Porsche en Studebaker: waarom samenwerking 'visionaire vergissing' bleek

Ferdinand Porsche wilde een betaalbare Porsche op de Amerikaanse wegen

Het is midden jaren 50 als de legendarische Duitse automaker Porsche plannen ontwikkelt om een betaalbare Porsche op de Amerikaanse markt te introduceren. Het bedrijf gaat daarvoor een samenwerking aan met het roemruchte Amerikaanse automerk Studebaker. Samen gaan ze aan de slag met de Porsche 542. Wanneer de productie eindelijk van start gaat, blijkt het ontworpen model gedateerd te zijn. En daardoor kan het niet langer concurreren met de zich snel ontwikkelende auto-industrie. Het plan van Ferdinand Porsche om een betaalbare Porsche op de Amerikaanse wegen te krijgen, strandt in teleurstelling.

'Porsche-Studebaker: klassiek voorbeeld van geen gemeenschappelijke visie'

,,Dit is een klassiek voorbeeld van twee partijen die wilden gaan samenwerken zonder gemeenschappelijke visie is", vertelt Paul Iske. ,,Er was ook een cultureel verschil tussen beide automerken. Zelf heb ik ooit bij ABN AMRO bij de club van fusies en overnames gezeten. En we weten allemaal dat verreweg de meerderheid van dat soort processen niet hun oorspronkelijk gestelde doelen bereikt. Dit was ook een soort van fusie van twee bedrijven die samen één product op de markt wilden zetten, maar geheel anders in de wedstrijd zaten. Wanneer een van de partijen ook nog eens zwaar in de problemen komt, zet dat extra druk op de relatie."

Porsche als exclusief automerk voor iedereen

,,Het achterliggende idee was om zo'n mooi product toegankelijk te maken voor een veel bredere groep. Op zich een mooie gedachte. Je kunt het zien als een stukje democratisering van dit soort bezit. En het kan de markt groter maken. Dus een exclusief automerk voor iedereen. Aan de andere kant: de lol gaat er van af wanneer een exclusief merk toegankelijk wordt voor veel mensen. Dan gaan mensen opschuiven naar het volgende merk."

VIRAL: zo wordt het briljante van een mislukking uitgerekend

..Met de VIRAL-formule kan de briljantheid van een mislukking worden uitgerekend. De V is van visie. Die was prima: maak een product dat iedereen wil hebben. Probeer dat ook bij zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken. Daar kan ik me wel in vinden. En het feit dat ze naar Amerika stapten en met deze partij samen te werken, daar hebben ze echt wel moeite in gestoken. De I is van inzet. Er is veel geld in gestoken."

,,De R is van risico. Die is er ook. Iedereen die internationaal onderneemt, kan dat beamen. Je loopt als ondernemer sowieso risico, maar als je dan ook nog een keer op een markt komt en gaat samenwerken met partijen die vanuit een heel ander perspectief werken, dan nemen de risico's rap toe. De A is van aanpak, daar heb ik wel wat problemen mee: de twee partijen hadden een andere visie. Je kunt niet verder als je dat niet hebt uitgewerkt. Dan de L van leren, al was het iets wat we eigenlijk al lang wisten: intercultureel ondernemen is lastig. Opschalen is lastig. En ik denk dat Porsche heeft geleerd op een andere manier te kijken naar een democratisering van hun product."

Wat zijn faalpatronen?

,,Bij het Instituut voor Briljante Mislukkingen maken we gebruik van onderliggende, terugkerende redenen waarom dingen mislopen. Die noemen wij faalpatronen. Ik haal er hier twee uit. De ene heet 'de andere hersenhelft'. Wij gaan er te vaak en ten onrechte vanuit dat andere mensen of partijen op dezelfde manier denken als wij. Dat ze dezelfde mening hebben, dat ze net zo zullen reageren als wij. Maar mensen zijn natuurlijk verschillend: ze hebben andere achtergronden, een andere cultuur, andere opleiding, andere opvoeding, andere belangen. En als je daar niet op de juiste manier mee omgaat, dan kan er dus ook een scheuring ontstaan in de relatie. Dat zag je tussen Porsche en Studebaker ook gebeuren. Ten tweede: omdat allerlei vertragingen waren opgelopen, was de smaak van mensen voor wie de nieuwe auto bedoeld was, veranderd. Het enthousiasme van mensen kan in de loop van de tijd dus wegebben. Als jij nu een succesvolle business hebt, kan het best zijn dat je met hetzelfde product over een tijdje helemaal geen succes meer hebt. Het gaat over mensen."

'Generaal zonder leger'

,,Overigens zie ik nog derde foutpatroon: de 'generaal zonder leger', iets wat je ook vaak bij startups ziet. Je kunt prachtige ideeën hebben en er veel energie in stoppen, maar niet altijd de middelen hebben: kennis, tijd, geld, mensen. Veel startups moeten stoppen omdat hun cash op is. Of omdat bepaalde kennis ontbreekt. Daar moet je wel op kunnen schakelen."

,,Mijn missie en de missie van het Instituut voor Briljante Mislukkingen is om mensen aan te moedigen om vooral dingen te blijven proberen. We hebben als maatschappij behoefte aan mensen die grenzen willen verleggen en kansen benutten. Dat moeten we aanmoedigen. Daarnaast is het ook belangrijk dat als mensen iets geprobeerd hebben en het loopt toch anders, dat ze die les kunnen delen met anderen. Het is jammer als dezelfde mislukkingen steeds weer opduiken. Dan worden ze trouwens ook steeds minder briljant."

Meer BusinessWise? Onze Weekly!

In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte.