In Canada vervangen slijterijen Amerikaanse dranken door binnenlands geproduceerde alternatieven. In Mexico en Denemarken lijken consumenten zich te verenigen, door lijsten rond te sturen met merken om te vermijden. En het klopt dat er ook in Nederland enkele initiatieven opduiken, maar voorlopig zijn die veel te weinig om een verschil te maken.
Er ligt een kans om het consumentengedrag te veranderen, maar daar is veel meer voor nodig
Patrick Wessels
Zolang Jumbo en Albert Heijn nog geen Europese producten markeren (zoals de Salling Group in Denemarken) is er hier voor de US-merken weinig aan de hand. Om gedrag te veranderen is er namelijk meer nodig dan de motivatie alleen.
LEES OOK: 'Het merk Amerika is in vrije val. Eindelijk', schrijft Rogier van Kralingen
Boycot? Onzekerheid als springplank
Er ligt een kans om het consumentengedrag te veranderen, maar daar is veel meer voor nodig. De kans ontstaat door de onzekerheid, die leeft bij zowel consumenten als fabrikanten en andere bedrijven. Onzekerheid over hoe de handelsrelatie zich precies zal ontwikkelen. Met Trump die mogelijk importtarieven instelt. Of die uitstelt, of uiteindelijk helemaal afblaast.
Als de onzekerheid toeneemt zoekt het (consumenten)brein naar andere vormen van houvast. De eigen beoordeling en inschatting is niet langer voldoende, dus verruimen we onze blik. Het sociale domein krijgt meer waarde, dus we kijken naar de mensen om ons heen. Wat doet de rest?
Het is de impulsieve reactie van het brein om bij toenemende onzekerheid te zoeken naar iets om op te vertrouwen
Patrick Wessels
Het brein gaat er onbewust vanuit dat 'de rest' wél een geïnformeerde beslissing neemt. Met andere woorden, 'zij weten vast wél hoe het zit'. Als we er langer over nadenken kunnen we beredeneren dat dit waarschijnlijk ook niet zo is. Maar het is de impulsieve reactie van het brein om bij toenemende onzekerheid te zoeken naar iets om op te vertrouwen. Dat betekent dat de sociale invloed groeit, waardoor ontwikkelingen lastiger te voorspellen zijn.
Ontstaat er gelegenheid om ons gedrag collectief aan te passen? Dan heeft dat meer kans van slagen dan in een stabiele en zekere omgeving. Onzekerheid is wat dat betreft de perfecte springplank naar een verandering, maar zo ver is het nog niet.
Nog geen gelegenheid
De daadwerkelijke gedragsverandering vraagt namelijk om motivatie, capaciteit en gelegenheid. Met de motivatie komt het waarschijnlijk wel goed (al blijft het voorlopig wachten op een rechtstreekse aanval door Trump op onze identiteit). De capaciteit gaat over de individuele mogelijkheden van consumenten om te veranderen, bijvoorbeeld met voldoende geld, tijd en andere middelen. Ook niet het grootste probleem, maar vooral geld zal een uitdaging zijn nu recente prijsstijgingen in de supermarkt al leiden tot politieke discussies. Het grootste probleem is de gelegenheid. Consumenten veranderen hun gedrag pas als er gelegenheid voor is. Dat wil zeggen, als bijvoorbeeld supermarkten (zoals in Denemarken) wél markeren wat er Amerikaans is, en wat niet. En als winkels een alternatief bieden, dat net zo makkelijk beschikbaar is als de VS-variant.
LEES OOK: Boycot van Amerikaanse techbedrijven? Dit zijn de Europese alternatieven voor Facebook, Netflix en X
Boycot: storm in glas water
We kunnen wel wíllen overstappen van WhatsApp naar Signal en van Microsoft 365 naar LibreOffice, maar wat doe je als je contacten nog geen Signal gebruiken? En als andere bedrijfssoftware alleen Microsoft 365 ondersteunt?
Daarom is de kans groot dat dit slechts een storm in een glas water zal blijken. Zoals die recente pandemie, die voorgoed zou veranderen hoe we reizen en werken.
Meer BusinessWise? Onze Weekly!
Ontvang elke donderdag het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je nu gratis in:
