Rapport-Wennink: 'Moeilijke keuzes nodig om welvaart te behouden'

Nederland dreigt als land onaantrekkelijk te worden voor bedrijven om in te investeren door vastlopend beleid, waarschuwt Wennink. Zijn rapport gaat in op de vraag hoe Nederland in de toekomst voldoende geld blijft verdienen. Om zaken als zorg, defensie en energietransitie te blijven bekostigen zou de economie jaarlijks 1,5 tot 2 procent moeten groeien - veel meer dan nu wordt verwacht.

Forse investeringen noodzakelijk

Daarvoor zijn volgens het rapport forse investeringen noodzakelijk, met ramingen tussen de 151 miljard en 187 miljard euro extra tot 2035. Dat geld moet naar de meeste productieve en strategisch belangrijkste sectoren zoals kunstmatige intelligentie, veiligheid, biotechnologie en klimaat. Dat is ook nodig om minder afhankelijk te worden van de Verenigde Staten en China.

Maar: de randvoorwaarden zijn niet op orde om die investeringen mogelijk te maken. Zo moeten vergunningen sneller geregeld worden, het overvolle stroomnet uitgebreid en de energiekosten omlaag.

Harde keuzes: ingrijpen in de landbouw

De harde keuzes vallen volgens Wennink onder andere in de landbouw. Om Nederland van het stikstofslot te halen moet via opkoopregelingen worden ingegrepen in de rundveehouderij, die verantwoordelijk is voor veel stikstof in natuurgebieden.

Ook in energie-intensieve industrieën moeten harde keuzes worden gemaakt. Het liefst ziet Wennink de staalproductie, raffinaderijen en chemie niet uit ons land verdwijnen. Die leveren de materialen voor hoogwaardige producten en zijn van strategisch belang. Maar voor bijvoorbeeld de papierindustrie geldt dat veel minder.

Op de arbeidsmarkt is volgens het rapport eveneens ingrijpen nodig. Het socialezekerheidsysteem zou nog zijn ingericht op de vorige eeuw.

Slagvaardiger bestuur: regeringscommissaris

Om de benodigde investeringen in innovatie mogelijk te maken, is volgens Wennink een slagvaardiger bestuur nodig. De in het rapport voorgestelde 'Regeringscommissaris voor Toekomstige Welvaart' moet daarvoor zorgen door barrières tussen verschillende ministeries te doorbreken. Ook moet deze functionaris de samenwerking tussen overheidsinstanties en de private sector versterken, staat in het voorstel. Politieke keuzes blijven de verantwoordelijkheid van het kabinet en het parlement.

De technologische industrie 'verwelkomt de zeer gedegen en alomvattende aanbevelingen' over de toekomstige welvaart van Nederland. „Nu is het zaak voor de formerende partijen om dit rapport volledig te omarmen en straks met een nieuwe kabinetsploeg aan de slag te gaan, zodat we die investeringen publiek-privaat voor elkaar krijgen", zegt voorzitter Theo Henrar van branchevereniging FME.

De Unie: 'De mens wordt gezien als productiemiddel'

In het rapport Peter Wennink over hoe de toekomstige welvaart veilig te stellen, is volgens vakbond de Unie 'te weinig oog voor de mens die het verdienvermogen van Nederland mede mogelijk moet maken'. „De mens wordt gezien als productiemiddel en als kostenpost", stelt vakbondsvoorzitter Reinier Castelein. „Het rapport benoemt terecht de vele knelpunten die het vestigingsklimaat van Nederland als economie belemmeren". Desondanks mist De Unie 'een sterke agenda voor goed werk, waarin werknemers autonoom zijn in het invullen van hun leven'.

Om startups en mkb-ondernemers te laten groeien, is het volgens Wennink bijvoorbeeld nodig dat vaste contracten minder vast worden en flexcontracten juist meer zekerheid bieden. „Doen alsof vaste banen nog steeds te vast zijn en reorganisaties nog steeds te duur, doet geen recht aan de enorme offers die afgelopen jaren gebracht zijn", aldus Castelein.

Lees ook: 'Alle partijleiders moet spoed in actie tegen dreigende stilstand economie'

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox, ook over de arbeidsmarkt. Schrijf je hier nu gratis in: