Etienne Verhoeff (ook bekend van de AD Voetbal podcast) legt presentator Tom Berserik uit dat iedereen creatief is, maar dat ons brein vaak terugvalt op bekende oplossingen.
Iedereen is creatief
Iedereen is creatief, maar ons brein valt vaak terug op bekende patronen. Creativiteitstrainer Etienne Verhoeff van Start2Create legt uit hoe je creativiteit kunt aanwakkeren. Zijn advies: stel je oordeel uit en verzamel eerst zoveel mogelijk ideeën voordat je selecteert en verfijnt.
LEES OOK: Hoe word ik creatiever met AI
,,Eigenlijk is iedereen creatief. Dat klinkt misschien flauw, maar het is wel zo. Kijk naar kinderen: zij zijn vaak heel creatief. Als ik met mijn dochter over straat loop, ziet ze soms een wolk en zegt ze dat er een giraf in zit. Maar naarmate we ouder worden, wordt ons brein getraind om zo snel mogelijk allerlei bekende dingen terug te zien. Je onbewuste brein steekt steeds de kop op en grijpt terug naar oplossingen die je al eerder hebt gebruikt. Zoals wij altijd zeggen: als je doet wat je deed, krijg je wat je had."
,,Mensen willen problemen vaak meteen oplossen en grijpen terug op wat ze eerder hebben meegemaakt. We zijn heel oplossingsgericht en willen zo snel mogelijk van A naar B. Dat is heel menselijk, maar het schakelt je creativiteit uit. Iedereen kan creatief zijn, maar je brein heeft hulp nodig om anders te denken en dat bewuste brein in te schakelen."
Creatiever worden
,,Creativiteit is een containerbegrip. Het gaat erom dat je op een andere manier naar dingen kijkt. Een eenvoudige manier om creatiever te worden, is om het woord 'ja, maar' te vervangen door 'ja, en'. Als je iemand iets voorstelt, is de eerste reactie vaak: ja, maar ik had iets anders bedacht. Maar als je 'ja, maar' verandert in 'ja, en,' opent dat iets in je brein. Het woord 'maar' beperkt je. Het maakt dat je meteen in beperkingen denkt. Terwijl 'ja, en' juist helpt om mogelijkheden te ontdekken."
,,In vergaderingen hoor je bijvoorbeeld vaak: ja, maar dat kan niet, want we hebben het al geprobeerd. Daarmee sla je elke creativiteit plat. Door te zeggen: ja, en hoe kunnen we het dan wél laten werken? ga je verder denken. Zo'n houding kan je helpen om nieuwe ideeën te ontwikkelen."
Kinderen leren creatiever te denken
,,In het bedrijfsleven, maar ook op scholen, bannen we creativiteit vaak onbewust uit. Neem een voorbeeld uit het onderwijs: kinderen moeten uit de woorden juf, plant, straat of gebouw combinaties maken. Als een kind juf en plant antwoordt, omdat dat levende dingen zijn, wordt dat fout gerekend. Het juiste antwoord is juf en gebouw, omdat het een schoolgebouw is waar de juf in werkt. Dat soort regels leren kinderen om binnen vaste kaders te denken. Terwijl je je juist kunt afvragen: hoe kijken we er anders naar?"
,,Creativiteit is iets dat in het onderwijs vaak ontbreekt. Op scholen leren kinderen vooral rijtjes en vaste antwoorden. Als we trainingen geven, zeggen docenten vaak: ja, maar dat kan niet, want wij moeten dit en dat doen. Ze worden heel erg beperkt door alle regels. Terwijl het juist helpt om vragen te stellen. Zoals: hoe kunnen we meer bewegen in de klas? Toen een school die vraag stelde, kwamen ze met het idee om de eerste tien minuten van de les staand te beginnen, met een kringgesprek. Een simpele verandering die direct meer beweging opleverde."
,,Een ander voorbeeld: een school in Limburg wilde meer beweging tijdens de pauze. Daar kwam het idee uit voor een muziekbox op het schoolplein. Het was de week voor carnaval, dus elke pauze draaiden ze muziek. Het was simpel en kostte niets, maar zorgde voor een betere sfeer en meer beweging."
Je oordeel uitstellen
,,Ook in het bedrijfsleven zie je dat ideeën snel worden afgewezen. Mensen hebben de neiging om direct te oordelen. Onze belangrijkste regel in creatieve sessies is: stel je oordeel uit. Iedereen heeft een oordeel, maar kun je dat even parkeren? Het moment om te beoordelen komt later. Denk eerst in kwantiteit boven kwaliteit: verzamel zoveel mogelijk ideeën (divergent denken). Daarna kun je die ideeën beoordelen, filteren en een keuze maken (convergent denken)."
Creatief denken
,,Creatief denken is niet ingewikkeld. Het belangrijkste is om je oordeel uit te stellen en open te staan voor nieuwe ideeën. Soms zit er in dat ene zinnetje van iemand een idee dat tot iets groots kan leiden."
Luister ook de andere afleveringen met Etienne Verhoeff
Hoe word ik beter in effectief vergaderen?
Hoe word ik beter in fouten maken?
Hoe word ik beter in brainstormen?
MEER LUISTEREN? Hier vind je alle afleveringen:
