Innovatieve oplossingen voor netcongestie
Netcongestie, filevorming op het elektriciteitsnet, is een veelvoorkomend probleem dat optreedt wanneer de stroomvraag of -productie de beschikbare capaciteit van het net op sommige momenten dreigt te overschrijden. Dit vraagt om slimme oplossingen die zowel lokale als bredere uitdagingen aanpakken. Aan tafel vertellen Annemiek Bles, programmamanager Energie bij Brainport Development, en Steven Lobregt, bestuurslid van de Ecofactorij (een uniek bedrijventerrein met een gesloten distributiesysteem, GDS), hoe efficiëntie van lokaal stroomverbruik en capaciteit kan worden verbeterd en financiële voordelen kunnen worden behaald. Gastheer is Sander Drissen, innovation director bij Scholt Energy.
Bij de Ecofactorij verdeelt een privaat stroomnetwerk de energie tussen de aangesloten bedrijven en de lokale productie van zonne-energie. Door onderling vraag en aanbod van stroom af te stemmen én slimme opslagmethoden zoals batterijen in te zetten, kunnen deze bedrijven congestie op het openbare net vermijden. Steven Lobregt legt uit hoe deze aanpak niet alleen zorgt voor efficiënter energiegebruik, maar ook kostenbesparingen oplevert: ,,Onze doelstelling is 10 procent goedkoper uit te zijn dan bedrijven buiten de Ecofactorij. Het kan ons jaarlijks een miljoen euro aan besparingen opleveren."
In de regio Brainport Eindhoven wordt gewerkt aan collectieve samenwerkingen voor open netwerken. ,,Bedrijven op bedrijventerreinen moeten op innovatieve manieren samenwerken om energie slimmer te benutten én op te slaan, bijvoorbeeld door zonne-energie te combineren met batterijen," zegt Annemiek Bles. De focus ligt op innovatie en lokaal beheer, zodat bedrijven ondanks netcongestie toch kunnen elektrificeren en groeien.
Flexibiliteit: de sleutel tot kostenbesparing en inkomsten
Flexibiliteit binnen energieverbruik en -productie biedt bedrijven niet alleen mogelijkheden om netcongestie te verminderen, maar creëert ook interessante verdienmodellen. Sander Drissen van Scholt Energy benadrukt dat flexibiliteit niet alleen een oplossing biedt voor piekmomenten, maar ook een manier is om inkomsten te genereren.
Met behulp van de Virtual Power Plant (VPP), een systeem dat wordt aangestuurd door zelfontwikkelde algoritmes, kan Scholt flexibele energiebronnen zoals batterijen, zonnepanelen en windturbines optimaal beheren. Drissen legt uit: ,,Op piekmomenten kan een batterij worden gebruikt om de piek te verlagen, terwijl die op andere momenten energie kan opslaan of ontladen om te profiteren van lage of hoge energieprijzen. Dit verlaagt niet alleen de kosten, maar biedt ook een extra verdienmodel."
De investering in een batterij kan hierdoor sneller worden terugverdiend, wat het financieel aantrekkelijk maakt voor bedrijven. Binnen de Ecofactorij hebben bedrijven deze strategie met succes toegepast door batterijen aan het netwerk toe te voegen. Lobregt: „We hebben scenario's ingebouwd voor momenten dat zonsystemen massaal worden afgeschakeld bij negatieve stroomprijzen. Op die manier voorkomen we problemen én gaan we efficiënt om met pieken en dalen in ons energienetwerk."
Balanceren op de energiemarkten
Een andere belangrijke rol van flexibiliteit ligt bij het handelen op balanceringsmarkten, zoals Scholt Energy doet. Hier wordt het onevenwicht tussen vraag en aanbod van stroom op het net beheerd en geoptimaliseerd. Annemiek Bles benadrukt hoe bedrijven steeds meer worden gestuurd door prijsschommelingen op de energiemarkt: „Negatieve energieprijzen en heel hoge prijzen zorgen ervoor dat bedrijven flexibel moeten omgaan met hun energie. Dit stimuleert hen om slimmer te plannen of te investeren in flexibiliteit."
Scholt Energy ondersteunt bedrijven hierbij door hun energie-assets in te zetten op verschillende energiemarkten. ,,De batterijen, gekoppeld aan zonneparken en andere energiebronnen, worden aangestuurd om in te spelen op prijzen én vraag. Dit levert niet alleen financiële voordelen op, maar draagt ook bij aan een stabieler energienet," aldus Drissen.
Een praktisch voorbeeld is het moment waarop windturbines door sterkere wind meer energie produceren dan verwacht. Scholt Energy handelt dan op de balanceringsmarkt zodat bedrijven of tegen de lagere prijs stroom kunnen afnemen óf dat windturbines worden afgeschakeld om negatieve prijzen, en dus kosten, te voorkomen.. Drissen: ,,Door te voorspellen en slim te handelen, zorgen we dat bedrijven bijdragen aan het stabiliseren van het netwerk én hiermee financieel voordeel behalen."
De energietoekomst: innovatie en samenwerking
Zowel Annemiek Bles als Steven Lobregt benadrukken dat congestieproblemen niet met één oplossing kunnen worden aangepakt. Het combineren van oplossingen zoals stroomopslag, flexibiliteit en lokaal energiebeheer is essentieel. Bles: ,,Het elektriciteitsnet simpelweg verzwaren is niet financieel duurzaam. Bedrijven moeten kijken naar innovatieve, slimme oplossingen die lokaal werken en aansluiten op hun behoeften."
Daarnaast speelt innovatie een cruciale rol in de energietransitie. Lobregt: „De problemen rond netcongestie stimuleren nu al de ontwikkeling van nieuwe technologieën en ideeën. Van tools voor energiemanagement tot AI-voorspellingen: bedrijven vinden creatieve manieren om efficiënt met energie om te gaan."
Volgens Drissen blijft flexibiliteit, zoals Virtual Power Plants, een kernonderdeel van de oplossing. ,,Door slimme software te koppelen aan flexibele bronnen kunnen we het net beter benutten, bijdragen aan verduurzaming én zorgen voor financieel aantrekkelijke oplossingen voor onze klanten."
De energietransitie vraagt om samenwerking tussen alle partijen. Van bedrijven en coöperaties tot energieleveranciers zoals Scholt Energy: slimme systemen die vraag en aanbod optimaal op elkaar aansluiten en het energienet efficiënter benutten zijn onmisbaar. Samen zorgen deze partijen ervoor dat we vooruitgaan naar een duurzame en betaalbare energievoorziening. Een toekomst waarin Nederland zowel innovatief als concurrerend blijft.
