Volgens demissionair minister Vincent Karremans (Economische Zaken) moet Nederland een eigen variant oprichten van het Amerikaanse DARPA. Als naam denkt hij aan NADI: het Nationaal Agentschap voor Disruptieve Innovatie.
DARPA staat voor de Defense Advanced Research Projects Agency. Het is opgericht in 1958 en valt in de Verenigde Staten onder het ministerie van Defensie, maar de baanbrekende technologieën die het heeft helpen ontwikkelen reiken veel verder dan het leger. Denk aan:
-
Internet. DARPA heeft het prototype van internet ontwikkeld: ARPANET, een computernetwerksysteem dat later evolueerde tot het moderne internet.
-
GPS (Global Positioning System). De GPS in je horloge, je auto en je telefoon, komt voort uit een door DARPA gefinancierd project voor militaire navigatie.
-
Drones. DARPA speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van onbemande luchtvaartuigen, waaronder drones.
-
Zelfrijdende auto's: DARPA organiseerde de 'DARPA Grand Challenge', een competitie die de ontwikkeling van autonome voertuigen stimuleerde.
-
Kunstmatige intelligentie: Het agentschap heeft bijgedragen aan vroege AI-onderzoeken, waaronder machine learning en spraakherkenning.
-
Moderne materialen & biotechnologie: DARPA werkt aan futuristische technologieën zoals exoskeletten, geavanceerde robots en nieuwe medische behandelingen.
Jelle Prins en Michiel Bakker, die in mei al een Nationaal actieplan voor de AI-transitie lanceerden, reageerden deze week in NRC met het opiniestuk Nederland moet inzetten op innovaties die voor velen als sprookjes klinken op het plan. Prins is mede-oprichter van AI-bedrijf Cradle, Michiel Bakker is assistant professor in AI aan het MIT. Ze schreven onder meer:
'Het Amerikaanse DARPA inspireerde al vergelijkbare organisaties in onder meer Duitsland (Sprind) en Engeland (ARIA). Zij keken goed naar wat Darpa zo'n succes heeft gemaakt. Dat geheim zit niet in het geld. Het budget van deze organisaties, zoals ARIA met 200 miljoen euro per jaar en DARPA met 4 miljard euro per jaar, is bescheiden vergeleken met wat Big Tech per jaar uitgeeft aan onderzoek en ontwikkeling (Amazon 75 miljard euro, Google 42 miljard, Facebook 38 miljard).
Het geheim zit in de organisatie: kleine teams met briljante programmamanagers die als 'mini-ceo' voor vijf jaar de vrijheid krijgen om schijnbaar onmogelijke ideeën te realiseren. Geen commissies, eindeloos overleg of bureaucratie, maar een extreem ambitieuze missie, een zak geld en complete vrijheid. Ze zoeken allemaal naar potentieel grootse ideeën. Projecten die fantastisch zijn als ze lukken, ook al lijken ze nu nog onmogelijk.'
Silicon Valley-CEO Wibe Wagemans over de plannen 'Niet ambitieus genoeg'
Wij spraken Wibe Wagemans, CEO en investeerder in Silicon Valley, over het NADI-plan van minister Karremans en het nationaal actieplan van Prins en Bakker.
„Jelle Prins heeft mij gebeld toen was hij bezig met zijn Deltaplan voor AI. Het is een aardige vent en er stonden goede punten in zijn plan, maar ik vond het niet ambitieus genoeg. Het gaat mij om de mindset. Er wordt gewoon niet groot genoeg gedacht in Nederland. Dat zie ik ook in dit plan terug. DARPA heeft heel belangrijke dingen gedaan, zonder de onderzoeksinvesteringen van Defensie in deze regio was er geen Silicon Valley geweest, maar als je niet oplet, open je met een Nederlandse DARPA gewoon weer een nieuw subsidieloket."
Wagemans' kanttekeningen:
Default is death in innovatie
„Je moet dus dingen ánders doen, default is death noemen we dat. 99 Procent van de mensen vergeet dat innovatie écht om een andere mindset vraagt: je moet niet beter managen wat er al is, maar industrieën bouwen die nog niet bestaan. In ons boek The Secret of Silicon Valley - dat na vijf jaar nog steeds wonderlijk actueel is - hebben we beschreven hoe de Valley dat doet en hoe Nederland dat ook kan doen. De ingrediënten zijn aanwezig, maar de kok ontbreekt."
De schaalgrootte
„De 200 miljoen euro waar Jelle Prins het over heeft is echt spinazie. Je hebt minimaal 1 miljard euro per jaar nodig om talent aan te trekken en echt impact te maken met een NADI of een Deltaplan."
De cultuur
„Die móet veranderen als je dit wilt laten slagen. In Nederland wordt je snoeihard afgestraft voor falen, zakelijk maar ook privé. Bij DARPA is falen een geaccepteerde stap naar succes. Je mag gewoon snel opstaan en opnieuw beginnen. Een 'fail fast' cultuur, noemen we dat."
Lees ook: 10 redenen waarom Wibe Wagemans het AI-Deltaplan onder de maat vindt
Kill criteria
„Je moet duidelijke kill criteria hanteren, een term uit de mobiele game-industrie. Met kill criteria spreek je af dat heel duidelijke deadlines met doelen af. In mobiel is dat na één dag, na zeven dagen, enzovoorts. Haal je die niet, dan wordt de stekker eruit getrokken. DARPA is natuurlijk lange termijn, maar ook daar kun je strenge afspraken maken."
Beperk het aantal moonshoots
„Je hebt moonshots nodig, échte pogingen om op het wereldtoneel mee te doen, maar niet te veel. Kies drie tot vijf grote domeinen met schaalpotentieel, zoals deltatech, agro-biotech, stikstofreductie, fotonica, energieopslag. Maar ga dan wel voor die moonshoots. Want wat we in Nederland innovatie noemen, is vaak gewoon een appje op een taalmodel. Het is vooral system integration, geen échte innovatie."
Denk jij dat één Indiase of Chinese moeder van een toptalent haar kind nu het liefst in Delft of zelfs op Cambridge of Oxford ziet studeren?
Wibe Wagemans CEO/investeerder in Silicon Valley
Talentbeleid
„Alleen met snelle visa en hogere salarisschalen kan Nederland top-ingenieurs uit India, China en de VS aantrekken. Denk jij dat één Indiase of Chinese moeder van een toptalent haar kind nu het liefst in Delft of zelfs op Cambridge of Oxford ziet studeren? Nee, Europa is nog steeds tweede keus na de VS en dat lijkt Nederland maar niet te begrijpen. Maar dan moet je dus niet óók nog de grenzen sluiten voor buitenlandse talenten en colleges weer verplicht in het Nederlands gaan geven natuurlijk."
Corporate governance
„De corporate governance in Nederland is echt een puinhoop. Stijn Bronzwaer schreef in NRC een interessant verhaal over Bird en de OR-perikelen de afgelopen week ('Wordt het niet tijd voor inspraak?', vroeg Bernard van techbedrijf Bird. Even later stond hij op straat). Ik wil niet zeggen dat ik het met Bronzwaer of met Robert Vis van Bird eens ben, maar het is duidelijk dat de governance niet werkt op dit moment."
Geen ambtenaren of bankiers aan het roer
„Bij een investeringsfonds moeten er geen ambtenaren of bankiers, maar mensen uit de deep-tech aan het roer komen. Als je nu naar de boards van regionale investeringsmaatschappijen kijkt, denk ik vaak: jullie zijn heel intelligente, goedbedoelende mensen, maar zijn jullie wel eens op schoolreisje naar Silicon Valley geweest?
Luister de podcast Even bellen met Silicon Valley, waarin onder meer het Nederlandse DARPA-plan aan bod komt:
En grote Nederlandse investeringsfondsen als Invest-NL en TechLeap dan?
„Invest-NL focust zich nu niet op start-ups, maar op wat jullie scale-ups noemen, een onderscheid dat hier in de VS overigens niet wordt gemaakt. Het heeft een rol, maar het is te risicomijdend en KPI-gedreven allemaal. Topman Rinke Zonneveld heeft het hart op de juiste plaats zitten en probeert heel veel, maar die wordt ook door heel veel stroop tegengehouden. En TechLeap is gekort op zijn subsidies en dat is heel jammer, want het heeft wel degelijk een functie. Het zou al een stuk helpen als partijen als TechLeap gewoon rekenschap konden afleggen aan de belastingbetaler. In landen als Finland en Estland gebeurt dat wel. Daar zie je gewoon hoeveel geld er terugkomt voor de investeringen."
„Tot slot, en dat zei ik ook in de podcast Even bellen met Silicon Valley: als je wilt concurreren met Silicon Valley, dan moet je langetermijnrelaties aangaan met de experts daar. Dat is niet mijn mening, dat zegt hoogleraar AnnaLee Saxenian van Berkeley. Maar het gebeurt dus niet. Terwijl het consulaat hier in San Francisco fantastische ingangen heeft. Het is zó zonde dat die kennis niet benut wordt. Je gaat toch ook niet bij spelers van Willem II te rade als je mee wilt doen in de Champions League?"
Lees ook: BusinessWise heeft z'n Silicon Sherpa: Wibe Wagemans
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
