Hoe komt het toch dat vrouwen nog steeds minder verdienen dan mannen? Volgens Jaap van Muijen, hoogleraar psychologie aan de Nyenrode Business Universiteit, zit de oorzaak deels in ons traditionele rollenpatroon „Het verschil zit in de stereotype verdeling van zorgtaken. Vrouwen worden vaker geassocieerd met het verzorgen van kinderen, en dat effect is duidelijk voelbaar binnen bedrijven," zegt Van Muijen.
Bekijk ook: Hierom staan wij elke dag in de file - en vinden we dat stiekem helemaal niet erg
Daarnaast speelt de manier waarop vrouwen onderhandelen een rol. Onderzoek toont aan dat effectief onderhandelen door vrouwen vaak negatief wordt geïnterpreteerd. „Vrouwen worden soms gezien als lastig wanneer ze sterk onderhandelen, terwijl mannen juist worden gewaardeerd om diezelfde eigenschap," zegt de hoogleraar. Deze culturele factor beperkt vrouwen in hun salarisonderhandelingen.
Loonkloof in andere Europese landen
België is een voorbeeld van een land waar de loonkloof bijna is verdwenen. Sinds 2023 is de loonkloof hier nog slechts 0,7%. Het geheim? Sterke vakbonden. In België is 60% van de werknemers aangesloten bij een vakbond, vergeleken met slechts 17,5% in Nederland.
Bekijk ook: Waarom treinkaartjes in Nederland zo duur zijn (en wat eraan gedaan kan worden)
Volgens Christopher van Roelen, Hoogleraar Arbeidssociologie aan de Vrije Universiteit Brussel, hebben deze vakbonden in België een sterke positie bij salarisonderhandelingen. „Ze vertegenwoordigen werknemers op collectief niveau en onderhandelen voor hele sectoren, waardoor lonen transparanter en gelijkwaardiger worden," aldus Van Roelen. Bovendien zorgt België ervoor dat lonen automatisch meestijgen met inflatie, wat een extra beschermlaag biedt tegen ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Meest gendergelijke land ter wereld
IJsland voert al jarenlang de ranglijsten aan als het meest gendergelijke land ter wereld. Dat is te danken aan hun progressieve beleid, zoals een verplicht ouderschapsverlof van vijf maanden voor zowel vaders als moeders. Deze gelijke verdeling van zorgtaken zorgt ervoor dat vrouwen gemakkelijker kunnen blijven werken en niet achterop raken qua salaris.
Daarnaast hanteert IJsland strikte vrouwenquota. Waar in Nederland slechts 33% van de bestuurders een vrouw moet zijn, geldt in IJsland een quotum van 40% voor alle grote bedrijven. Dit bevordert diversiteit en verkleint de kans op een loonkloof.
Zwangerschapsdiscriminatie
Zweden heeft een vergelijkbare loonkloof als Nederland, maar onderscheidt zich door hun vooruitstrevende aanpak rond ouderschap. Zwangerschapsdiscriminatie speelt in Nederland een grote rol bij loonongelijkheid: 43% van de vrouwen ondervindt discriminatie op de werkvloer tijdens hun zwangerschap. Zweden pakt dit probleem aan door gelijke ouderschapsverlof en goed geregelde kinderopvang. Het resultaat? 80% van de vrouwen werkt fulltime in Zweden, tegenover slechts 50% in Nederland.
Bekijk ook onze serie Het Glazen Plafond waarin presentator Anne-Marie Fokkens de carrièrekansen van vrouwen onderzoekt.
„Een gelijk ouderschapsverlof helpt niet alleen qua salaris, maar ook tegen vooroordelen bij het aannemen van vrouwen," zegt Khadija van der Straaten, Associate Professor aan de Erasmus Universiteit. Gelijkheid in ouderschap zorgt ervoor dat zowel mannen als vrouwen met dezelfde uitdagingen worden geconfronteerd, waardoor het aannemen van vrouwen minder controversieel wordt.
Flexibiliteit op de werkvloer
Met een loonkloof van slechts 3,8% staat Slovenië op nummer drie in Europa. Hun geheim? Een moderne kijk op flexibiliteit op de werkvloer. Flexibele werktijden en thuiswerken maken het mogelijk voor ouders om werk en gezin beter te combineren.
Bekijk ook: Wat moet Europa doen om aan te haken in de AI-strijd tussen Amerika en China?
Volgens Van der Straaten zorgt deze flexibiliteit ervoor dat meer vrouwen actief blijven op de arbeidsmarkt. „Dit verkleint vooroordelen rondom vrouwen met kinderen en bevordert hun kansen op promoties en salarisverhogingen."
Ontvang elke donderdag het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier gratis in:
