Het bedrijf is in feite onder curatele gesteld, schrijft het AD. Nexperia is in Chinese handen en het ministerie zegt te willen voorkomen dat de chips die Nexperia maakt 'niet beschikbaar zouden zijn in een noodsituatie'. Het productieproces van het bedrijf kan wel doorgaan.
Door de ingreep van het ministerie is de topman van Wingtech - Zhang Xuezheng, de Chinese eigenaar van Nexperia, voorlopig aan de kant gezet. Het lijkt op een stap in de strijd om technologische heerschappij die gaande is tussen het Westen en China.
1. Het klinkt als een heftig besluit, is het dat ook?
Ja, zeker. Het ministerie maakt gebruik van de Wet beschikbaarheid goederen (Wbg), een wet die uit 1952 dateert en vrijwel nooit wordt gebruikt. Tegelijkertijd is er nog veel onduidelijk over het besluit. Waarom er juist nú wordt ingegrepen, weten we nog niet. Veel details maakt het ministerie niet bekend.
Wingtech zelf was opener en liet zondag weten dat bij het besluit de Ondernemingskamer is ingezet, nadat er alarm was geslagen door drie topfunctionarissen van Nexperia zelf, een Nederlander en twee Duitsers.
De Ondernemingskamer heeft daarop, zo schrijft Wingtech, het beheer over vrijwel alle aandelen in Nexperia overgedragen aan een andere partij dan Wingtech. Die maatregel zou een jaar lang van kracht zijn. Het is onbekend welke partij de aandelen nu beheert. Zo weten we op dit moment niet wie de baas is bij Nexperia.
Lees ook: Silicon Valley versus China: wie wint de AI-race, de grootste technologische strijd van onze tijd?
2. Wat is Nexperia voor bedrijf?
Het is een chipbedrijf met het hoofdkantoor in Nijmegen en diverse vestigingen wereldwijd. Het telt 14.000 werknemers. In Nijmegen werken er 400. Nexperia is een afsplitsing van de bekendere chipmaker NXP, die op zijn beurt weer voortkomt uit Philips.
Nexperia richt zich vooral op het maken van wat eenvoudiger chips. Die worden veel gebruikt in de auto-industrie en in consumentenelektronica. In 2019 kwam het bedrijf in Chinese handen. Het bedrijf heeft in de afgelopen jaren zijn best gedaan om zo Nederlands mogelijk te lijken. Zo werd het bedrijf shirtsponsor van voetbalclub NEC.
3. Een Chinese eigenaar, gingen bij die deal in 2019 niet al alle alarmbellen af?
Niet meteen, hoewel er ook toen al werd geschreven over de vrees dat technologische kennis zou weglekken naar China. Maar vanuit Den Haag kwamen ook weer niet heel veel verontruste reacties.
In het buitenland werd er sneller gereageerd op de overname. In 2022 voorkwam de Britse overheid dat een chipfabriek in Wales in handen kwam van Nexperia. Volgens de Britten was de nationale veiligheid in het geding, omdat technische expertise en kennis weg zou lekken naar China.
In Nederland speelde daarna een kwestie rond Nowi, een technologische start-up in Delft. Nexperia had het oog daarop laten vallen en toenmalig minister van Economische Zaken Adriaansens zette daar vraagtekens bij. Opnieuw was het de vraag of belangrijke technologische kennis niet zou weglekken naar China. Uiteindelijk stemde de minister in met de overname.
Uit een onderzoek van Nieuwsuur in 2023 bleek bovendien dat chips van NXP en Nexperia via Chinese tussenleveranciers in Rusland belandden. Daar werden ze in raketten gebruikt.
4. Maar komt dit besluit dan als een donderslag bij heldere hemel?
Er rommelde al wel wat. Vorige week werd bekend dat Amerikaanse bedrijven binnenkort een speciale vergunning nodig hebben om goederen te leveren aan Nexperia. Daarmee wil de VS voorkomen dat China toegang krijgt tot geavanceerde technologie, zoals computerchips en chipmachines.
Nexperia liet in een schriftelijke verklaring weten 'het sterk oneens' te zijn met de nieuwe Amerikaanse exportrestricties en gaat ertegen in beroep. China en de VS zijn na de aanstelling van president Trump in een handelsoorlog beland. Trump dreigde eind vorige week opnieuw met torenhoge tarieven op Chinese importen, maar matigde zijn toon zondag weer.
Of het Nederlandse besluit met het Amerikaanse te maken heeft, weten we niet.
5. Hoe is er in China gereageerd?
Wingtech zelf deelde online een verklaring, en verwijderde die later weer. In die verklaring ging het bedrijf stevig tekeer tegen het Nederlandse besluit en sprak het van 'discriminatie jegens bedrijven met Chinese investeerders'. De Chinese overheid heeft nog niet gereageerd.
Lees ook: 'ChatGPT kan worden wat WeChat in China is: de plek waar je alles doet'
Bron: AD, Ron Berends
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
