI-strijd tussen Amerika en China
* Stroomuitval: 6 risico's die ook bedrijven zouden moeten kennen
* 72 uur zonder stroom: voor deze financieel directeur werd deadlinedag doemdag
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
