In de BusinessWise Weekly-podcast over robotica deed toekomsthistoricus Aragorn Meulendijks een uitspraak die zowel intrigeert als schuurt: „Over vijftien jaar mogen chirurgen hun werk niet meer doen van de zorgverzekering, omdat het risico van een menselijke chirurg in de orde van grootte hoger ligt dan wanneer het door een AI-robot wordt uitgevoerd."
Een provocerend beeld: de menselijke chirurg die niet langer welkom is op de operatiekamer, omdat de verzekeraar de risico's simpelweg te groot vindt. Maar hoe realistisch is dit scenario? En wat zegt het over de richting waarin de zorg zich beweegt?
Lees ook - Morgan Stanley voorspelt 1 miljard AI-robots in 2050: de arbeidsmarkt gaat volledig op z'n kop
AI-chirurgie is geen sciencefiction meer
De ontwikkeling van robotchirurgie gaat al jaren hard. Wat begon met systemen zoals de Da Vinci-robot – destijds nog afhankelijk van menselijke handsturing – evolueert nu richting volledig autonome operatierobots, die zelf beslissingen nemen op basis van miljoenen datapoints. AI-systemen worden bovendien steeds beter in het herkennen van complicaties, afwijkingen en subtiele foutmarges. Waar een menselijke chirurg vermoeid raakt, afgeleid kan worden of anatomische variaties moet interpreteren, werkt een AI-systeem met constante precisie. Volgens Meulendijks is daarom niet de vraag óf AI-chirurgie de standaard wordt, maar wanneer.
In deze BusinessWise Weekly-podcast horen we toekomsthistoricus Aragorn Meulendijks onder meer over robotica en chirurgie, en Peter Skov, CEO van InnoScale.eu, die ons meeneemt naar de echt al nabije toekomst. Presentatie: Olivier de Neve. Móet je horen, hieronder:
Zorgverzekeraars als katalysator
De uitspraak van Aragorn Meulendijks in de podcast draait niet alleen om technologie, ook om economie. Zorgverzekeraars baseren hun beleid op risico, kosten en uitkomsten. Wanneer onderzoek onomstotelijk aantoont dat AI-operaties minder complicaties, minder heroperaties en kortere hersteltijden opleveren, wordt de keuze voor hen rationeel én financieel: minder medische fouten en dus lagere kosten, kortere ziekenhuisopnames en dus lagere kosten, minder kans op claims en dus lagere kosten.
Een menselijke chirurg, hoe briljant ook, vertegenwoordigt dan simpelweg meer risico in het verzekeringsmodel. En in het scenario zoals Aragorn Meulendijks dat schetst kan het verbieden van menselijke handelingen een logisch gevolg zijn.
Wordt de chirurg overbodig?
Volgens meerdere internationale experts is een complete verdwijning van menselijke chirurgen onwaarschijnlijk. Eerder zullen zij een nieuwe rol krijgen, denk aan supervisor van het AI-systeem of Menselijke tussenpersoon voor patiëntcommunicatie. Wellicht verschuift de rol van uitvoerder naar regisseur.
Ethische spanning: vertrouwen we een robot meer dan een mens?
Het idee dat een robot met scalpels en naalden volledige autonomie krijgt, roept weerstand op. Mensen vertrouwen andere mensen, niet noodzakelijkerwijs algoritmes. Toch blijkt uit data in andere sectoren – van luchtvaart tot autonome auto's – dat technologie uiteindelijk wordt geaccepteerd zodra het aantoonbaar veiliger is dan de mens. Aragorn Meulendijks' uitspraak fungeert daarmee ook als wake-up call, voor nu: de discussie over de toekomst van menselijke zorg is niet alleen technisch, maar psychologisch, juridisch en ethisch.
De zorg van 2040: een hybride operatiekamer
Als we de voorspelling van de toekomsthistoricus verder uitdiepen dan schetsen we een toekomst waarin een AI-systeem de operatie plant, een robot het merendeel van de handelingen uitvoert, een menselijke chirurg toezicht houdt en de zorgverzekeraar alleen nog menselijke interventie vergoedt wanneer AI geen optie is. Niet omdat chirurgen te weinig kennis hebben, maar omdat technologie betere statistiek heeft.
Aragorn Meulendijks legt de vinger op een gevoelige maar relevante plek: als technologie veiliger wordt dan menselijke kunde, verandert het fundament van de zorg. Dan beslist niet de dokter, niet de patiënt, maar het risico- en kostenmodel. Zijn voorspelling van 'over vijftien jaar' klinkt gedurfd, maar dat geldt voor vrijwel elke technologische revolutie voordat die plaatsvond.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox, ook over technologie, ook over robotica. Schrijf je hier nu gratis in:
