Hoe de VS en China uitgroeiden tot AI-supermachten
Om te begrijpen waarom de VS en China zo dominant zijn op het gebied van AI, moeten we terug naar het begin. AI-expert Aaron Mirck legt in deze aflevering uit dat de schaalgrootte van deze landen een belangrijke rol speelt. ,,Er zijn dan simpelweg meer middelen beschikbaar, en dat betekent dat je sneller kunt innoveren en meer kunt bereiken."
Bekijk ook: Waarom de economische kloof tussen Europa, China en de VS steeds groter wordt
Maar er is meer. Tech-expert Kees Verhoeven wijst op een fundamentele keuze uit het verleden. ,,Met de opkomst van het internet zijn wij automatisch achter Amerikaanse technologie aangelopen," stelt hij. ,,Een stilzwijgende afweging, die ons nu achtervolgt."
AI anno 2025: de race naar wereldmacht
Anno 2025 is AI veel meer dan een speeltje voor techliefhebbers. Het draait om geopolitiek, economie en kennis. Wie de meest geavanceerde AI beheert, heeft macht over hoe we werken, leren én oorlog voeren.
De VS loopt voorop met bedrijven als OpenAI, Google DeepMind en Nvidia. China volgt met DeepSeek. Europa blijft achter. Volgens Mirck is dat niet alleen te wijten aan de strengere regelgeving. ,,Het is een cliché dat regels innovatie in de weg staan. Het ontbreken van durf en samenwerking speelt net zo'n grote rol."
Europa komt in beweging
Lang keek Europa toe terwijl andere grootmachten meters maakten. Maar inmiddels is de wil om bij te benen duidelijk aanwezig. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, sprak de ambitie uit om 'Europa tot AI-leider te maken' - en koppelde daar een investering van 200 miljard euro aan vast.
Er zijn plannen, investeringen en wetten zoals de AI Act. Nederland speelt ook een rol met GPT-NL: een taalmodel ontwikkeld door TNO, SURF en het Nederlands Forensisch Instituut. Dit model is gebaseerd op kwalitatieve, rechtmatig verkregen Nederlandse data en moet bedrijven en onderzoekers meer controle geven over hun digitale infrastructuur.
BusinessWise Explained is een wekelijkse webserie van BusinessWise, waarin Daan Nieber maatschappelijke en economische thema's bespreekbaar maakt. Elke woensdag te bekijken op businesswise.nl en vanaf de vrijdag op ons YouTube-kanaal.
,,Veel taalmodellen gebruiken Nederlandse teksten, maar vaak zijn dat vertalingen," legt projectleider Lieke Dom uit. ,,Dit kan de nuances van de Nederlandse taal beïnvloeden, die juist essentieel zijn voor toepassingen zoals onderwijs, rechtspraak en zorg."
Bekijk ook: Waarom de inflatie in Nederland veel hoger is dan in de rest van Europa
Europese alternatieven en slimme keuzes
Toch is er hoop. De Franse start-up Mistral zet zich op de kaart als Europees alternatief voor OpenAI. En volgens Kees Verhoeven hoeft Europa niet dezelfde middelen te hebben als China of de VS om tóch succesvol te zijn. ,,China heeft bewezen dat je met focus en wilskracht heel ver kunt komen."
Luister ook: de meest praktische AI-podcast Lekker werken met AI
Aaron Mirck ziet zelfs een voordeel voor Europa: ,,Veel AI-tools zijn gebouwd met fossiele energie en onduidelijke databronnen. Als Europa inzet op ethiek, duurzaamheid en transparantie, kunnen we een voorsprong nemen op dat vlak."
Europa's kracht ligt in richting, niet snelheid
De AI-strijd wordt vaak gezien als een sprint tussen grootmachten. Maar volgens experts hoeft Europa deze race niet te verliezen — zolang het zijn eigen koers bepaalt. Door in te zetten op transparantie, controle, samenwerking en duurzaamheid kan het continent zich onderscheiden. Zoals Johan Cruijff ooit zei: je kunt beter ten onder gaan met je eigen visie dan met de visie van een ander. Misschien geldt dat vandaag de dag in de AI-strijd wel meer dan ooit. Uiteindelijk draait het niet om wie het snelst is, maar om wie het slimst is.
Ontvang wekelijks het beste van BusinessWise in je mailbox. Ook BusinessWise Explained. Schrijf je hier nu gratis in:
