Ik hoorde David Sacks laatst in de a16z podcast zeggen: 'Als Europeanen het hebben over AI-leiderschap, bedoelen ze dat ze het voortouw nemen in het bedenken van de regelgeving. Dat noemen ze leiderschap.' Sacks, geboren in Zuid-Afrika en als kind geëmigreerd naar de VS, is niet langer alleen venture capitalist, maar nu ook de AI- en cryptotsaar van het Witte Huis. Hij oefent dus rechtstreeks invloed uit op het Amerikaanse beleid en toont daarmee hoe ver de machtsbalans is verschoven.
Wat is dat dan, digitale soevereiniteit?
In dat licht sprak ik Erwin Beets, medeoprichter van de Nederlandse open source-bedrijf WeAreFrank! Zijn punt: zolang Nederland denkt dat digitale soevereiniteit neerkomt op Made in Europe-stickers, blijft het achter de feiten aanlopen. Beets: „Soevereiniteit is geen locatie, het is architectuur. Het gaat erom of je weg kunt als het misgaat."
Wibe Wagemans is een Nederlandse ceo/boardmember en investeerder in Silicon Valley. Hij deelt via expertblogs en interviews op deze website zijn kennis over het bedrijfsleven in de Verenigde Staten. Bovendien belt hij wekelijks met Gerben van Driel voor de podcast Even bellen met Silicon Valley.
Samen met journalist Eva Schram schreef Wibe The Secret of Silicon Valley, via onder meer deze link is het boek te bestellen.
Nederland kan wel degelijk zelf keuzes maken en deed dat al eerder. Tien jaar geleden maakten partijen als ING en Nationale Nederlanden wel nog de keuze voor Big Tech-oplossingen. Dat gaf Beets de ruimte om het Frank!Framework als open source beschikbaar te maken. Omdat die migratie bij Nationale Nederlanden nooit echt is geslaagd is Beets vandaag de dag de grootste leverancier van integratieoplossingen daar, met als resultaat dat zij nu daadwerkelijk keuzevrijheid hebben.
Podcast: Even bellen met Silicon Valley
Gerben van Driel belt wekelijks met Wibe Wagemans in Silicon Valley over innovaties, trends en de toekomst van tech. Als CEO, boardmember en investeerder weet Wibe als geen ander: de Valley dendert door ongeacht wat de wereld van Trump vindt. Beluister hieronder de nieuwste aflevering:
„Kosten zijn geen argument," zegt Beets. „Onze klanten betalen net zo goed voor garanties en service. Het verschil zit 'm in keuzevrijheid. Dat is geen loze kreet: het hele framework draait onder de Apache 2.0-licentie, de open source-licentie zonder juridische valkuilen of virale verplichtingen." Die keuzevrijheid bouwt hij via één principe: modulariteit. Door software, cloud en dienstverlening te scheiden, kun je morgen overstappen zonder dat je hele systeem instort. Niet in tien jaar de Belastingdienst migreren, maar binnen twee jaar.
Europeanen smoren bedrijven eerst in de kiem. En als een bedrijf tien jaar misbruik overleeft, dan geven ze het geld om te groeien
Marc Andreessen o.a. co-founder Netscape
Dat klinkt academisch, maar er zijn echte voorbeelden, zoals de HaalCentraal Connector: een open source-tussenlaag die het mogelijk maakt om binnen gemeenten oude en nieuwe systemen tijdelijk naast elkaar te laten draaien. Geen miljoenenprojecten, geen lock-in-angst, geen 'Europese cloud' als identiteitstoets. Gewoon slim, modulair ontwerp, onafhankelijk van leverancier of locatie.
Zoals Marc Andreessen (onder meer co-founder van Netscape en durfkapitaalfirma Andreessen Horowitz) het samenvatte: 'De Europeanen smoren bedrijven eerst in de kiem. En als een bedrijf tien jaar misbruik overleeft, dan geven ze het geld om te groeien.' Dat is geen anti-Europa spot, maar een spiegel. Het achterstand subsidiëren in plaats van architectuur. Terwijl de echte digitale soevereiniteit niet te vinden is in Brussel of op servers in Eemshaven, maar in de mate waarin we zelf kunnen vertrekken. Zonder paniek, zonder migratiehel, zonder aanbestedingschaos.
Lees ook: Silicon Valley-CEO Wibe Wagemans: 'Europese digitale soevereiniteit? Die vogel is allang gevlogen'
De overheid kan zich gedragen als opdrachtgever die zijn infrastructuur bestuurt. „De enige echte oplossing is het afdwingen van een modulaire architectuur" zegt Beets. „Mijn bedrijf bouwt al meer dan tien jaar op dit principe. Wij ontkoppelen de verschillende lagen: de infrastructuur, de software en de diensten. Als jouw applicatielaag is losgekoppeld, kun je morgen besluiten om van Azure naar een Duitse cloudprovider te verhuizen zonder dat je hele systeem instort. Je verplaatst de componenten één voor één. Dat is pas keuzevrijheid."
En hier is de rol van open source cruciaal. Niet omdat het 'gratis is, dat is een misvatting, maar omdat het de ultieme verzekeringspolis is. Als de leverancier wordt overgekocht of de verkeerde kant opgaat, heb je de code nog. Het dwingt ook tot betere security. Beets: „Omdat mijn code transparant is, móet ik wel zorgen dat elke kwetsbaarheid direct wordt opgelost. Ik kan het me niet veroorloven om dat niet te doen. Bij een gesloten systeem moet je maar hopen dat het gebeurt."
Lees ook: Wibe Wagemans: 'CIA financiert ASML-rivaal Substrate'
We hebben in Nederland de 'open tenzij'-wet, die de overheid verplicht om voor open source te kiezen als het gelijkwaardig is. Een briljante regel, die helaas massaal genegeerd wordt door gebrek aan kennis. Zoals Beets zei: „Vendor lock-in is geen technisch probleem maar een beleidskeuze."
Het is tijd dat Nederland die keuze maakt. Soevereiniteit is niet een nationale cloud, het is de vrijheid om elk moment door een eigen deur te vertrekken. Wie die afrit niet bouwt, eindigt niet als partner van Amerika of Europa, maar als huurder van z'n eigen data.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
