AI is momenteel nog altijd hét buzz word in het bedrijfsleven en organisaties struikelen over elkaar heen in een poging aan de markt te tonen wat ze allemaal wel niet doen om de nieuwe technologie in hun bedrijfsprocessen te implementeren. En dat is alleen maar goed, want AI heeft al laten zien dat het processen kan versnellen, werknemers kan ondersteunen en zo de algehele productiviteit omhoog kan helpen, schrijft ITPro. Hoewel de term al bijna 70 jaar oud is – het werd in 1955 voor het eerst genoemd in een studie door enkele Amerikaanse wetenschappers. – is het pas een hype nadat OpenAI in november 2022 een nieuw product lanceert. Hun generatieve AI-tool ChatGPT is een wereldhit en heeft AI in een stroomversnelling gebracht.
Vooral sinds techgigant Microsoft voor in totaal dertien miljard dollar in het bedrijf pompte, is de marktwaarde van OpenAI door het dak gegaan. Maar is het bedrijf wel echt de kip met de gouden eieren? Dé supercar van dit moment? Want als je onder motorkap kijkt, zie je eigenlijk best wel wat verontrustende zaken. Zo is er nog altijd maar een marginale omzet van enkele tientallen miljoenen euro's en gaan er hardnekkige geruchten dat het bedrijf al bijna negen miljard dollar aan investeringsgeld heeft uitgegeven aan AI-trainingsmodellen en het binnenhalen van de beste mensen.
De uitgaven van OpenAI zijn een terugkerend gespreksonderwerp. Volgens schattingen kost het draaiende houden van ChatGPT nu bijna 700.000 dollar per dag
Mogelijk recordverlies
Volgens een analyse van The Information, zou OpenAI inmiddels aan de rand van de afgrond staan met een operationeel verlies dat dit jaar kan oplopen tot ruim vijf miljard dollar. The Information maakte voor het onderzoek gebruik van niet eerder openbaar gemaakte informatie, waarbij details uit het rapport aangeven dat OpenAI ver voorloopt in wat ze uitgeven in vergelijking met de concurrentie in de generatieve AI-ruimte. Een rapport dat overigens niet wordt weerlegd door OpenAI. Het mogelijke recordverlies betekent dat de AI-pionier hard op weg zou kunnen zijn om in de komende twaalf maanden failliet te gaan.
De kosten voor training en het bouwen van nieuwe modellen voor ChatGPT zouden dit jaar oplopen tot ruim zeven miljard dollar. Daar komt nog eens anderhalf miljard dollar bij aan personeelsuitgaven en wervingscampagnes. Het totaal van 8,5 miljard dollar staat in schril contrast met een concurrent als Anthropic, waarvan wordt verwacht dat zij dit jaar ongeveer 2.7 miljard dollar zullen uitgeven.
De uitgaven van OpenAI zijn de afgelopen anderhalf jaar een terugkerend gespreksonderwerp, waarbij het bedrijf er vooral op hamert dat het bouwen van een nieuwe dienst als ChatGPT veel tijd, personeel en geld kost. Het is een totaal nieuwe technologie die vanaf de grond opgebouwd moet worden. Het is vooral ook heel duur. Volgens schattingen kost het draaiende houden van ChatGPT op dit moment bijna 700.000 dollar per dag. Ter vergelijking: de omzet van het bedrijf is nog geen 3,5 miljard dollar, wat tot onhoudbare marges voor het bedrijf leidt en sommige industrie-analisten noopt tot het in twijfel trekken van de lange-termijn levensvatbaarheid van het hele bedrijfsmodel.
Slechts één op de drie organisaties die in de bredere AI-sector geïnvesteerd hebben haalde de voorbije twaalf maanden een tastbaar rendement uit hun investeringen
Identiteitscrisis
Hoewel de financiële problemen van OpenAI vooral veroorzaakt worden door huidige buitensporige operationele kosten, zijn er onder analisten ook veel vragen over de bredere AI-industrie. Eén van de kenmerken van een hype is dat het allemaal te mooi lijkt om waar te zijn, en soms is dat ook het geval. De gevolgen van een eventuele bubbel in de markt zijn daarbij niet te overzien, waardoor meerdere experts oproepen tot voorzichtigheid en enige scepsis en bezorgdheid over AI als hét nieuwe wondermiddel niet heel verwonderlijk is. Steeds vaker beginnen belanghebbenden in de industrie zich hardop af te vragen of er een aantoonbaar rendement op de investeringen is en wijzen ze op een gebrek aan duidelijk gedefinieerde use-cases.
Een recente studie uitgevoerd door softwarebedrijf Ardoq wijst uit dat de return on investment (ROI) rond de adoptie van nieuwe technologieën zoals AI, en meer specifiek generatieve AI, onder C-level executives in de sector wordt gezien als een 'vinger in de lucht'-oefening. Er kunnen wel hele rooskleurige verwachtingen worden uitgesproken, maar als er onder de streep geen geld mee verdiend wordt, rijst de vraag of het wel een goede businesscase is. Het onderzoek wijst verder op een overheersend gevoel van cynisme over de voordelen van technologieën zoals generatieve AI. Slechts één op de drie organisaties die in de bredere AI-sector geïnvesteerd heeft, haalde de voorbije twaalf maanden een tastbaar rendement uit de investeringen.
Jack of all trades-benadering
Simon Bain, CEO van Omnilndex, vertelt in gesprek met ITPro dat veel techinvesteerders stukje bij beetje inzien dat de 'jack of all trades'-benadering om overal rond AI maar met geld te smijten heeft gefaald. Bain: ,,Hoewel de flitsende demonstraties en indrukwekkende chatfuncties die generatieve AI mogelijk maakt in het begin de krantenkoppen domineerden en zo makkelijk nieuwe gratis gebruikers aan zich wist te binden, is er door de AI-bedrijven tot op heden nauwelijks – of misschien zelfs wel helemaal niets – gedaan om daadwerkelijke zakelijke oplossingen te bieden. Mede hierdoor zien we dat de gratis accounts zoals bijvoorbeeld ChatGPT die aanbiedt wel redelijk werken, maar dat er eigenlijk maar amper animo is om ervoor te betalen middels een duur abonnement."
Daarmee komen we op het kernpunt, want hoewel veel investeren aan de voorkant niet vreemd is – het is zelfs lange tijd hét bedrijfsmodel voor zo'n beetje alle nieuwe startups geweest – zien we dat het toch wel erg lastig is om waarde te halen uit generatieve AI als zakelijke gebruiker. En dus roepen veel mensen op tot voorzichtigheid rond AI-investeringen. Eén van hen is Dom Couldwell, Head of Field Engineering bij DataStax. In gesprek met ITPro zegt hij dat het momenteel vooral heel hard werken is, zonder er veel voor terug te zien. ,,Totdat organisaties generatieve AI echt als een versterking voor hun bedrijfsprocessen zien, zal het lastig blijven om een winstgevend verdienmodel neer te zetten." Mark Rodseth, VP Technologie, EMEA, bij CI&T, sluit zich hierbij aan. ,,Omdat AI zich nog altijd in een vroeg stadium bevindt, kan het bewijzen van een gezonde return on investment voor veel bedrijven in de sector een behoorlijke uitdaging zijn – zowel voor externe als interne belanghebbenden. Maar dat betekent vooralsnog niet dat bedrijven moeten stoppen met het omarmen van AI."
Robuust netwerk van financiers in en buiten Silicon Valley
Volgens Remy Gieling, oprichter van AI.nl, zit een faillissement er hoogstwaarschijnlijk niet in voor de AI-gigant. ,,Hoewel geen enkel bedrijf gegarandeerd immuun is voor een faillissement, lijkt het onwaarschijnlijk dat OpenAI snel ten onder zal gaan. Sam Altman en zijn team beschikken over een robuust netwerk van financiers binnen Silicon Valley en daarbuiten, wat hen in staat stelt om snel kapitaal op te halen indien nodig. Dit netwerk, opgebouwd door Altman's tijd bij Y Combinator en zijn persoonlijke investeringen, strekt zich uit tot investeerders in Saudi-Arabië en staatsfondsen in Azië. Bovendien heeft OpenAI een sterke relatie met Microsoft, dat inmiddels al 13 miljard dollar in het bedrijf heeft geïnvesteerd en waarschijnlijk niet snel hun steun zal intrekken."
Gieling: ,,Het is niet ongewoon voor bedrijven in Silicon Valley om vele jaren te opereren voordat ze winstgevend worden. Voorbeelden zoals Amazon, Airbnb, Uber en Tesla tonen aan dat dit soms tien jaar of langer kan duren. Gezien het jeugdige karakter van OpenAI en hun hoge aanloopkosten, is het begrijpelijk dat winstgevendheid nog niet binnen handbereik ligt. Hoewel de huidige economische omstandigheden de focus op kostenbeheersing en lange-termijn winstverwachtingen versterken, verwacht ik niet dat OpenAI binnen de komende vijf jaar winstgevend zal zijn, en mogelijk zelfs niet binnen tien jaar. Sam Altman heeft aangegeven dat hij bereid is aanzienlijke middelen te investeren om de missie van OpenAI te verwezenlijken: het ontwikkelen van Artificial General Intelligence (AGI), die de werking van het menselijk brein kan emuleren en overtreffen."
,,De toekomst van AI ziet er nog altijd veelbelovend uit, vooral met de ontwikkeling van AI-agents", aldus de AI-expert. ,,Deze agents zijn gespecialiseerde taalmodellen die niet alleen kunnen communiceren, maar ook acties uitvoeren dankzij API-toegang tot bijvoorbeeld bedrijfsdatabases. In plaats van enkel antwoorden te formuleren, kunnen AI-agents een reeks taken binnen een proces voltooien. McKinsey voorspelt dat deze technologie in de komende jaren 4,4 biljoen dollar kan toevoegen aan de wereldeconomie, door taken die momenteel door mensen worden uitgevoerd over te nemen. Hoewel de technologie nog in de kinderschoenen staat, zijn de eerste stappen al wel gezet. De verwachting is dat AI-agents binnen drie jaar een enorme vlucht zullen nemen, wat het belangrijk maakt voor bedrijven om deze ontwikkelingen nauwlettend te volgen en zich hierop voor te bereiden."
Bron: ITPro/Kader: Alex Vos
In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte!
