De digitale autonomie van Europa en Nederland is essentieel voor onze economische, technologische en nationale veiligheid, en moet dus met hand en tand worden verdedigd. Stevige woorden en luid tromgeroffel, nog maar een half jaar geleden in de Tweede Kamer. Hoog tijd voor doortastende actie om onze Nederlandse digitale kroonjuwelen te beschermen tegen grijpgrage Amerikaanse handen.
Toch is het nu opnieuw raak. De Amerikaanse techreus Kyndryl heeft vergevorderde plannen om de Nederlandse cloudleverancier Solvinity over te nemen. Solvinity is echter geen ordinaire hostingpartij. Het bedrijf beheert de infrastructuur waarop diensten als DigiD, MijnOverheid en Digipoort draaien: belangrijke knooppunten in het digitale zenuwstelsel van de Nederlandse overheid.
Journalist Arnoud Groot volgt de laatste digitale en technologische ontwikkelingen, en de innovatieve ondernemers die zich hiermee onderscheiden, al ruim 20 jaar op de voet. Voor BusinessWise schrijft hij over AI, tech en innovatie en interviewt hij thought leaders. In deze expertblog schrijft hij wat hem opvalt.
Ironisch genoeg is dat een belangrijke reden waarom Kyndryl zo graag Solvinity overneemt
Arnoud Groot
Twijfels over soevereine clouds
Ook Justitienet, het gevoelige netwerk van het ministerie van Justitie en Veiligheid, is ondergebracht op de servers van Solvinity. Een enorme berg gevoelige data. Zoals bekend is elk Amerikaans bedrijf door de Cloud Act verplicht om data over te dragen, waar die data ook opgeslagen zijn. Het maakt niet uit dat de servers in Nederland staan, of dat Solvinity zich houdt aan Nederlandse privacywetgeving. Amerikaans moederbedrijf, Amerikaanse jurisdictie, aldus de Cloud Act.
Ironisch genoeg is dat een belangrijke reden waarom Kyndryl zo graag Solvinity overneemt. Net als bijvoorbeeld Google, Amazon Web Services (AWS), Microsoft en Oracle wil Kyndryl Europese data in 'soevereine clouds' kunnen opslaan. Doordat de datacenters in Europa staan, met Europese medewerkers werken en onder Europese privacyregels vallen, zou er minder risico zijn dat de data bij nieuwsgierige Amerikaanse overheidsdiensten terechtkomt.
Gegrillde Microsoft-baas geeft toe
In de praktijk blijkt die bescherming echter aanzienlijk minder solide dan de Amerikaanse bedrijven graag pretenderen. Tijdens een hoorzitting van de Franse Senaat werd onlangs bijvoorbeeld de directeur publieke en juridische zaken bij Microsoft Frankrijk gegrild. Onder ede gaf die schoorvoetend toe dat het bedrijf niet kan garanderen dat data van Franse burgers in Europese datacenters, beschermd zal blijven tegen toegang door Amerikaanse autoriteiten.
De conclusie is onvermijdelijk: alleen als eigenaar van de infrastructuur hebben we complete controle over wat er daarmee gebeurt. Dat geldt ook voor de verkoop van cruciale dienstverleners als Solvinity. Die hebben immers ook gewoon winstgerichte aandeelhouders. Als we willen dat die niet naar de hoogste bieder gaan, zullen we daarom als land en Europese Unie andere maatregelen moeten nemen.
De Tweede Kamer lanceerde in maart verschillende vergaande plannen om onze digitale kroonjuwelen gewoon in eigen hand te kunnen houden. Zoals het op één zetten van Europese bedrijven bij aanbestedingen van vitale ict-diensten, en het wettelijk voorkomen dat de Nederlandse digitale overheid niet rechtstreeks afhankelijk is van partijen vanuit de Verenigde Staten. Die voorstellen strandden echter op de tegenwerpingen van PVV-staatssecretaris Zsolt Szabó van Koninkrijksrelaties en Digitalisering, die zich verschool achter internationale handelsakkoorden.
Terwijl Nederland zich verschuilt achter vergaderingen, verkenningen, procedure technische bezwaren en mooie langetermijnplannen gaat onze cruciale digitale infrastructuur in de uitverkoop
Arnoud Groot
Lees ook: Overstappen naar een Europese cloud? Dat is veel ingewikkelder dan je denkt
Tijd voor digitale volwassenheid
Die partij toonde al vaker dat het knokken voor een Europese tech-industrie en het indammen van Amerikaanse tech-imperialisme sowieso niet hoog op de prioriteitenlijst staat. De aanstelling van een staatssecretaris met een gecombineerde verantwoordelijkheid voor Digitalisering én Koninkrijksrelaties onderschrijft dat. Szabó werkte aan zijn eigen plannen voor een 'soevereine overheidscloud', tot hij in juni het veld moest ruimen. Twee weken later ging Zivver, de Nederlandse specialist in veilige bestandsuitwisseling en email, over in Amerikaanse handen.
Terwijl Nederland zich verschuilt achter vergaderingen, verkenningen, procedure technische bezwaren en mooie langetermijnplannen gaat onze cruciale digitale infrastructuur in de uitverkoop. Hoog tijd voor een kabinet dat de juiste prioriteiten stelt, en direct van start gaat met een Ministerie van Digitale Zaken. Gezien het grote belang voor onze Nederlandse economie én identiteit is de tijd om daarover te blijven vergaderen voorbij: het wordt hoog tijd dat Nederland digitaal volwassen wordt.
Luister ook BusinessWise Weekly: Kees Verhoeven: 'Een minister van Digitale Zaken moet power krijgen, er moet serieus geld naartoe'
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
