Ken je dat verhaal van die o-zo-belangrijke CO2-heffing voor de industrie? Op papier blijft die bestaan, maar de industrie hoeft deze niet meer te betalen. Dít is de truc die in de uitgelekte Miljoenennota zou staan.
CO2: lobby versus innovatie, wie wint er écht?
Voor mij is het al heel lang duidelijk dat de in 2015 in Parijs gestelde klimaatdoelen bij lange na niet gehaald zullen worden. Toch spreken politici nog steeds over een streven om de opwarming onder de 1,5 graad te houden. Tamelijk lachwekkend, omdat ze tegelijkertijd gewoon doorgaan op de oude weg en geen moeite doen om te verbeteren.
Ik denk dat mensen pas echt veranderen als de pijnlijke gevolgen van het niet veranderen duidelijk worden
Leen Zevenbergen
Als we niet uitgaan van beloften, maar van de werkelijke acties dan zien we dat we afstevenen op een opwarming van rond de 3 graden. En volgens sommige experts zelfs meer. Is dat erg, zou je je kunnen afvragen. Trump en veel van zijn volgers vinden het wel lekker, die warme en droge zomers. Ik denk dat mensen pas echt veranderen als de pijnlijke gevolgen van het niet veranderen duidelijk worden. En vaak krijg ik die vraag dan ook: wanneer zullen we iets gaan merken, Leen?
Lees ook - 'Robotisering leidt tot gigantische reducties in CO2-uitstoot'
De prijs van vervuiling: burgers en boeren voelen het al
Het eerlijke antwoord is dat we er natuurlijk al middenin zitten. Als walnotenboer in het zuidwesten van Frankrijk zie ik al jaren de pijnlijke gevolgen van onbestemd en extreem weer. Te late vorst bijvoorbeeld, en veel te veel of veel te weinig regen waardoor insecten ofwel helemaal afwezig zijn of in overvloed. Gevolg: mislukte oogsten. Er is voor mijn collega-boeren geen peil meer te trekken op het klimaat dat vroeger in tamelijk vaste patronen bewoog. Maar dat is voorbij.
Politiek kiest voor korte termijn boven duurzaamheid
Hoe zit dat hier? Stel dat de prijs van drinkwater vertienvoudigt. Stel dat drinkwater zo schaars wordt en moeilijk te zuiveren dat we niet altijd meer drinkwater hebben, zoals nu al in heel veel landen. Stel dat er dus een vergelijkbare nare ontwikkeling komt als momenteel met energie: wat dan?
Zwakke leiders nemen zwakke beslissingen of helemaal geen beslissingen. Kijk naar Den Haag
Leen Zevenbergen
Dan breekt de pleuris uit, om het maar even heel plat te stellen. Overigens is dat een tamelijk gebruikelijk patroon, overgaan tot acties als de ellende heeft plaatsgevonden. Denk aan de watersnoodramp van 1953. Tientallen jaren daarvoor was duidelijk dat er fors geïnvesteerd zou moeten worden in bescherming tegen de zee. Maar omdat de pijn niet gevoeld werd en men redeneerde dat het allemaal zo erg niet was werd er geen geld vrijgemaakt. Pas nadat er 1836 mensen omgekomen waren kwam er 5 tot 6 miljard gulden beschikbaar (omgerekend nu 15 tot 20 miljard euro) om het probleem aan te pakken.
Lees ook - De rol van CEO's: moeten leiders persoonlijk verantwoordelijk gehouden worden?
'Klimaatdoelen halen we al niet'
Zwakke leiders nemen zwakke beslissingen of helemaal geen beslissingen. Kijk naar Den Haag en hoe er een truc wordt toegepast om de industrie de CO2-heffing niet te laten betalen. Ach, we halen de klimaatdoelen al niet, stevenen af op een klimaatramp, maar omdat we er niks van voelen op dit moment doen we er ook niks aan. Lekker doorgaan met vervuilen.
Ik vind het getuigen van een enorm ruggengraatloos beleid, alhoewel, beleid... Ik zou dat woord eigenlijk helemaal niet moeten willen gebruiken. Het lijkt namelijk helemaal nergens op. Zoals 'onze illustere leider' Mark Rutte ooit aangaf 'dat visie onzin was en dat je daar maar voor naar de oogarts moest'. Erg grappig, maar oliedom.
Is het dan werkelijk zo vreselijk als de supervervuilers vertrekken?
Leen Zevenbergen
Waarom Den Haag dit doet? Voornamelijk om de Nederlandse industrie te beschermen tegen oneerlijke concurrentie. En om ervoor te zorgen dat de industrie ons land niet gaat verlaten. Is het dan werkelijk zo vreselijk als de supervervuilers vertrekken? Offeren we de gezondheid van huidige en toekomstige generaties daar liever maar aan op? Grootvervuiler Tata Steel mag gewoon blijven, PFAS blijft gewoon gestort worden in Nederland en België.
Leren van Noorwegen en Zweden: zo kan het wél
Het opschorten van de CO2 heffing is korte termijn beleid, terwijl je zou mogen hopen dat beleidsmakers met visie het land een mooie toekomst bezorgen. Op de lange termijn. En ik geef grif toe dat het soms erg pijnlijke korte termijn- beslissingen zijn die moeten zorgen voor een fraaie lange termijn. En nee, dat zullen de kiezers niet leuk gaan vinden en de bedrijven ook niet. Maar als het gepaard zou gaan met een solide visie op de toekomst en een betere en gezondere wereld voor komende generaties is het wel degelijk uit te leggen. Dat zie je bijvoorbeeld in Noorwegen en Zweden, waar hoge CO2-tarieven zijn met tegelijkertijd een sterk klimaatbeleid en andere compensatieregelingen.
Lees ook - Werkgevers laten kansen liggen voor CO2-reductie: slechts 17 procent legt het vast in de cao
Dom beleid
Wat er nu gebeurt in Nederland is meewaaien met de korte termijn-eisen van de grote vervuilers en absoluut niet in het lange termijn-belang van burgers en andere industrie. Het is ook niet belonend en stimulerend voor bedrijven die wél zwaar investeren in minder uitstoot, schonere energie en innovatie. Wat we bereiken met dit domme beleid is een achteruitgang, ondersteunen van de vervuilers. Daardoor wordt schoon weer duur en vies weer goedkoop. Helemaal het tegenovergestelde van wat we zouden moeten willen bereiken.
Ik zou zeggen: een overwinning voor de gevestigde orde en de lobbyisten die hen ondersteunen. En dus een verlies voor innovatie, schone industrie - en onze kinderen.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
